خبرگزاری شبستان-اصفهان: پند و موعظه، نقد و توصیه همگی از ابعاد پیشرفت فردی و اجتماعی به شمار می روند که فرد با پذیرش آن در تعالی شخصیتی و رشد مسئولیتی و شاخصه اجتماعی گام برداشته اما این مهم نیازمند اصول و رعایت مبانی اخلاقی است.
توصیه معصومین(ع) بر رعایت همین اخلاق در کنار پذیرش و دوری از غضب نسبت به نقد منصفانه بوده که بررسی سیره این شخصیت های بزرگ حکایت از همین امر دارد.
یک فرد در نگاه های شخصی و اجتماعی دارای عیوبی پنهان و یا فراموش شده ای است که پذیرش نقد و تذکر برای او شاید در نگاه اول سخت باشد اما در بلند مدت و با اصلاح رفتار سازنده و موجب ترقی خواهد بود.
عیب جویی و عیب یابی چالش دیگری است که متاسفانه در نقد و موعظه دخالت پیدا کرده و برخی بی حد و اندازه به رفتارهای دیگران به صورت تیز بینانه نگاه کرده و مسائل اجتماعی و فردی را برای یافتن نارسایی های رفتاری دنبال می کند که این امر مورد نکوهش است.
سالروز ولادت امام حسنن عسگری(ع) فرصتی است تا در اندیشه ها و سیره اخلاقی ایشان مروری کنیم وتوشه ای برای سعادت دنیا و آخرت خود برداشت کنیم.
پدر امام زمان(ع) در زمان حیات خود روایت و توصیه ای را به شیعیان پیرامون نقد و موعظه داشته اند که فرموده اند هر کس دوست و برادر خود را محرمانه موعظه کند، او را زینت بخشیده و چنانچه علنی باشد سبب ننگ و تضعیف او گشته است.
بنا به این فرمایش اثبات برادری در موعظه محرمانه است و کسی که در فضای عمومی جامعه عیب و مشکل فردی را علنی کند آنگاه به او دشمنی ورزیده و او را تضعیف کرده است.
بررسی های اجتماعی نشان می دهد که جامعه ما در بعضی از مواقع مغایر با این ارزش و واقعیت عمل کرده و خیلی آسان و به دور از هر نگرانی از تریبون ها و رسانه ها شخصیت یک فرد چنان مورد حجمه قرار می دهند که شاید او اصلا متوجه چنین خطایی نبوده و یا اینکه نسبت به آن اصراری نداشته است.
*نهادینه سازی فرهنگ نقد و موعظه
هر عملی اجتماعی و بین فردی نیازمند رعایت ادب و آداب و اصول است و به دور از آگاهی و دانش هیچ گاه موفق نخواهیم بود بلکه دردسرهایی نیز برای خود ایجاد می کنیم.
نقد و موعظه گری نیازمند فراگیری آداب و بررسی اصول آن است و فرهنگ نقد و موعظه باید در جامعه با آموزش و بررسی ابعاد مختلف آن مورد بررسی قرار گیرد.
رئیس حوزه علمیه اصفهان بر رعایت اخلاق و ابعاد انسانی و شانیت نقد و موعظه تاکید کرد و گفت: تندی، توهین، بیان عمومی، سرزنش، تهمت و شایعه جایگاهی در نقد موعظه ندارد.
آیت الله العظمی «حسین مظاهری« افزود: نباید عیوب افراد به صورت علنی در جامعه مطرح و تخریب شخصیت صورت بگیرد که چنین اقدامی بر خلاف دستورات اسلامی و موجب آزار و مشکلات است.
وی بیان مشکلات فرد در رسانه های عمومی مغیار با آداب انتقاد دانست و تصریح کردک آبرو ریزی و توهین و تهمت سزاوار جامعه اسلامی نیست.
*موعظه صحیح و عالمانه
در بسیاری از جنبه های توصیه ای و موعظه و راهنمایی اتفاقی رقم می خرود که فرد بدون اطلاع و دانش کافی و کامل، انتقاد می کند و راه موعظه صحیح و عالمانه و بر مبنای دانش کافی را می بندد که در چین وضعی نمی توان انتظار داشت که نقد موثر واقع شود.
مسئول بعثه مقام معظم رهبری در استان اصفهان همین موضوع را مورد تاکید قرار داد و گفت: نقد و توصیه از گذشته های دور تاکنون وجود داشته اما همین اقدام همانطور که فرصت هایی را ایجاد کرده، چالش و آسیب هایی هم داشته است.
حجت الاسلام «مهدی گرجی« افزود: توصیه بدون آگاهی و دانش کافی آسیب جدی در این حوزه به شمار می رود که افراد بدون کسب آگاهی و مهارت در یک موضوعی، شروع به نقد و توصیه می کنند و دل زدگی به بار می آورند.
وی ادامه داد: رعایت ادب فصل دیگری در انجام این اقدام تعالی بخش است که حتی نسبت به دشمنان نیز نباید دشنام داد و یا با بد زبانی یادکرد.
*تشخیص زینت افزایی و یا تضعیف
تحلیل و بررسی رفتار خود و دیگران در مسئله مهم موعظه گری ما را در شناخت و ارزیابی عملکرد خودمان کمک می کند که نصیحت، توصیه، موعظه و نقد صورت گرفته توانسته بنا به فرمایش امام عسگری(ع) زینت باشد یا اینکه با بی ادبی و رفتار علنی تبدیل به تضعیف و مایه ننگ شده است.
مطالعه و تفکر بر همین سفارش امام(ع) در روز تولدش زمینه ساز پیشرفت و سعادت انسان خواهد شد و این مناسبت های تقویمی می تواند بستری را برای مطالعه مبانی دینی و آشنایی با سیر سلوک خوبان عالم و دست یابی به برترین های زندگی بشود.
نظر شما