پژوهش و تولید علم رکن اصلی هر دانش و رشته ای است

به گزارش خبرگزاری شبستان از قم، «مهدی عباس زاده» در نشست علمی مجازی «آسیب شناسی پژوهش در علوم انسانی» از سلسله نشست های همایش مجازی «علوم انسانی- اسلامی، پژوهش و فناوری» که پیش از ظهر امروز(یکشنبه 23 آذر) از سوی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی برگزار شد،  در تبیین اهمیت پژوهش های علوم انسانی اسلامی اظهار داشت:  در مورد اصل ضرورت پژوهش در علوم انسانی باید گفت، اگر برای دانش سه ضلع قائل شویم به اهمیت پژوهش می رسیم.

معاون پژوهشی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی افزود: هر دانشی در هر رشته ای اعم از علوم انسانی و غیرآن سه ضلع دارد و آن سه ضلع آموزش، پژوهش و ترویج و عمومی سازی است و به نظر می رسد پژوهش جایگاه ویژه ای دارد و اگر قرار باشد که دانش تولید بشود از رهگذر پژوهش است.

وی با بیان این که بدون پژوهش و تحقیق سخن از تولید علم جدید بی معنا و بی مفهوم است، گفت: اما اگر پژوهش صورت گرفت و علم تولید شد، آنگاه راه برای آموزش و عمومی سازی هموار می‌شود، بنابراین پژوهش رکن اصلی در تولید دانش جدید است و از این منظر اهمیت این مسأله برای هیچکس پوشیده نیست.

عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با اشاره به آسیب های پژوهش های علوم انسانی گفت: نوع دستگاه های پژوهشی که در علوم انسانی فعالیت می‌کنند عمدتا حرکتشان به سمت موضوع محوری است یعنی به این صورت است که در ابتدای هر سال برنامه سالانه ای دارند و موضوعاتی را برای پژوهش و تحقیق تعیین کرده و به محققان و اعضای هیأت علمی می سپارند.

وی بیان داشت: البته سعی می‌شود در انتخاب موضوعات اولویت ها شناسایی شده و موضوعات تکراری نباشد که در آن تردیدی نیست ولی چیزی که کمتر توجه می‌شود این است که مسأله چیست؟ و ما باید سراغ چه مسأله ای برویم که در آن ضعف وجود دارد و مهمترین ویژگی پژوهش مسأله محوری این است که مسأله تشخیص داده شده و پژوهش بر مبنای مسأله باشد که می‌تواند پاسخگوی نیازهای واقعی باشد.

استاد دانشگاه در بخش دیگری از سخنان خود تصریح کرد: مسأله یک امری عینی و واقعی است که حقیقتا هست چه مسأله در تحقیق بنیادی، چه در پژوهش های راهبردی یا در پژوهش ها کاربردی باشد و مسأله امری موجود است که باید کشف شود؛ یکی از شیوه های کشف نیاز سنجی است که اعم از نیازهای عمومی مردم و نیازهای حاکمیت است و در هر صورت این نیاز سنجی برای کشف مسأله حقیقی باید صورت بگیرد تا مسأله سازی صورت نگیرد چون مسأله چیزی است که بالفعل وجود دارد و باید کشف شود.

وی در پایان با بیان این که هر تحقیقی باید به دنبال همین مسأله محوری باشد، گفت: چه در علوم انسانی و چه در علوم طبیعی و تجربی و دانش های فنی و غیر از آن، مسأله امری واقعی و موجود است که باید کشف شود نه این که ساخته شود و اولویت اصلی در آن نیازسنجی است.