به گزارش خبرگزاری شبستان از قم، «رمضان علی تبار» در نشست علمی مجازی «نقش پژوهش در علوم انسانی عطف به کارنامه چهل ساله انقلاب اسلامی» از سلسله نشست های همایش مجازی «علوم انسانی- اسلامی، پژوهش و فناوری» که عصر امروز(یکشنبه 23 آذر) از سوی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی برگزار شد، ضمن تبریک به مناسبت هفته پژوهش اظهار داشت: سخن از پژوهش در مورد علوم انسانی به معنای داوری با نگاه فلسفی بوده و خودش از سنخ فلسفه علوم انسانی است و از این رو نباید انتظار یک مسأله علوم انسانی از این نشست داشته باشیم، چراکه مسأله ما خود علوم انسانی نیست بلکه پژوهش است.
عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با تأکید بر این که توجه به علوم انسانی اسلامی و نگاه انتقادی به علوم انسانی دیگر به معنای حذف و نفی نیست، بلکه بیشتر ناظر به واقعیت های موجود در مورد پژوهش های علوم انسانی اسلامی است که هم نقاط قوت گفته شود و هم نقاط ضعف.
وی کمی گرایی، تجربه گرایی، طبیعت گرایی و ضعف در روش را از اشکالات علوم انسانی مرسوم دانست و یادآور شد: در ارتباط با علوم انسانی اسلامی و این که محقق شده یا نشده است دو حرف می‌توان گفت، اولا باید بدانیم که علوم انسانی اسلامی یک معنای علم و «دیسیپلین» به معنای واقعی شکل نگرفته است و قبل یا حین یا پس از انقلاب علوم انسانی اسلامی به عنوان علم محقق شده کمتر داریم که خود این عبارت جنبه انتقادی دارد.
علی تبار اضافه کرد: یک نکته دیگر این است که تولید علم به معنای رشته علمی حتی پیش از انقلاب محقق شده و در مورد علوم انسانی اسلامی معتقدیم ریشه ها و مسائل اجتماعی آن به تدریج از پیش از انقلاب شکل گرفته است و شاید مخالفان بگویند چنین چیزی نداریم، در حالی که اگر در علم شناسی دقیق باشیم باید بگوییم اگر علم از مسأله درست شود قبل از انقلاب شروع شده است و اساسا همین علم در حوزه مسائل سیاسی بود که منجر به انقلاب شد و بدون علم چیزی به نام انقلاب و نظام شکل نمی گیرد.
وی با بیان این که تمام این سیستم ها و نظام جمهوری اسلامی و قانون اساسی و مجلس شورای اسلامی مرهون علوم انسانی اسلامی به معنای مبانی و نظریه ها است، گفت: اما همانطور که گفتیم، علم به معنای دیسیپلین در فضای فعلی کشور ما دقیقا همان رشته های علوم انسانی سکولار است هرچند در این چهل سال مراکز حوزوی و دانشگاهی دانشجو و طلبه گرفتند و پژوهش های زیادی انجام شده است ولی به رغم نقاط قوت، اشکالات زیادی وجود دارد.
عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی ادامه داد: به ویژه در حوزه علوم اجتماعی همین اساتیدی که آمدند چون خودشان دست پرورده علوم انسانی سکولار بودند و نگاه علوم اجتماعی غربی داشتند، مسائلی که حل می کردند نتیجه اش علوم انسانی سکولار شده است.
وی در پایان خاطرنشان ساخت: این اساتید حتی در حل مسأله هم با توجه به پارادایم و مبانی و مکاتبشان که متأثر از سنت غرب بوده است، در حقیقت علوم انسانی غربی را ترویج کرده اند؛ لازم است به این نکته هم اشاره کنیم که این افراد هرچند از آیات و روایات هم استفاده کرده اند ولی خط و سیر حرکت و تدریس و پژوهش شان به سمت سکولاریسم بوده و امروز باید این اشکال از وضعیت علوم انسانی برطرف شود.
نظر شما