تصمیم به طلاق شاید آخرین راه و حتی اولین انتخاب برای زوجینی باشد که می خواهند به مشکلات خود پایان دهند اما در این مسیر با در نظر گرفتن تحولی در انجام ارائه درخواست طلاق، شاهد افزایش صلح و سازش بین برخی زوج هایی هستیم که با منطق و اصول بهتری با مشکلات زندگی مشترک خود آشنا می شوند و در صدد رفع آنها بر می آیند.
تصمیمی برای انجام
تا چند سال قبل، زوج های متقاضی طلاق باید از همان آغاز روند خود به دادگاه مراجعه می کردند و پس از سیر مراحل قضایی به مراکز مشاوره زیر نظر دادگستری در مراحل پایانی مراجعه می کردند. اما در سال های اخیر با ایجاد سامانه «تصمیم» و همکاری دادگستری و بهزیستی، مراکز مشاوره نخستین مراحلی هستند که زوجین به آنها معرفی می شوند تا در صورت عدم حل مشکلات و با تشخیص این مراکز، راه قضایی را برای انجام سایر مراحل در پیش بگیرند.
اینکه شروع روند در سیر جدید چگونه آغاز می شود برای بسیاری از افراد مورد سئوال است و در این گزارش برآنیم که ضمن ارائه مزایای این روند جدید به اطلاع رسانی در انجام امور نیز بپردازیم:
زوجینی که متقاضی طلاق های توافقی، یک طرفه به درخواست زوج و یک طرفه به درخواست زوجه هستند، ابتدا باید با مراجعه به سایت zaman.behzisti.net از طریق کافی نت و یا در خانه خود اقدام به ثبت نام و اقدام به اخذ نوبت کنند.
پس از مرحله نوبت دهی، زوجین باید بر اساس نوبت خود به مراکز جامع مراقبت از خانواده در بهزیستی که در شهر شیراز در «کوی زهرا» واقع شده است، مراجعه کنند تا به مدت 40 دقیقه مشکلات اولیه آنها مورد ارزیابی قرار بگیرد و سپس پرونده آنها به مراکز مشاوره یا کلینیک های مددکاری ارجاع داده شود.
از اینجا به بعد زوجین، چهار جلسه مشاوره پیش رو خواهند داشت که به تشخیص مشاور به صورت فردی و یا همراه یکدیگر برگزار خواهد شد که اگر جلسات مشاوره و مددکاری منجر به سازش شود، پرونده توسط واحد ارجاع خواهد شد و چنانچه نتیجه پرونده عدم سازش باشد، پرونده به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ارسال خواهد شد که البته نوبت گیری، ارجاع و پاسخ دهی مراکز مشاوره یا کلینیک های مددکاری به صورت اینترنتی است که اقدام تسهیل کننده و تسریع کننده ای به شمار می رود.
بررسی اصولی مشکلات زوجین
در جلسه نخست که زوج یا زوجین به مراکز جامع مراقبت از خانواده در بهزیستی مراجعه می کنند، مرحله غربالگری به انجام می رسد که «زهرا تیموری» این مراحل و پیامدهای مطلوب آنها را چنین توصیف می کند:
کارشناس مسئول واحد پیشگیری بهزیستی شهرستان شیراز با اشاره به انجام مرحله غربالگری در شروع این روند می گوید: غربالگر ابتدا در سیستم با باز کردن یک صفحه هشت صفحه ای به درج مشخصات متقاضی، دلایل طلاق و ... می پردازد و در طلاق های توافقی حضور زن و شوهر در این جلسه الزامی است و در مرجله بعد به مراکز مشاوره تحت نظر بهزیستی ارجاع خواهند شد.
«زهرا تیموری» ادامه می دهد: برای طلاق های یک طرفه نیز زوج یا زوجه غائب به حضور در جلسات مشاوره تشویق و ترغیب می شوند تا امکان هر گونه سازش آنها بررسی شده باشد.
وی اضافه می کند: 20 مرکز مشاوره با بهزیستی شهرستان شیراز در این زمینه همکاری می کنند که دارای تاییدیه دادگستری و بهزیستی هستند.
تیموری تاکید کرد: زمان انجام چهار جلسه مشاوره در این مراکز مدت 45 روز در نظر گرفته شده است که این زمان در برخی موارد موجب کاهش خشم زوجین و تصمیم به سازش نیز شده است.
وی با تاکید بر نقش این جلسات مشاوره پیش از طلاق بیان می کند: حتی اگر زن و یا شوهر تمایل به همکاری برای سازش نداشته باشند برای هر یک از آنها فرصتی فراهم شده است تا حداقل فشارهای روانی خود را با ارائه راهکارهای روانشناختی در این جلسات کاهش دهند.
مشاوره بخشی از زندگی شود
گرچه انجام مشاوره های قبل از ازدواج به صورت موثر نقش مهمی در ورود آگاهانه تر به زندگی مشترک دارد و در مهارت آموزی برای زندگی زیر یک سقف مهم است اما انجام مشاوره های پیش از طلاق نیز از 20 تا 50 درصد در سازش زوجین برای تداوم زندگی نقش موثری داشته است:
یک کارشناس ارشد روانشناسی بالینی که در مراکز مورد تاییدیه دادگستری و بهزیستی در شهر شیراز به ارائه مشاوره های پیش از طلاق می پردازد با اشاره به اثرات مطلوب مدت زمان 45 روزه ارائه این مشاوره ها می گوید: این وقفه 45 روزه برای بررسی مشکلات زوجین متقاضی طلاق، موجب مرور مشکلات آنها با دید متفاوت تری می شود.
«حمیدرضا شکرریز» ادامه می دهد: این زمان همچنین فرصتی برای زوج ها برای مواجه شدن با مشکلات و حتی فکر کردن برای بازسازی رابطه خود فراهم می کند.
وی که سابقه 12 ساله در ارائه مشاوره های طلاق دارد با ابراز تاسف از عدم شرکت زوجین در مشاوره های خانواده در طول زندگی مشترک بیان می کند: 95 درصد زوجینی که برای مشاوره های قبل از طلاق مراجعه می کنند در طول زندگی مشترک برای حل و بررسی مشکلاتشان هرگز به مشاور مراجعه نکرده اند.
شکر ریز با اشاره به روند مشاوره های قبل از ازدواج می گوید: در مشاوره های قبل از ازدواج ابتدا بررسی می شود که زوجین از نظر فکری، اعتقادی، فرهنگی و ... تا چه اندازه به یکدیگر می خورند و در مرحله بعد به زوجین مناسب یکدیگر، مهارت های زندگی مشترک ارائه می شود.
وی می افزاید: فرهنگ سازی نقش موثری در ترغیب افراد جامعه به بهره گیری از مشاوره در زندگی فردی، خانوادگی و مشاوره دارد و انجام تبلیغات شهری و استفاده از محله ها برای برگزاری راهکارهای مشاوره با حمایت سازمان ها و نهادها در این میان بسیار اثرگذار خواهد بود.
شکر ریز اضافه می کند: فضای مجازی نیز فرصت مطلوبی برای تشویق به استفاده از راهکارهای روانشناسی است و در سال های اخیر با پوشش چنین حوزه هایی تا حد زیادی نیز به ترویج فرهنگ مشاوره کمک کرده است که البته باید بیش از این تقویت شود.
اعتیاد در صدر جدول طلاق
این زوج درمانگر با دسته بندی علل اصلی طلاق اعلام می کند: اعتیاد در صدر جدول قرار دارد و پس از آن مشکلات اقتصادی و روابط فرا زناشویی علل اصلی طلاق هستند.
شکر ریز ادامه می دهد: تاثیر ماهواره را در افزایش روابط فرا زناشویی نمی توان نادیده گرفت و مشکلات سایر پرونده ها نیز شامل عدم مهارت لازم در حل تعارض ها، کشیده شدن حریم خصوصی زوجین به خانواده ها، عدم شناخت کافی در نیازها و طرز برخورد با یکدیگر، نداشتن زبان مشترک و ... است.
این کارشناس ارشد روانشناسی بالینی تصریح می کند: چهار جلسه مشاوره برای حل مشکلات زوجینی که تا پای طلاق رسیده اند، بسیار کم و محدود است و حداکثر سه مهارت لازم طی این مدت به آنها قابل ارائه است.
وی می افزاید: اما زوج هایی که در صورت عدم طلاق و یا حتی پس از طلاق اقدام به ادامه حضور در جلسات مشاوره می کنند، می توانند تا با انجام تست های خودشناسی و دریافت راهکارهای دیگر موفقیت های قابل توجهی در زندگی کسب کنند.
خاطر نشان می شود، اینکه یک زندگی مشترک به بن بست می رسد و حتی با مشاوره نیز به نقطه عطفی برای ادامه نمی رسد یک سوی ماجراست و اینکه هر یک از زوجین از این پس بخواهند انتخاب های دقیق تری در زندگی داشته باشند و در صدد رفع مشکلات روحی و رنجش های خود برآیند موضوع دیگری است که ثابت می کند مشاوره اصولی تا چه اندازه می تواند در زندگی فردی، خانوادگی و اجتماعی موفق کارساز باشد.
گزارش: مریم شمالیان
نظر شما