به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری شبستان، در گذشته های نه چندان دور شمایل نگاری هنری پر رونق در فرهنگ ایرانی اسلامی و شیعی بود و این آثار را می توانستید در تکیه ها و مساجد ببینید اما امروز با روند رو به رشد مدرنیسم و نوگرایی و تغییر در ساختار زندگی جامعه سبب شد تا هنر شمایل نگاری هم به حاشیه برود البته شاید بتوان تخریب سقاخانه‌ها را یکی از علل این به حاشیه راندن خواند. در گذشته سقاخانه‌ها تکیه ها و مساجد مراکزی بودند که مردم برای آنها تابلوهای شمایل نذر می‌کردند همچنین شمایل ها بر در و دیوار و رف خانه هم نشسته بود، اما امروز دیگر این هنر دینی نه طرفداری دارد و نه خیلی به آن توجه می شود. درباره هنر دینی و شمایل نگاری و جایگاه آن در فرهنگ ایرانی اسلامی با «سعید رضاخان» هنرمند نقاش پشت شیشه به گفتگو نشسته ایم که در زیر می آید:
با توجه به خاستگاه دینی شمایل نگاری چرا امروز کمتر به آن توجه می‌شود؟
درباره دلایل افول و زوال نقاشی پشت شیشه بارها مطالبی را عرض کردم. اما در مورد شمایل نگاری باید به عرض شما برسانم؛ تغییر در ساختار زندگی جامعه سنتی باعث شد تا شمایل نگاری هم به حاشیه برود. تخریب سقاخانه‌ها یکی دیگر از دلایل مهم و اساسی در این زمینه است. در گذشته سقاخانه‌ها مراکزی بودند که مردم برای آنها تابلوهای شمایل نذر می‌کردند، همچنین مسجدها و تکیه‌ها نیز از جمله دیگر مراکزی بودند که افراد، آثاری را نذر آنها می‌کردند. بخشی دیگر از این تابلوها بر روی رف ها و تاقچه‌های خانه‌های قدیمی قرار می‌گرفتند. زندگی سنتی گذشتگان ما برای آثاری از این دست جایگاهی ویژه در نظر می‌گرفت. ولی همانطور که گفتم تغییر در ساختارهای اجتماعی باعث شد تا این شیوه از نقاشی به حاشیه رانده شود.
آیا این امکان وجود دارد که در آینده، شمایل نگاری و خیالی سازی دوباره جایگاه پیشین خود را بدست آورند؟
جایگاه این شیوه‌ها در تاریخ هنر ایران محفوظ است و هیچگاه به آنها خدشه‌ای وارد نمی‌شود. اما اینکه در آینده بصورت گذشته رونق بگیرند کمی قابل تامل بنظر می‌رسد. به هر حال سیستم زندگی امروز با گذشته بسیار متفاوت است. در حال حاضر کمتر کسی را می‌توانید پیدا کنید که مایل باشد یک اثر خیالی سازی را به دیوار خانه خود بزند. نوع نگرش‌ها دگرگون شده‌اند. اگر به سایتهای ثبت سفارش نگاه کنید، با سلیقه عامه جامعه به خوبی آشنا می‌شوید. اما این موضوع هم هست که برخی افراد علاقمند و مجموعه داران هنوز نمونه آثاری را با همان شکل و شمایل دوران قاجار و پهلوی سفارش می‌دهند.
نظر شما