تبلور عقلانیت در کرامت امام حسن(ع)/صفت منصوص کریم اهل بیت(ع) چیست؟

به گزارش خبرگزاری شبستان؛ دامنه شخصیّت بی مانند سبط اکبر پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم امام حسن مجتبی علیه السلام آنقدر وسیع و گسترده است که آثار و نشانه های آن در تمام کتاب های حدیث، تراجم، سیره، تاریخ و مناقب فراوان به چشم می خورد.

تواضع، فروتنی، خداترسی، روابط حسنه، احترام متقابل و کمک به بینوایان از ابعاد برجسته زندگی آن سرور جوانان بهشتی است. آن بزرگوار بازویی علمی، قضایی و نیرویی بسیار کارآمد برای حکومت علوی و شخص امیرمؤمنان علیه السلام بوده است.

امام از جمله کسانی بود که از آغاز تا پایان به دفاع از حریم رهبری پرداخته و در جنگ های جمل، صفّین و نهروان فعالانه شرکت جسته، بلکه در بسیج نیروها از کوفه برای مقابله با فتنه طلحه و زبیر، گام های بسیار مثبت و مؤثری برداشته است.زندگی پر رنج و محنت امام، پر از این مسائل است که فقط به یک بُعد آن، که جایگاه تعقل در کرامت امام مجتبی علیه السلام باشد، اشاره می کنیم.

بنابراین گزارش حجت الاسلام دکتر سید حنیف رضازاده، استاد و مدرس حوزه و دانشگاه در گفتگو با خبرنگار اندیشه خبرگزاری شبستان با اشاره به جایگاه والای امام حسن مجتبی علیه السلام گفت: پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم در حدیثی فرمودند  "لو کان عقل رجلا لکان الحسن" یعنی اگر عقل در قالب انسانی جلوه‌گر شود امام حسن علیه السلام آن انسان خواهد بود.

 وی افزود: عقل یک موجود مجسم نیست که انسان بتواند آن را ببیند  اما اگر عقل به شکل انسان تجسم یابد قطعاً به شکل امام حسن علیه السلام خواهد بود. اما در این مجال با توجه به آن که موضوع بحث پیرامون کرامت امام حسن علیه السلام است جا دارد به این نکته توجه کنیم که این کرامت چقدر همراه با عقلانیت، حساب شده و سیاسی بوده است.

این استاد فقه و مبانی حقوق تصریح کرد: صفاتی که در مورد اهل بیت علیهم السلام وجود دارد به دو دسته اصلی تقسیم می شود  بر این اساس این صفات  منصوص یا غیر منصوص هستند.لذا آن دسته از صفاتی که اهل بیت علیهم السلام دارند و توسط خود آنان مطرح شده است به صفات منصوص(یعنی در روایات آمده است) نامیده می شوند. به عنوان مثال صفت امیرالمومنین بودن حضرت علی علیه السلام جز صفات منصوصی است که در روایات نقل شده اند.

حجت الاسلام رضازاده عنوان کرد: اما برخی از صفات منصوص نیستند و در روایات اهل بیت علیهم السلام معرفی نشده اند  بلکه خود مردم و جامعه آن زمان این القاب و صفات را به امامان و اهل بیت علیهم السلام داده اند. جالب است بدانید  در مورد امام حسن علیه السلام صفت منصوصی که در روایت به آن تاکید شده است تقی بودن است.

وی افزود: یعنی امام حسن علیه السلام در روایات معصومین علیهم السلام به یک انسان با تقوا مشهور است. بر این اساس صفت کریم بودن جز صفات غیرمنصوص است که مردم به امام حسن علیه السلام نسبت داده‌اند.یعنی آنقدر مردم از امام حسن علیه السلام کرامت  و برخورد کریمانه دیده‌اند  به ایشان صفت کریم داده اند. این موضوع ارزش بسیار خاصی دارد چراکه بسیاری از مردمی که شاید موافق امام حسن علیه السلام نبودند ایشان را به کریم اهل بیت می شناختند.

این استاد سطح عالی حوزه علمیه اظهار کرد: همان طور که می‌دانید در شهر مدینه و خارج از شهر اقدامات تبلیغاتی بسیاری انجام شد تا امام حسن علیه السلام از چشم مردم بیفتد. یکی از این اقدامات غصب حکومت قبل از امام حسن مجتبی علیه السلام است.جالب است بدانید فرمانده لشکر امام حسن علیه السلام شخصی به نام عبیدالله بن عباس است. این شخص با امام حسن علیه السلام نسبت قوم و خویشی داشت. و نکته جالب تر آن است که خانواده و فرزندانش عبیدالله بن عباس توسط معاویه به قتل رسیده بودند.

وی افزود: یعنی به صورت طبیعی این شخص به واسطه خوی انتقام‌گیری باید دشمن معاویه می بود  اما این فرمانده لشکر امام حسن علیه السلام وقتی با سربازان ۱۲ هزار نفرش  در مقابل معاویه قرار می گیرد با یک رشوه مالی دست ۸۰۰۰ نفر از سربازان خود را در دست معاویه قرار می‌دهد.خیلی از مردم آن زمان بنده پول و مال دنیا بودند.این موضوع بسیار دردناک است به طوری که اگر آمریکا یک سرباز صفر ایرانی را با رشوه به خرد کسی دردش نمی آید تا آنکه آمریکا با پول بخواهد فرمانده لشکر سپاه اسلام شخصی مانند سردار سلیمانی را بخرد.

حجت الاسلام رضازاده عنوان کرد: برنامه دیگری که برای از چشم انداختن اهل بیت علیهم السلام داشتند  خلفا و ارتقای مقام آنها در چشم مردم و کوچک کردن جایگاه پیامبر از عصمت و طهارت بود.جایگاه خلافت را تطهیر کردند تا جایی که همه مردم مجبور به اطاعت از آنان باشند.در این راستا خوبان و یاران اهل بیت علیهم السلام را به جاهای مختلف بلاد اسلامی تبعید کردند به طوری که سلمان به  مدائن،  عمار یاسر به شهر کوفه و ابوذر  به شهر ربذه  تبعید شدند.

وی افزود: با این اقدامات سعی شد تا جایگاه و شأن اهل بیت علیهم السلام در ذهن مردم تخریب و تضعیف شود. از دیگر اقدامات مخرب جایگاه اهل بیت علیهم السلام این بود که  افراد نالایق را در جایگاه آنان به مردم معرفی کردند یعنی همه می دانستند  امام علی علیه السلام، امام حسن علیه السلام، امام حسین علیه السلام و حضرت زهرا سلام الله علیها جز اهل بیت پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم هستند  اما کم‌کم  شخصی به نام عباس که عموی پیامبر بود را به عنوان اهل بیت معرفی کردند. کار را به جایی رساندند که مردم بسیاری از سوال های عادی خود را از امام حسن علیه السلام و امام حسین علیه السلام نمی‌پرسیدند.

حجت الاسلام رضازاده تصریح کرد: خیلی عجیب است به طوری که مرحوم  علامه طباطبایی می فرماید: "من کتاب  وسائل الشیعه را زیر رو کردم اما یک روایت در خصوص آن که مردم یک سوال شرعی از امام حسن علیه السلام و امام حسین علیه السلام پرسیده باشند پیدا نکردم."

وی خاطرنشان کرد: خلفای پلید آن زمان با یک ناتوی فرهنگی و یک تبلیغات گسترده کاری کردند تا اهل بیت از چشم مردم بیفتد به طوری که  از ابن ابی الحدید راوی  سنی مسلک نقل است که اگر شخصی نام امام حسن علیه السلام و امام حسین علیه السلام بر فرزندان خود میگذاشت  می کشتند و یا در زندان محبوس می کردند.