به گزارش خبرنگار قرآن و معارف خبرگزاری شبستان، سیاست مداران، امانتداران خداوند منّان و مردم در اداره صحیح امور سیاسی جامعه اند و یکی از مصداق های امانت مردم بر مردم، انتخابات به عنوان تبلور اراده مردم بر سرنوشت خویش است و کسی که خود را در معرض انتخاب قرار می دهد، علاوه بر دارا بودن شرایط مُصَرَّح در قانون، نیازمند ویژگی هایی چون عزت نفس، توانایی فکری و علمی و مهم تر از همه امانت داری و خودشناسی است، لذا در این خصوص با حجت الاسلام «سیدکاظم سیدباقری»، مدیر و عضو هیات علمی گروه سیاست پژوهشکده فرهنگ و اندیشه اسلامی گفتگویی انجام دادیدم که مشروح آن در ادامه تقدیم حضورتان می شود.
از نظر اسلام کاندیدای اصلح چه ویژگی هایی باید داشته باشد؟
یکی از اصلی ترین امتیازات انسان حق انتخاب، آزادی و اختیار است که این حق برای او مسولیت به همراه می آورد، لذا انسان می تواند با توانمندی، اراده و اختیار خود با رویدادهای درونی و بیرونی رویا رویی کند، حتی چهارچوب زندگی خود را متفاوت کند و شرایط سیاسی و اجتماعی پیرامون خود متحول نماید، به تعبیر شهید بهشتی انسان موجودی انتخابگر به دنیا می آید و انتخابگر بزرگ می شود و انتخابگر به راه فساد و صلاح می رود و هر جا که انسان از انتخابگری بیفتد و نتواند انتخاب کند، دیگر انسان نیست و ارج و قرب الهی او رعایت نشده است.
وقتی صحبت از انتخابات می شود در واقع یکی از مهمترین شاخه های عدالت یعنی عدالت سياسي مورد بحث قرار می گیرد كه از مهمترین شاخه های عدالت اجتماعی است، همان طور که سیاست به بحث قدرت و چگونگی توزیع آن و نسبت آن با مردم و حاکمان می پردازد در عدالت سیاسی بحث اعطای حقوق سیاسی، رعایت قانون و توزیع مطلوب قدرت میان شهروندان صحبت می شود و در این قلمرو بحث از مشارکت فعالانه، آزادانه و مشارکت رقابتی در عدالت مطرح می شود و آزادی های متعددی مانند حق بیان، حق انتخاب، حق انتقاد، حق تشکیل اجتماعات، حق انتخاب کردن و انتخاب شدن به وجود می آید و شهروندان در اظهار عقیده و دیدگاه خود دارای مصونیت هستند.
نظام جمهوري اسلامي به بركت امامين انقلاب، هماره با حضور مردم همراه بوده است، لذا اگر انتخابات به معنای دقیق کلمه از جامعه ای رخت بر بندد زمینه های كاهش عدالت سیاسی در آن جامعه فراهم می شود، یکی از دستاوردهای بزرگ نظام جمهوری اسلامی ایران استیفای حقوق سیاسی مردم بود که خود را در عرصه عدالت با حضور و نقش آفرینی مردم در عرصه های مختلف نشان داد، مقام معظم رهبری در مقایسه ای میان انتخابات قبل و بعد از انقلاب فرمودند: قبل از انقلاب شرایط این گونه بود، هر کس را که می خواستند بیاورند و در مجلس بنشانند، باید مطیع و سر به زیر بود، منافع آنها را تامین می کرد و حق مالی غاصبانه آنها را پرداخت می کرد اگر این گونه بود وارد مجلس می شد ، کمتر اتفاق افتاد که مردم احساس کنند باید بروند پای صندوق های رای و یک رایی بیندازند و در سرنوشت و مدیریت کشورشان تاثیر گذار باشند در واقع تاکیدشان این است که انتخابات قبل از انقلاب یک انتخابات فرمایشی بود و مردم در آن نقشی نداشتند اما با ظهور انقلاب اسلامی ورق برگشت و مردم هم مشارکت کردند و امكان حضور فعالانه يافتند.
لذا آن چه در هویت و ماهیت انقلاب اسلامی دارای اهمیت است این است که حق انتخاب وانتخابگری مردم پاس داسته شود. به تعبیر رهبری معظم در نظام نا عادلانه قبل از انقلاب، هر کس دستش می رسید که ظلم کند، ظلم می کرد جلوداری هم وجود نداشت، اما پس از انقلاب اسلامی این مردم بودند که نقش بازی کردند، چون دارای حق انتخاب و انتخابگری شدند و این نقش بسیار تاثیر گذار بود، لذا حق انتخابگری به عنوان یک دستاورد بزرگ برای تامین حقوق شهروندی در نظام جمهوری اسلامی به شمار می رود، این چنین است که نظام اسلامی می تواند به این حق و احقاق این حق ببالد و کارگزاران و دولتمردان در نظام اسلامی هم باید تلاش کنند که این حق به درستی در جامعه اجرایی و عملیاتی شود.
کارگزار اصلح از منظر نهج البلاغه چه ویژگی هایی باید داشته باشد؟
حضرت امیر(ع) می فرماید: یکی از مهمترین مراحل حضور، کارگزاران باورمند و توانگر در اجرای عدالت است، به درستی که بالاترین چشم روشنی رهبران دینی و کارگزاران اصلح برپایی عدالت در شهر و دیارشان می باشد لذا بزرگترین دغدغه کارگزار اصلح در نظام اسلامی باید برپایی عدالت باشد و کارگزاران و دولمتردان به تعبیر حضرت باید عدالتمند و عدالت جو باشند، در واقع هم خود، آراسته به عدالت باشند و هم جویا و جستجوگر عدالت برای شهروندان جامعه اسلامی باشند.
کارگزاران و دولمتردان باید از افرادی باشند که ستم گر را بر ستم یاری ندهند، بخیل، آزمند، نادان و جفا پیشه نباشند تا جامعه را از مسیر عدالت دور کنند، امام خمینی(ره) فرمودند: قوه مجریه قوانین و احکام دادگاه ها را اجرا می کند و ثمره قوانین عاید مردم می شود یعنی قوه مجریه، مجری عدالت است لذا با توجه به این امر بنیادین است که نمی شود به صرف قانون عادلانه بسنده کرد، بلکه مجری عادلانه هم نقش مهم و تاثیرگذاری دارد همچنان كه ساختار عادلانه نيز در اين ميان نقشي اساسي دارد، بنابراین در قوه مجریه باید انسان های عادل، با تقوا، متخصص، مسلط بر قوانین و دارای تجربه و تعهد در امر اجرای قوانین نظام اسلامی حضور داشته باشند و به سمت عدالت گام بردارند در غیر این صورت جامعه با مشکلات زیادی مواجهه خواهد شد.
نظر شما