«راستگو» در زلزله بم و کرمانشاه همراه بچه ها بود/ بهره گیری از شیوه آموزش غیرمستقیم و هنری 

خبرگزای شبستان، سرویس فرهنگی، مریم داوری: حجت الاسلام محمد حسن راستگو در سال 1322 در مشهد مقدس به دنیا آمد. این پژوهشگر مبتکر شیوه ای خاص از آموزش مباحث اخلاقی و دینی توام با تفریح برای کودکان بود.حجت الاسلام راستگو سالها مدیریت مرکز تربیت مربی کودک و نوجوان دفتر تبلیغات حوزه علمیه قم را بر عهده داشت و 35 سال برنامه های مختلف تلویزیونی را اجرا کرد. وی که در بین بچه ها به عمو راستگو معروف بود به برگزاری کلاسهای ویژه کودکان و برپایی اردو پرداخت و در ده ها کشور آسیایی، آفریقایی و اروپایی برنامه اجرا کرد. شیوه اجرای این روحانی خوش اخلاق به گونه ای بود که کودکان و نوجوانان در فضایی شاد و صمیمی با آموزه های دینی و قصه های قرآنی آشنا می شدند. حجت الاسلام راستگو در دوم آذر بر اثر سکته مغری در سن 67 سالگی درگذشت. پیکر وی در روز دوشنبه سوم آذر در قم تشییع و در چهارم آذر در آرامگاه خواجه ربیع در مشهد مقدس به خاک سپرده شد. به مناسبت چهلمین روز از در گذشت این مبلغ دینی گفتگویی با «حجت الاسلام محمود خیری» از شاگردان و همکاران حجت الاسلام ترتیب دادیم که قسمت دوم آن بدین شرح است:

زمینه کاری حجت الاسلام راستگو برای کودکان و نوجوانان چه بخش هایی را در بر می گرفت؟

ایشان در زمینه های متنوع برای بچه ها کار می کرد که از آن جمله می توان به قصه گویی، جدول های مختلف از جمله جدول های رمزی قرآنی، خوشنویسی و نمایش اشاره کرد.یکی از حوزه های کاری آقای راستگو برای بچه ها اسباب بازی بود که کمتر کسی از آن آگاه است. ایشان از داخل و خارج کشور اسباب بازی می خرید و به مرکز تربیت مربی کودک و نوجوان دفتر تبلیغات اسلامی می آورد. این اسباب بازی ها سامان یافت و شناسنامه برای آنها تشکیل شد و دسته بندی شد. این اسباب بازی ها مکمل بخش قصه گویی بود. ایشان واقعا هنرمند بودند به یاد دارم که می خواست بحثی را راه بیندازد که بعضی حرفها را باید از یک گوش بگیریم و از آن گوش به در کنیم. عروسکی درست کرد و نخی از یک گوش به گوش دیگر آن رد کرد.

چرا برنامه های آقای راستگو مورد استقبال واقع می شد؟

 آقای راستگو نیازهای روز و کودکان و نوجوانان را می شناخت و سعی می کرد با استفاده از هنر و ابزارهای نوین مباحث دینی را به بچه ها به طور غیر مستقیم ارایه دهد. ایشان با ظرافت و خلاقیت مفاهیم دینی را در قالب های مختلف هنری به بچه ها ارائه می کرد. همین امر باعث جذابیت برنامه های ایشان می شد و بچه ها نیز جذب برنامه ها می شدند و لذت می بردند.

چقدر غیرمستقیم گویی در آموزش مفاهیم دینی مدنظر آقای راستگو بود؟

آموزش بر دونوع است ؛ مستقیم و غیر مستقیم. آقای راستگو معتقد بود که آموزش ها نباید حتی در قالب کلاس باشد. ایشان معتقد بود بچه ها باید در قالب بازی، مفاهیم اخلاقی و دینی را یاد بگیرند. آقای راستگو می گفتند که به بچه ها در قالب بازی باید یاد داد که به عنوان مثال به هم پشت پا نزنند، کلک نزنند. در حقیقت ایشان به روش غیرمستقیم در آموزش تاکید زیادی داشت.

حجت الاسلام راستگو چه روشهایی برای آموزش غیرمستقیم داشت؟

 آقای راستگو راز دایره ها، جدول رمزی، معماگویی و قصه گویی را ابداع کردند و اینها جزو آموزش های غیر مستقیم ایشان بود. آقای راستگو می گفت اینکه به بچه ها بگویی دزدی بد است و به آنها آمار دهیم، فایده ای ندارد. باید در قالب داستان به بچه بگوییم دزدی بد است، مثلا در داستانی بگوییم که بچه ای پول دوستش را بر می دارد، دوستش به خانه می رود و می بیند پولی ندارد که برای مادر بیمارش دارو بخرد و مادر از بین می رود. در اینجاست که بچه مفهوم دزدی را می فهمد. آقای راستگو معتقد بود که اساس آموزش باید غیر مستقیم باشد و خودش با استفاده از مسابقه، سوال و جواب، قصه گویی و معما اخلاق و مفاهیم دینی را به بچه ها آموزش می داد. آقای راستگو می گفت که اخلاق و آداب غذا خوردن طبق روایات باید در قالب مسابقات آشپزی برای بچه ها تبیین شود تا هم برایشان جذاب باشد و هم قابل درک. به نظر بنده هم اساس آموزش باید غیر مستقیم باشد و شیوه های آقای راستگو همه غیر مستقیم بود.

رمز موفقیت آقای راستگو چه بود؟

ایشان در زمینه کار برای کودک و نوجوان نابغه بود. قبل از ایشان کسی نبود که با شیوه های هنری برای بچه ها مفاهیم دینی را تبیین کند. بعد اخلاقی و معنوی ایشان به کارش برکت داده بود. به هر حال فرق دارد که انسان کار را به چه نیتی انجام دهد. نیت آقای راستگو درآمد و منافع مالی نبود.علاوه بر این آقای راستگو نسبت به مسائل روز بی تفاوت نبودند و در شرایط بحرانی هم به فکر کودکان و نوجوانان بودند و برنامه هایی برای آنها ترتیب می دادند.

مثالی از فعالیت های اجتماعی آقای راستگو در شرایط بحرانی می زنید؟

آقای راستگو  در قضیه بم اعزام روحانیون با اسباب بازی را مد نظر داشت. با ابتکار آقای راستگو روحانیون به بم رفتند، به بچه ها اسباب بازی می دادند، فضای شهر عوض شد و بازتاب خوبی در رسانه های خارجی داشت. روحانیون با بچه ها بازی می کردند و با آنها نقاشی می کشیدند، بدین ترتیب روحیه بچه ها و خانواده های آنها عوض شد و استرس آنها کاهش یافت. این کار ادامه یافت، در زلزله کرمانشاه هم آقای راستگو با اعزام روحانیون همراه با اسباب بازی و وسایل کمک آموزشی فضای روحی روانی کودکان و نوجوانان را تغییر داد و آنها را از حالت غم و اندوه نجات داد.