به گزارش خبرنگار گروه مسجد و کانون های مساجد خبرگزاری شبستان، به مناسبت فرا رسیدن عید سعید غدیر عید بزرگ امامت و ولایت به منظور بررسی جایگاه امامت در جامعه و نقشی که امامان جماعات و محلات در هدایت و راهبری اهالی می توانند ایفا کنند با حجت‌الاسلام والمسلمین «محمدحسن رحیمیان»، تولیت مسجد مقدس جمکران و عضو هیأت امناء بنیاد هدایت گفتگویی داشته ایم که در ادامه مشروح آن تقدیم حضورتان می شود:
امامت در فرهنگ دینی و آموزه های مکتبی ما چه شئونی را شامل می شود و دامنه دربرگیری آن چه عمق و گستره ای دارد؟
مسئله امامت در جزئی ترین موضوعات در جامعه دینی وجود دارد، همانند امام جماعت به طوری که در جمع دو نفره نیز یکی می‌تواند امام باشد. از این رو، تعبیر امام حتی در پایین ترین سطح از وجود دارد، از امام معصوم و پیامبر(ص) این امامت شروع می شود تا نازل ترین حد که امام جماعت است؛ در واقع مسئله امامت مفهومی فراگیر است و حتی برای غیرمسلمان نیز امامی وجود دارد که سرنوشت آنها را رقم می زند.
برخی از مراتب امامت تعیینی و برخی تعیّنی است؛ برخی با احراز عدالت وی توسط مردم کفایت می کند، همچنین در برخی موارد نیاز به اجازه ولایت فقیه دارد بنابراین مراتب گسترده است و در بعضی موارد نیاز به تعیین ندارد.
با توجه به اینکه امامان جماعات نیز در سطوحی راهبری و هدایت جامعه و حداقل اهالی مسجد را عهده دار هستند آیا گذراندن دوره های تخصصی امامت و مدیریت مسجد توسط آنها ضرورت دارد؟
گاهی مسائلی درباره امام جماعت موجب افول جایگاه مساجد شده است از این رو باید سازمانی باشد که شرایط احراز را تشخیص دهد و دوره آموزشی تخصصی برای امام جماعت برگزار کند. در بسیاری از کشورهای اسلامی برای پذیرفتن امام جماعت شرایطی را در نظر می‌گیرند از این رو دوره امامت و مدیریت مسجد باید توسط فرد دیده شود و سازمانی برحسب نیاز، افرادی را برای مساجد منصوب کند و سیستمی دقیق برای نظارت وجود داشته باشد.
اگر برای 80 میلیون جمعیت 80 هزار مسجد و 80 هزار امام در نظر بگیریم، برای تعیین امام جماعت در مساجد و محله نیاز به سیستمی جامع داریم و در این باره ویژگی هایی را که قرآن برای رهبر و امام جامعه اسلامی در نظر گرفته باید مورد توجه باشد.
راه اثرگذاری ائمه جماعات بر مردم چیست؟ چطور می توانند جامعه را با خود و اهداف همراه کنند؟
اگر امام جماعت و محله می خواهد در دل مردم نفوذ کند، باید به فکر حل مشکلات آنان باشد؛ امام جماعتی که در فکر رفاه خویش است، نمی تواند جایگاهی در میان مردم داشته باشد. همچنین، حقوق این امامان مدنظر است؛ منابعی در نظر گرفته شده که می توان از آن استفاده کرد تا به طور کلی مسجد درون‌زا باشد نه وابسته به نهادها و سازمان ها. نه تنها با این منابع می توان مشکلات مردم را حل کرد در بحث هدایت جامعه و تبلیغ دین نیز می توان از این ظرفیت استفاده داشت.
بخش گسترده ای از توانمندی امام جماعت، جنبه آموزشی دارد تا بتواند با مردم ارتباط بگیرد، همچنین ساده زیستی و اخلاق از عوامل مهم نفوذ امام در قلب مردم است، امام خمینی(ره) محبوبیتش را به واسطه همین دو امر مهم به دست آورد. امام(ره) از مرجعیت و دنیا و شهرت فرار کرد و جایگاه بسیار والایی به دست آورد و محبت ایشان به دل بسیاری از افراد حتی غیرمسلمان افتاد، وقتی امام در بسیاری از زمینه ها پیشرو باشد مردم به دنبال او حرکت می کنند.
با عمل امام مردم مجذوب می شوند، به طور کلی امام(ره)، انسان ها را ساخت، فردی که به دنبال منافع شخصی از سوی مردم باشد، منفور می‌شود.
نقش امام در ترویج روحیه ایثار و شهادت طلبی در جامعه چگونه است؟
قبل از پیروزی انقلاب اسلامی روحیه شهادت طلبی و حرکت در مسیر امام زمان(عج) فرا گیر نبود اما بعد از انقلاب روحیه انقلابی، گسترش یافت، در این راه شهید سلیمانی مکتبی به راه می اندازد که بسیاری از مردم مجذوب آن هستند و این از دستاوردهای مهم انقلاب اسلامی است؛ افرادی که برای مقام ولایت فقیه حاضر هستند جان خود را بدهند و این ناشی از اخلاص است.
اگر در جایی طلبه ای نباشد و فرد متدینی حضور داشته باشد می تواند مدیریت مسجد را برعهده بگیرد، البته باید در تربیت طلاب توانا در مدیریت مسجد تلاش و کار را به افراد توانمند واگذار کرد، چراکه اولویت با طلاب است مگر اینکه فردی غیرطلبه شایستگی بیشتری داشته باشد.
در این زمینه باید سرمایه گذاری شود، روحانیت همواره در صحنه های مختلف بوده اند و در انقلاب و دفاع مقدس و بسیاری از عرصه های سازندگی فعالیت داشته اند و هیچ قشری به اندازه روحانیت شهید نداده و در این راه گذشت و ایثار نکرده است. بسیاری از شهدا و شخصیت های اثرگذار نیز تربیت یافته مساجد بودند پس نقش روحانیت بسیار مهم است و بزرگان زیادی در این راه جانفشانی کردند. سید حسن در حزب الله یکی از این شخصیت های بزرگ است، چون فرزندش در این راه شهید شده بسیار بین مردم محبوب تر از دیگر شخصیت های فلسطینی است که در امکانات و رفاه بیشتری زندگی می کنند.
بانوان در تحقق اهدافی که همسران شان در کسوت ائمه جماعات و محلات دنبال می کنند چه نقشی دارند؟
ولی فقیه دارای ولایت است و این ولایت شامل مولفه های متعدد بوده و به شاخصه های بسیاری وابسته است و ابعاد مختلفی دارد و این شاخصه ها باید در کنار هم دیده شود. همسر امام نیز دارای جایگاه مهمی در امورات مسجد است، خانواده هر مجموعه ای نقش مهمی در حرکت و فعالیت ها دارد و در بسیاری از کارها سهیم هستند، همسر و فرزندان چنین جایگاهی دارند، اگر فرزند و همسر از شایستگی لازم برخوردار باشند، نقش بسیار موثری را در تحقق اهداف ایفا می کنند.
بسیاری از بانوان می توانند نقش فاطمی ایفا کنند، حتی می توان برای چنین نقشی برنامه ریزی کرد تا موفقیت بیشتری داشته باشند، ما فرزندانی داریم که میراث دار پدر هستند و در این مسیر حرکت می کنند.
رسالت های اصلی امامان محلات و جماعات در مساجد چیست؟
یکی از رسالت های مهم ائمه جماعات شناسایی افراد توانمند است ایجاد بانک اطلاعاتی جامع از امامان محله و جماعات نیز اهمیت بسیار در توسعه فعالیت‌ها و شناسایی ظرفیت ها دارد. باید قابلیت ها را شناسایی کرد، در جامعه دینی مشکلات زیادی وجود دارد که با شناخت توانایی ها و ظرفیت می توان به حل مسائل پرداخت، مردمی کردن تبلیغ دین و تأمین معاش از طریق ظرفیت های محله ای با هدایت امام، بسیار اهمیت دارد.
ما روحانیونی داریم که کشاورز هستند و در تأمین معاش فعالیت می کنند و همچون مردم مشغول کسب و کار هستند و نفوذ و محبوبیت ویژه ای دارند، اما بسیاری از روحانیون که شبانه روز در مسجد فعال هستند نمی توانند فرصتی برای تأمین معاش داشته باشند. اگر تنها کار امام امامت و مدیریت باشد و شبانه روز خود را صرف مردم کند، کارهای باارزش به نتیجه می رسد و آثار و برکات زیادی دارد.
نظر شما