خبرگزاری شبستان، سرویس فرهنگی- فرزانه تهجا: یکی از معیارهای پیشرفت و توسعه در هر کشور میزان مطالعه و ترویج فرهنگ کتابخوانی است که با توجه به جایگاه ایران در میان سایر کشورهای منطقه هنوز با رتبه قابل قبول و در طراز جمهوری اسلامی ایران فاصله داریم و البته با موانعی نیز برای افزایش سرانه مطالعه در کشور مواجه هستیم که در همین رابطه گفتگویی با «جواد آرین منش» نماینده ادوار مجلس شورای اسلامی به شرح زیر ارایه می شود.
اهمیت نامگذاری هفته کتابخوانی چیست؟
نامگذاری یک هفته به نام کتاب به طور کلی هدفش تقویت فرهنگ مطالعه و گسترش سطح آگاهی های عمومی است. اهمیت کتاب بر هیچ کس پوشیده نیست که کتاب دروازه ورود به جهان دانش است و پیشرفت هیچ جامعه ای بدون کتاب میسر نیست.
جایگاه کتاب در فرهنگ اسلامی را تشریح کنید؟
بهترین ابزار انتقال دانش در هر جامعه ای کتاب است. جایگاه کتاب از لحاظ تئوری و نظری در فرهنگ ما جایگاه والایی است و برترین کتاب قرآن است و فرهنگ اسلامی همواره مروج کتاب، قلم، نوشتن و خواندن بوده است. نقش کتاب در غنی سازی اوقات فراغت و کاهش آسیب های اجتماعی قابل انکار نیست.
با توجه به اینکه بیش از ۳۰ سال هر سال هفته کتاب را گرامی داشتیم وضعیت مطالعه و نشر را در کشور چگونه ارزیابی می‌کنید؟
واقعیت این است که ما بیش از 30 سال است که روزها و هفته ها را به مناسبت کتاب گرامی می داریم و هر چقدر که از عمر انقلاب می گذرد، میزان توجه به کتاب افزایش نیافته است و تیراژ کتاب و رشد آن در کشور قابل قبول نیست و نرخ مطالعه پایین است و حوزه کتاب و نشر و کتابخوانی با چالش های جدی مواجه است.
حوزه کتاب با چه آسیب هایی مواجه است ؟
موضوع گرانی کتاب در مورد سیاست های مشخص حمایت کتاب، اقتصادی نبودن حوزه کتاب و عدم مشارکت بانک ها و حمایت آنها از این حوزه موجب شده تا کم توجهی به کتاب به صورت یک بیماری اجتماعی جلوه کند و لطمات جبران ناپذیری برای آینده به بار بیاورد.
ما از فقر کتاب و مطالعه در کشور رنج می بریم. موضوع کرونا نیز مزید بر علت شده است. تعطیل شدن نمایشگاه های عرضه کتاب، غلبه فضای مجازی بر کتابخوانی، تعطیلی کلاس های درس و آموزش و پرورش و دانشگاه باعث شده تا کتاب از سبد خانوار حذف شود و نرخ کتاب و کتابخوانی به 2 تا 8 دقیقه رسیده است و در این زمینه آمار دقیقی وجود ندارد.
آیا کتابهای موجود در بازار نیاز جامعه را پاسخ می دهد ؟
کتاب های موجود متناسب با نیاز جامعه نبوده و ثبات ندارد و گرانی کاغذ مزید بر علت شده است و خلاصه اینکه با افزایش مشکلات اقتصادی کتاب، فرهنگ، هنر، سینما و مقوله های فرهنگی به حاشیه رانده شده است. طبیعی است که کتاب برای همه مفید است و هر فردی می تواند در حوزه تخصص و کاری خود نیاز خود را از کتاب برآورده کند.
بنده به عنوان استاد دانشگاه تلاش می کنم تمرکز بیشتری بر کتاب داشته باشم و افرادی که در حوزه سیاست و قانون گذاری هستند نیز طبعا نیاز است تا با قوانین و مقررات آشنایی بیشتری داشته باشند.
با توجه به سابقه نمایندگی شما، چه کتابهایی را به نمایندگان و یا افرادی که قصد ورود به مجلس را دارند می کنید؟
نمایندگان مجلس لازم است قانون اساسی را به خوبی بدانند و تفاسیر مربوط به قانون اساسی و مصوبات را مرور کرده زیرا این قوانین جنبه کاربردی بیشتری برای نمایندگان مجلس دارد.
افرادی که قصد ورود به عرصه سیاست را دارند چه نوع کتابهایی را باید مورد توجه قرار دهند؟
افرادی که در عرصه سیاست هستند برای دنبال کردن اوضاع و احوال سیاسی جهان و سیاست داخلی کشور کتاب هایی را باید مد نظر قرار بدهند که بیشتر جنبه کاربردی و مطالعه ، رویدادها و تحلیل ها را بیشتر مورد توجه قرار داده باشد.
چه توصیه ای به نمایندگان، سیاستمداران و مدیران در سطوح مختلف در مورد مطالعه کتاب می کنید؟
کسانی که می خواهند وارد عرصه سیاست شوند، باید آشنایی با تئوری ها، نظریه ها، تحلیل ها و وقایع تاریخی و اخبار روز سیاسی را مد نظر قرار دهند.
در مورد چالش های نشر کتاب توضیح بفرمایید ؟
امروز مهمترین چالش در حوزه نشر کتاب تعطیل شدن عرضه کتاب است. وقتی نمایشگاه ها، دانشگاه ها و مدارس تعطیل است و موضوع قرنطینه مطرح است، فروش و عرضه کتاب مسئله جدی است و این امر موجب شده است تا تیراژ کتاب به حداقل ممکن خود برسد. از طرفی گرانی کاغذ و تورم به وجود آمده در حوزه های مختلف موجب شده تا قدرت خرید مخاطب برای خرید کتاب کم شود. در دانشگاه می بینیم که دانشجویان قدرت خرید کتاب مورد نیاز خود را ندارند و مجبورند کتاب را با یکدیگر مبادله کنند؛ بنابراین گرانی کاغذ یکی دیگر از چالش های حوزه نشر است. در کنار این موضوع توسعه فضای دیجیتالی کم کم کتاب را به سوی انتشار کتاب های دیجیتالی سوق می دهد. این امر موجب می شود مجموعه کثیری از تولیدکنندگان و کتابفروشان دچار مشکل شوند.
از سوی دیگر حوزه فرهنگ، نشر، کتاب و سینما بدون یارانه و حمایت دولت نمی تواند روی پای خود بایستد زیرا حوزه فرهنگ اقتصادی نیست. کسی حاضر نیست در این حوزه سرمایه گذاری کند زیرا هیچ توجیه اقتصادی و بازده اقتصادی در مقایسه با سایر بخش های تولید، توزیع و خدمات ندارد؛ به همین دلیل این مجموعه در کنار یکدیگر موجب شده است تا افراد عاشق و علاقه مند در کنار یکدیگر که به حوزه فرهنگ علاقه مند هستند، دوام بیاورند و تلاش کنند در این حوزه باقی بمانند والا هیچ توجیه اقتصادی برای فعالیت در این حوزه وجود ندارد.
نظر شما