به گزارش خبرنگار سیاسی خبرگزاری شبستان، محسن پاک آیین، سفیر اسبق ایران در ازبکستان شب گذشته (پنجشنبه 25 شهریور) در برنامه گفتگوی ویژه خبری شبکه دو سیما درباره روابط ایران و تاجیکستان با اشاره به اینکه سفر وزیر امور خارجه کشورمان به عراق و سوریه و همچنین سفر رئیس جمهور به تاجیکستان بسیار مهم است و نشان دهنده رویکرد نگاه به شرق و همکاری با همسایگان دور و نزدیک است، گفت: تاجیکستان، مهم ترین کشور در منطقه اسیای مرکزی برای جمهوری اسلامی ایران است چون یک کشور فارسی زبان می باشد و همچنین ما اشتراک های بسیار زیادی را در حوزه فرهنگی با این کشور داریم.
وی با بیان اینکه ایران جزو اولین کشورهایی بود که استقلال تاجیکستان را به رسمیت شناخت و اولین سفارت در دوشنبه، سفارت ایران بود که افتتاح شد، گفت: در حوزه های مختلف فرهنگی و اقتصادی روابط خوبی را با تاجیکستان داشتیم. در حوزه های اقتصادی و تامین نیروگاه ها همکاری خوبی را با تاجیکستان داشتیم البته شروع سفرهای مرتبط با سیاست خارجی بسیار مهم و دارای پیام است؛ سفر وزیر امور خارجه کشورمان به عراق و سوریه و سفر رئیس جمهور به تاجیکستان نشان دهنده این است که ما به دنبال تغییر نگاه هستیم و رویکرد نگاه به شرق و همکاری با همسایگان دور و نزدیک را با دقت و انگیزه قوی دنبال می کنیم.
سفیر اسبق ایران در ازبکستان با بیان اینکه ایران پل ارتباطی آسیا با آفریقا و اروپاست، گفت: به همین دلیل مسئله حمل و نقل و ترانزیت از این مسیر برای کشورهای عضو پیمان شانگهای بسیار مهم است به خصوص اگر خط راه آهن رشت - آستارا که حدود 165 کیلومتر می باشد تکمیل شود، اهمیت ایران برای کشورهای شانگهای افزایش پیدا می کند.
پاک آیین درباره جایگاه سازمان شانگهای نسبت به سازمان های دیگر گفت: سازمان شانگهای بسیار مهم است چون دو کشور عضو دائم شورای امنیت یعنی چین و روسیه در این سازمان عضویت دارند و همچنین چهار کشور اتمی یعنی هند، پاکستان به اضافه چین و روسیه در این سازمان هستند.
وی با اشاره به اینکه قرار گرفتن این سازمان در حوزه اوراسیا بسیار مهم است، گفت: اوراسیا منطقه ای است که آینده اقتصاد دنیا را رقم می زند؛ کارشناسان غربی از اوراسیا به عنوان یک قاره یاد می کنند که در درون این قاره یک سازمان بسیار امنیتی به نام شانگهای وجود دارد که به تدریج دو سال بعد از تاسیس رویکردهای جدی اقتصادی را هم اتخاذ کرده است.
پاک آیین با بیان اینکه یک چهارم خشکی های جهان متعلق به اعضای سازمان شانگهای است و بیش از 40 درصد جمعیت جهان هم در این منطقه هستند، ادامه داد: ذخایر نفت و گاز در این منطقه وجود دارد و درحوزه های تجارت و ترانزیت از لحاظ حمل و نقل و همچنین داد و ستد کشورهای بسیار مهمی هستند؛ به نظر می رسد در حوزه امنیتی اعم از مقابله با تروریسم، مبارزه با قاچاق مواد مخدر و مبارزه با قاچاق انسان و همچنین در حوزه های اقتصادی مثل تجارت، ترانزیت و انرژی دارای جایگاهی باشد که می تواند در آینده یکی از شرکای ایران باشد.
سفیر اسبق ایران در ازبکستان با اشاره به اینکه ایران چه به صورت عضو دائم یا عضو ناظر در سازمان شانگهای باشد منافع متقابلی داریم که باید مورد توجه قرار دهیم، افزود: کشورهای عضو شانگهای مثل چین و هند وارد کننده نفت هستند و ایران یکی از کشورهای صادرکننده نفت به این کشورهاست، تاسال 2025 نیاز کشورهایی مثل چین به واردات نفت حدود 10 برابر افزایش پیدا می کند.
وی با بیان اینکه امروز حمل و نقل بسیار مهم شده است و بسیاری از کشورهایی که درصدد مقاوم سازی اقتصاد هستند در موضوع حمل و نقل و ترانزیت و ساختن جاده های زمینی و ریلی و تقویت راه های دریایی سرمایه گذاری کرده اند، افزود: ایران هم به عنوان یک پل این ظرفیت را دارد به خصوص اگر خط راه آهن رشت - آستارا که حدود 165 کیلومتر می باشد تکمیل شود به طور طبیعی کریدور شمال به جنوب متصل می شود و اهمیت ایران برای کشورهای شانگهای افزایش پیدا می کند.
وی با اشاره به اینکه در موضوع تجارت ما هم می توانیم صادرکننده و بازار برای کشورهای شانگهای باشیم و هم خودمان می توانیم از بازار آنها استفاده کنیم، گفت: یکی از اشتراک های بایدن و ترامپ علی رغم اختلافات فراوان مطرح کردن چین به عنوان یک خطر راهبردی برای منافع آمریکا می باشد.
سفیر اسبق ایران در ازبکستان با بیان اینکه چین از یک قدرت شرقی و دریایی به یک قدرت آسیایی و زمینی تبدیل شده است و همچنین قدرتی که می تواند در برابر یک جانبه گرایی آمریکا ائتلاف ایجاد کند و بایستد، گفت: همان طور که ما سیاست نگاه به شرق داریم چین هم سیاست نگاه به غرب دارد؛ یعنی به لحاظ جغرافیایی به غرب آسیا نگاه می کند بنابراین چین خودش را در شرق محدود نمی کند. چین در بندر گواتر سرمایه گذاری می کند و با ایران پیمان 25 ساله راهبردی دارد که نشان دهنده این است که چین توجه به غرب جغرافیایی و غرب سیاسی که همسو با چین هستند دارد.
پاک آیین با بیان این نکته که این طور که تحلیل می شود درگیری بعدی آمریکا و چین در دریا خواهد بود چون آمریکایی ها توانایی اینکه بتوانند در مسیر آسیای مرکزی یا خشکی با چین درگیر شوند ندارند، گفت: با این شرایط موافقت نامه آمریکا و استرالیا معنا پیدا می کند یعنی آمریکا به دنبال این است که در اقیانوس هند و آرام، چین را محدود کند البته در خلیج فارس و دریای عمان نمی تواند این کار را کند چون مانعی به نام ایران وجود دارد که اعتقاد به امنیت منطقه ای دارد و مخالف حضور کشورهای فرامنطقه ای در خلیج فارس و دریای عمان است و این مزیت برای چین است و چین از این مزیت ثبات سازی ایران در منطقه می تواند بسیار استفاده کند.
وی با بیان اینکه هم گرایی کشورهای منطقه و شانگهای بیشتر خواهد شد، تصریح کرد: ما در آینده بلوک قدرتمندی را در برابر یک جانبه گرایی خواهیم داشت و پیمان شانگهای می تواند در این مسیر نقشی مهمی داشته باشد.
پاک آیین با بیان اینکه مسیر همکاری های بین المللی و چند جانبه از مسیر روابط دو جانبه می گذرد، افزود: این یعنی تا زمانی که روابط دو جانبه ما با کشورهای مختلف از جمله همسایگان خوب نباشد نمی توانیم وارد ترتیب های منطقه ای یا بین المللی شویم. اگر روابط ما با تاجیکستان، روابط خوبی نباشد چون در سازمان شانگهای با اجماع اعضای جدید را می پذیرند ممکن است تاجیکستان نظر منفی دهد و ما عضو نشویم و همین نگاه را در اکو می توان داشت چرا که اگر ما در اکو با همه کشورها رابطه خوبی نداشته باشیم در ترتیب های اقتصادی اکو هم نمی توانیم حرف خودمان را به کرسی بنشانیم.
وی با تاکید بر اینکه ما باید به دنبال این باشیم که روابط دو جانبه خودمان را با کشورهای همسایه و فراهمسایه بهتر کنیم و از این مسیر به سوی همکاری های بین المللی و چند جانبه برویم، خاطر نشان کرد: در دوره گذشته، مذاکرات هسته ای انرژی زیادی از سیاست خارجی گرفت و کمتر به روابط دو جانبه پرداختیم و متاسفانه سه معاونت وزارت خارجه که درحوزه دو جانبه کار می کردند حذف شدند و تنها یک معاونت سیاسی ایجاد شد که یک ایراد ساختاری جدی است. سفر رییس جمهور به تاجیکستان نشان دهنده این است که آینده روابط با این کشور روشن است.
نظر شما