به گزارش خبرنگار خبرگزاری شبستان از شیراز، در سیصد و سی و ششمین نشست حافظانه مرکز حافظ‌شناسی-کرسی پژوهشی حافظ که به صورت مجازی و با حضور جمع کثیری از ادب دوستان برگزار شد کتاب دیوان «حافظ بالعربیه شعرا» مورد نقد و بررسی قرار گرفت.
«نادر نظام طهرانی» در این نشست مجازی با تاکید بر علاقه خود برای ترجمه شاهنامه و غزلیات حافظ به نظم عربی گفت: از میان این 2 شاعر بزرگ، حافظ را انتخاب کردم و روزانه 9 ساعت و هر روز را برای به نظم درآوردن یک غزل یا بیشتر به نظم عربی اختصتاص دادم.
مترجم کتاب دیوان «حافظ بالعربیه شعرا» افزود: در این کار وفاداری به اصل متن و اندیشه حافظ در اولویت قرار داشت و اما زمانی که با رعایت قافیه و ردیف همراه می‌شد، ناگزیر شدم برخی زحاف‌ها را رها کنم و ناچار به استخدام ردیف شدم.
«منیژه عبداللهی» نیز در این نشست گفت: پیش از ترجمه «نظام‌طهرانی»، آخرین ترجمه‌ای که از دیوان حافظ انجام شده مربوط به سال 2006 است.
نخستین منتقد این نشست مجازی افزود: در ترجمه‌هایی که از اشعار فارسی به عربی انجام شده، مخاطب عرب زبان با شعر فارسی و غزل آشنایی یافته است اما ترجمه غزل به عربی کمتر از دیگر انواع شعر است و ترجمه دیوان حافظ نیز به دلیل پیچیدگی‌های صوری و معنایی بسیار کم به انجام رسیده است.
دانشیار زبان و ادبیات فارسی اضافه کرد: لفظ و صورخیال در مقایسه با موسیقی ترجمه پذیرتر هستند و نظام‌طهرانی در ترجمه بخش‌های ترجمه پذیر موفقیت آمیز عمل کرده است.
وی تاکید کرد: حافظ «آنی» دارد که خواننده را با خود همراه می‌کند و برخی از مطالبی که درباره زندگی حافظ در مقدمه این کتاب آمده، مستند نیست.
«محمدرضا عزیزی» نیز در این نشست مجازی با اشاره ظرائف ترجمه بیان کرد: انجام چنین ترجمه‌ای دل به دریازدن می‌خواهد و بسیاردشوار است.
دومین منتقد نشست مرکز حافظ‌شناسی ادامه داد: اینکه «نادر نظام‌طهرانی» تمامی دیوان را ترجمه کرده اتفاق مبارکی است.
وی اضافه کرد: چالش‌های این ترجمه در سه محور مترجم، موسیقی و فرم خلاصه می شود و این مترجم، حافظ را عارف دانسته و متناسب با آن اقدام به ترجمه کرده است.
عزیزی تاکید کرد: ترجمه نظام‌طهرانی ترجمه‌ای تحت‌اللفظی است و در وفاداری به متن اصلی گاهی به فرم شعر در ترجمه عربی آسیب رسانده است.
«فضل‌الله میرقادری» نیز با تشکر از مرکز حافظ‌شناسی برای برگزاری چنین نشست‌هایی به صورت مستمر گفت: حافظ بر ادبیات زبان‌های منطقه و خاور میانه تاثیر گذاشته است و در این کتاب باید آنچه در مقدمه درباره زندگی حافظ آمده مستندتر باشد.
استاد زبان و ادبیات عرب دانشگاه شیراز ادامه داد: ترجمه نظام‌طهرانی جوانب مثبت بسیاری دارد و از دیوان حافظ متاثر شده است و برای یافتن معادل‌های بسیار خوب تلاش فراوانی کرده است.
وی با تاکید بر نمونه‌هایی از ایرادات در ترجمه عنوان کرد: ترجمه کاری اضطراری است و اگر نتوانیم زبان دوم را یاد بگیریم و شعری را در زمان اصلیش دریابیم باید به ترجمه روی بیاوریم.
خاطر نشان می‌شود، این نشست مرکز حافظ‌شناسی-کرسی پژوهشی حافظ با همکاری مدیریت فرهنگی دانشگاه شیراز، اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس و مرکز پژوهش‌های زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز برگزار شد.
نظر شما