به گزارش خبرگزاری شبستان از قم، «احد هراتی» در نشست علمی مجازی «مدیریت منابع علمی و لزوم آن برای پژوهشگران» از سلسله نشست های همایش مجازی «علوم انسانی- اسلامی، پژوهش و فناوری» که عصر امروز(پنجشنبه 27 آذر) از سوی مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی نور برگزار شد، اظهار داشت: دلیل مدیریت منابع علمی شکل گیری فعالیت های مختلف پژوهشی از جمله مقاله، کتاب و پایان نامه است و در حقیقت مدیریت منابع علمی دانشی مربوط به استناد دهی در امور پژوهشی است.
دانشیار گروه مهندسی کامپیوتر دانشگاه فردوسی مشهد با اشاره به معنای استناد دهی گفت: وقتی پژوهشگری در نوشته خود از اثری استفاده و به آن ارجاع می دهد در واقع عمل استناد را برای آن اثر انجام داده است و عمل استناد دهی استفاده یک نویسنده در خلق اثر از مطالب سایر منابع و ارجاع دادن به آنها است.
وی در پاسخ به چرایی و اهمیت مدیریت منابع علمی و استناد دهی بیان داشت: یکی از دلایل اهمیت این مسأله دستردسی به فهرست منابع مورد استناد در پایان متن، هدایت مخاطبان به منشأله اصلی اندیشه، یافته ها و داده های ارائه شده، روشن تر شدن مطالب برای نویسنده وآگاهی بیشتر مخاطب، اعتبار بخشی به اثر تألیفی و تحقیقی، جلوه ای از امانت داری مؤلف و نمادی از اخلاق پژوهش، نشان دادن سیر تاریخی و اهمیت موضوع اثر به خصوص در آثار پژوهشی است.
هراتی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به شیوه های استناد دهی یادآور شد: رویکردهای استانداردی برای استناد به منابع استفاده شده توسط مؤلف در تدوین اثر خود، قوانینی برای حروف چینی، املاء استفاده از حروف درشت و کوچک، نقطه گذاری و مواردی از این دست برای ذکر اطلاعات کتابشناختی بخشی از این شیوه هاست و در کل بیش از 7000 شیوه برای این منظور وجود دارد.
وی با اشاره به انواع استناد دهی خاطرنشان کرد: نوع نخست استناد دهی درون متنی-برون متنی غیر نشانه ای است که در این نوع، مشخصات کوتاهی از مآخذ و نقل مطلب در متن(نویسنده تاریخ ) ارائه شده و اطلاعات کتاب شناختی سند مورد ارجاع در پایان فصل یا انتهای متن بیان می‌شود؛ نوع دوم استناد درون متنی-برون نشانه ای است که در این نوع نشانه و نمادی معمولا عدد پس از نقل مطلب در متن درج و ارائه اطلاعات کتابشناختی سند مورد ارجاع در جایی خارج از متن اعم از پایین صفحه، پایان فصل یا انتهای متن قرار می گیرد.
دانشیار گروه مهندسی کامپیوتر دانشگاه فردوسی مشهد در ادامه سخنان خود خاطرنشان ساخت: برای مدیریت منابع علمی چه کنیم؟ با توجه به تنوع منابع اطلاعاتی در قالب مقاله، پایان نامه، فیلم، صفحه وب، تنوع شیوه یا سبک های استناد دهی مختلف وتفاوت های ظریف و مهم در استناد دهی این سبک ها، وجود دست نامه های حجیم برای هرکدام از سبک های استناد دهی کار سختی پیش روی محقق قرار دارد.
وی با بیان این که دو راهکار برای اسناد دهی وجود دارد، ابراز داشت: نوع نخست استناد دهی دستی است که در این نوع از دستنامه های سبک های استناد دهی استفاده می‌شود که خیلی زمان بر بوده وکنترل استنادهای درون متنی و فهرست منابع را با چالش مواجه می‌کند و نوع دوم استناد دهی خودکار است که برای این منظور نرم افزارهایی طراحی شده است.
هراتی با اشاره به راه اندازی نرم افزار «پژوهیار» توسط مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم انسانی نور یادآور شد: «پژوهیار» نرم‌افزار استناددهی و سازماندهی منابع پژوهشی به سه زبان فارسی، عربی و انگلیسی است. این نرم‌افزار، محققان را در امر پژوهش و مستندسازی نتایج پژوهشی یاری می‌کند.
وی در بخش دیگری از سخنان خود ابراز داشت: ابزار قدرتمند پژوهیار به کاربران خود کمک می‌کند تا گردآوری، سازماندهی و تجزیه و تحلیل منابع علمی خود رابه آسانی انجام دهند و سپس با تکیه بر آن بتوانند به نحو مناسبی و بر اساس شیوه‌نامه استناددهی مورد نظر خود، به مستندسازی پژوهش خود در قالب کتاب، پایان‌نامه و مقاله بپردازند.
دانشیار گروه مهندسی کامپیوتر دانشگاه فردوسی مشهد عنوان کرد: علاوه بر این، پژوهیار دارای قابلیت‌های بسیاری از جمله ذخیره و طبقه‌بندی اطلاعات، یادداشت‌گذاری، استفاده از برچسب‌های مختلف، جستجوی اطلاعات ذخیره‌شده و... است؛ همچنین این نرم‌افزار پیوند محکمی با منابع برخط (online) دارد، به‌گونه‌ای که هنگام جستجو و بازیابی اطلاعات از کتاب، مقاله، صفحات وب، تصاویر و ده‌ها قلم دیداری و شنیداری دیگر، پژوهشگر می‌تواند به طور خودکار منابع خود را در نرم‌افزار ذخیره کند.
نظر شما