پژوهش های علوم انسانی دچار معضل جزیره ای و پراکندگی هستند

به گزارش خبرگزاری شبستان از قم، «ابراهیم دادجو» در نشست علمی مجازی «آسیب شناسی پژوهش در علوم انسانی» از سلسله نشست های همایش مجازی «علوم انسانی- اسلامی، پژوهش و فناوری» که پیش از ظهر امروز(یکشنبه 23 آذر) از سوی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی برگزار شد، با اشاره به کلی نگری به عنوان یکی از آسیب های پژوهش های علوم انسانی اظهار داشت: این که باید مسأله محور پیش برویم در جای خودش درست است ولی باید به این مسأله هم توجه کنیم که چرا به سمت مسأله محور کردن پژوهش ها حرکت نمی کنیم.

عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی عدم ساختن یا بنا نهادن بنیادهای واقع گرایانه را یکی از علل عدم توجه به مسائل در پژوهش دانست و گفت: همین مسأله باعث شده که پژوهشگران ما به ویژه در حوزه علوم انسانی از کارهای جزئی مسأله محور فراری باشند.

وی بیان داشت: در ارتباط با نوع پژوهش و روش بحث کردن هرچند می گوییم نباید همه پژوهش های ما بنیادین و موضوع محور باشد ولی در ارتباط با همین مسأله یعنی چرایی نرفتن به سمت پژوهش های مسأله محور، باید به صورت بنیادین بحث کنیم و بگوییم که ما در بنیادها مشکل داریم.

دادجو با بیان این که اگر بنیادهای ناظر به واقع نباشد در مسأله محوری و موضوع محوری گیر می کنیم، گفت: در این جا هم دیگر نمی توانیم در حل مسائل جامعه اسلامی پژوهش های جدیدی داشته باشیم چون بنیان های فکری آن چنانکه باید باشد نیست، بنابراین اگر به جامعه منتقل شدیم می توانیم مسائلی را طرح بکنیم که به درد جامعه و کل مردم و یا حداقل جامعه علمی ما بخورد.

وی با تأکید بر این که ما در عرصه علوم انسانی دچار فرسودگی در پژوهش شده ایم، گفت: پژوهش های پراکنده و جزیره ای زیادی در مراکز مختلف تحقیقاتی کشور تولید می‌شود که نمی دانیم چه بهره هایی می خواهیم از آنها ببریم؟ و از آنجا که ناظر به واقع نیست، نتیجه گیری مطلوبی نمی گیریم.

پژوهشگر و استاد دانشگاه با تأکید بر این که مجامع پژوهشی ما در سیطره کمیت اسیر شده اند، گفت: وقتی در یک مرکز پژوهشی کار کنیم که از ما کمیت می خواهند نه کیفیت و کمی دیدن در وزارت علوم و خودما به این دلیل است که بنیادهای مسأله محوری را حل نکرده ایم و چون واقع بینانه عمل نکرده ایم به رگه های پایین تر رسیده ایم که پژوهشگران زیادی داریم ولی مسائل هنوز حل نشده است.

وی در ادامه عنوان کرد: ما دارای مبانی رئالیستی خوبی در عرصه علوم انسانی نیستیم و در نهایت پیشنهاد این است که پژوهش های ما ناظر به واقع باشد و باید از پژوهش های پراکنده اجتناب کنیم که این مسأله نیازمند بررسی بیشتر است.