ولادت امام جواد (ع) منشاء برکات برای شیعیان است

خبرگزاری شبستان- مشهد- مرضیه وحدت/ در خانواده امام هشتم، و محافل شیعیان، از حضرت جواد علیه السلام به عنوان مولودی با برکت یاد می شد و این شهرت نیز ریشه در کلام خود امام هشتم علیه السلام دارد که بارها این مسئله را یادآوری نموده اند. حجت الاسلام مهدی شریعتی تبار، مدیر گروه فقه و اصول بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی در خصوص ویزگی های بارز اخلاقی امام جواد (ع) با این خبرگزاری گفتگویی داشته که در ادامه می خوانید:

چرا می گویند امام رضا (ع ) را به جان جوادش قسم بدهی دعایت مستجاب می شود آیا روایتی در این خصوص وجود دارد؟

در رابطه با این سوال یک حدیثی از امام رضا (ع) وارد شده که وقتی امام جواد (ع) متولد شدند و قنداقه ایشان را به دست امام رضا (ع) دادند، فرمودند: "پسرم مولودی است که با برکت از آن برای شیعیان مولودی به وجود نیامده است و امام جواد (ع) بزرگترین برکت برای شیعیان به حساب می آیند.

برخی گفتند معنی این حدیث این است که ولادت امام جواد (ع) موجب شد جریان واقفیه که در امامت امام رضا (ع) تردید و شبهه افکنی می کردند، شبهه را نفی و از بین ببرد و عملا موجب شد جریان شیعه و تشیع به سلامت مسیر خود را ادامه دهد و برخی گفتند این سخن نشان دهنده این است که ولادت و وجود امام جواد (ع) منشا برکاتی برای شیعیان بوده است و شاید برکت داشتن وجود امام جواد (ع) پاسخ سوال شما باشد.

نکته دوم اینکه امام رضا (ع) به فرزندشان امام جواد (ع)بسیار علاقه مند بودند و علت آن هم شاید چون در سن 47 سالگی خداوند به امام رضا این فرزند را عطا فرمود، است و معروف است تا این سن اولادی نداشتند لذا به شدت به ایشان علاقه مند بودند و می فرمودند بستر من را کنار گهواره جوادم قرار دهید.

اگر یک پدری به فرزندش به این میزان علاقه مند است، قسم دادنش به یک وجود مبارک و محبوبی که امام نسبت به وی علاقه دارد، موجب جلب توجه می شود.

 اما در خصوص اینکه امام رضا (ع) در این خصوص روایتی وجود داشته باشد، حدیثی نداریم ولی قسم دادن کسی را به چیزی که برکت دارد و چیزی که محبوبیت برایش دارد موجب جلب عنایت توجه امام رضا (ع) به ما می شود.

در مورد حرز امام جواد(ع) که توصیه شده برای بستن به بازو بفرمایید؟

برای ائمه حرزهایی بیان شده در مجموع اگر بخواهم بگویم دعا چه به شکل شفاهی و چه به شکل مطلوب اگر انسان همراه خود داشته باشد و موجب شود این دعا و حرز توجه انسان را به خدا تقویت کند و موجب آرامش انسان شود این اثر دارد. نقش دعا جه به شکل شفاهی و چه به شکل مطلوب در آرامش بخشی و در مصونیت انسان از بلاها و مسائل نباید نادیده بگیریم و قطعا نقش اثر گذاری دارد.

در مورد سیره  اخلاقی امام جواد توضیح بفرمایید و نمونه مصداقی بیاورید؟

ائمه مظهر کمال و جمال خداوند و دارای همه فضائل و صفات پسندیده اخلاقی و انسانی بودند، از عبادت و بندگی خدا تا خدمت و هدایت بندگان خدا و بخشش، سخاوت، شجاعت، علم و همه فضائل را داشتند و لکن در خصوص امام جواد (ع) به صفت جود و سخاوتمندی و بخشش امام تاکید شده است و لقب مشهور ایشان جواد و تقی است.

این لقب هایی که ائمه داشتند، حکیمانه بوده است و لقب تقی به تفوای والای حضرت اشاره دارد و جواد به جود و بخشندگی امام حواد توجه دارد. همچنین ما در زیارت جامعه کبیره نسبت به همه ائمه می خوانیم "عادت شما خانواده احسان و سجیه خصلت شما کرم و بخشندگی و جود و سخاوت است". این در زندگی همه ائمه وجود داشته است.

گاهی افرادی که به امام رضا (ع) مراجعه می شد و تقاضایی داشتند، به فرزندشان جوادالائمه (ع) ارجاع می دادند دلیل این هم جایگاه امام را با وجود سن کمشان مشخص نمایند و هم صفت جود، کرم و بخشندگی حضرت را به نمایش بگذارند. امام رضا (ع) زمانی که در خراسان بودند، نامه ای به فرزنداشان امام جواد (ع) نوشتند: "پسرم شنیدم اطرافیان، برای اینکه با جماعت مواجه نشوید و احیانا از شما کمک نخواهند و شما نتوانید به آنها کمک نمایید، رفت و آمد شما را از درب خصوصی انجام می دهند، پسرم برتو باد از درب بزرگ و از مسیری که مردم رفت وآمد می کنند و درهم و دینار هم با خود داشته باش که اگر به نیازمندان برخورد کردی به آنها کمک کنی ". این نامه درسهای زیادی به ما می دهد و آن اینکه بزرگان و مسولین ما خود را در معرض حضور مردم و حاجت مردم قرار دهند و به حاجت آنها رسیدگی کنند.

فردی خدمت امام رضا (ع) آمد و گفت چشم درد شدیدی هستم، ایشان وی را راهنمایی کردند تا خدمت امام جواد (ع) برود. وقتی فرد نزد امام جواد (ع) رفت، ایشان با دست به چشمان فرد اشاره کردند و درد چشمان این فرد خوب شد. و از این نمونه ها فراوان داریم.

جامعه امروز در چه زمینه ای نیازمند الگو گیری از امام جواد (ع) است؟

 ما وظیفه داریم امام شناس شویم و معرفت خود را نسبت به ائمه تقویت کنیم و تا حد توان سیره ائمه را در خود تقویت کنیم اما در مورد امام جواد (ع) و در شرایطی که ما در آن قرار داریم همین صفت جود، سخاوت، بخشندگی و احسان است که کمک مومنانه که در حال حاضردر جامعه بعد از شیوع کرونا شکل گرفته است در همین قالب قرار می گیرد. اینها یکی از چیزهایی است که باید از امام جواد الگو بگیریم به ویژه در بخشی که ایشان به مردم توجه داشتند و از توصیه های امام جواد (ع) این است که انسان هر کاری که انجام می دهد با علم و آگاهی انجام دهد و بدون تخصص، علم و آگاهی وارد عمل، طرح و کاری نشود .چون اگر انسان بدون علم و آگاهی و تخصص، کاری انجام داد چه بسا فساد و تباهیش از آبادی آن بیشتر می شود.

امام جواد در کودکی به امامت رسیدند، مردم آن زمان چطور این را قبول کردند؟

وقتی امام رضا (ع) به شهادت رسیدند، امام جواد (ع) 7 سال داشتند لذا بعضی از مرم آن زمان مانند جریان واففیه می گفتند مگر می شود یک کودک 7 ساله امام باشد ولی افرادی که ایمان به قران و به جریان عالم غیب و ملکوت داشتند، این موضوع برایشان عادی بود چون قران صریحا مطلبی در مورد حضرت عیسی دارد که در گهواره سخن گفت، این برای انسان های مومن به قران و معارف الهی قابل درک بود ولی برای کسانی که این باور را نداشتند، همیشه این سوال را مطرح می کردند و شبهه می افکندند.

ما در باب امامت سه راه برای شناختن امامت داریم اول معرفی پیامبر؛ اگر پیامبر امام را برای ما معرف کنند برای ما حجت است، راه دوم امام قبل امام بعد از خود را تعیین کند. وقتی امام رضا (ع) امام جواد (ع) را امام بعد از خود معرفی می نمایند این برای ما حجت است و راه سوم این است که خود امام شخصیت خود را معرفی کند. امام جواد (ع) در 7 سالگی در مجلس علمی که مامون با قاضی القضات آن زمان تشکیل داد، از نظر علمی این کودک آن شخصیت علمی بزرگ را مقلوب کرد و او به شخصیت علمی امام اقرار کرد و این امامت امام را برای ما روشن می کند.

می گویند: عموی امام رضا (ع) در مسجد بودند که امام جواد (ع) در حالی که کودکی 7 تا 8 ساله بودند وارد مسجد شدند، پیرمرد به سمت ایشان دوید و دست امام جواد (ع) را بوسید. اطرافیان پیرمرد را برای این کار ملامت کردند، پیرمرد گفت: شما نمی دانید! خدا این کودک را  شایسته امامت دانسته، انتخاب خدا از روی حکمت است و این صلاحیت را ایشان دارد.

ما می گوییم ائمه بشر عادی بودند ولی ایشان در کودکی بیشتر از سنشان درک ، علم  و آگاهی داشتند، این چگونه امکان پذیر است؟

در مورد پیامبر (ص) هم همین گونه است پیامبر بشری مثل بقیه انسانها هستند ولی یک امتیاز دارند و اینکه به ایشان وحی می شد ولی به امام وحی نمی شود ، امام نیز به الهام الهی از علم برخوردار است یعنی شخصیت معنوی پیغمبر و امام یک شخصیتی است که خدا آن ساختار را در وجود اینها ایجاد کرده است، علمشان لدنی است و از جانب خدا داده می شود و اکتسابی نیست. امامت در منطق قرانی و اسلامی ما یک مقام الهی است و از طرف خدا داده می شود، از این رو سن مطرح نیست و علم امام علم حوزوی و مدرسه ای و دانشگاهی نیست بلکه علم لدنی است. امامان نیز مانند دیگر انسان ها هستند ولی مقام عصمت و مقام لدنی دارند، این در باور انسانهایی که مادی فکر می کنند مسئله بغرنجی تلقی می شود ولی در باور انسانی که به خدا قران و قیامت ایمان دارد مسئله کاملا قابل فهم است.

کتابی در خصوص امام جواد (ع) مد نظرتان است برای خوانندگان معرفی بفرمایید؟

کتاب "مُنْتَهَى ألآمال فی تَواريخِ ألنَّبی وَ ألْآل"، کتابی فارسی درباره زندگی چهارده معصوم(ع) اثر شیخ عباس قمی ، کتاب " سیره پیشوایان شیعه " اثر مهدی پیشوایی و کتاب " سیری در سیره ائمه اطهار" از آیت الله مطهری کتابهای پیشنهادی بنده به خوانندگان شما است.