گسترش شتابان حاشیه‌نشینی در گیلان/ بی مهری به روستائیان مهم‌ترین عامل مهاجرت

خبرگزاری شبستان _رشت، سمیه اکبرپور؛ به عقیده کارشناسان حاشیه‌نشینی علت نیست بلکه معلول بوده و به علت شرایط اقتصادی جامعه اتفاق افتاده است بنابراین هر چه قدر رفاه اقتصادی و تلاطم اقتصادی موجود در زندگی شهری رشد پیدا می‌کند بالطبع حاشیه نشینی هم در آنجا افزایش پیدا خواهد کرد.

 

 

سکونتگاه‌های غیررسمی یکی از چالش‌های درگیر با شهرهاست که خودش از زیرشاخه‌های بافت فرسوده محسوب می‌شود، از طرفی معمولا در حاشیه شهرها به صورت غیرقانونی و خارج از ضوابط و طرح بالادست، سکونتگاه‌هایی شکل می‌گیرد که به مراتب وضع وخیم‌تری نسبت به بافت‌های فرسوده داخل شهر دارد.

 

 

سکونتگاه‌های غیررسمی معضلات، مشکلات و هزینه‌های زیادی را برای شهرها و به خصوص شهرهای بزرگ به بار می‌آورد که از جمله آن می‌توان به عدم بهره‌مندی از تأسیسات و زیرساخت‌های شهری، امکانات آموزشی، بهداشتی و تفریحی مناسب، خدمات شهری مطلوب و کاهش امنیت اجتماعی که در نهایت موجب پائین آمدن سطح کیفیت زندگی مردمان ساکن در اینگونه بافت‌ها می‌شود اشاره کرد.

 

 

 

مسئولان اجرایی، قضایی، اجتماعی، چهره‌های مختلف دانشگاهی و بخش‌های مرتبط معتقدند پدیده حاشیه‌نشینی در گیلان به شکل شتابانی در حال افزایش است و یکی از علل مهم رشد این امر هم اقتصاد بسیار ضعیف، بیکاری، عدم اشتغال، عدم توزیع مناسب امکانات و بی مهری نسبت به روستائیان محسوب می‌شود. 

 

 

همانطور که ذکر کردیم حاشیه‌نشینی پدیده اجتناب ناپذیری است که در بسیاری از شهرهای کشور اتفاق افتاده است و قاعدتا شهر رشت هم از این قاعده مستثنی نیست، از طرفی حاشیه‌نشینی باعث شده شهری مانند رشت به شکل نامتوازن در حال گسترش باشد و این گستردگی با حداقل خدمات شهری صورت گرفته است.

 

 

 

«عباس صابر» علل ایجاد بافت‌های فرسوده حاشیه‌ای را برشمرد و با بیان اینکه بهسازی بافت‌های فرسوده حاشیه‌ای یکی از وظایف دولت‌ها است عنوان کرد: دولت‌ این اقدام را با تأمین منابع شهرداری‌ها و یا وزارتخانه‌هایی مانند راه و شهرسازی و شرکت بازآفرینی انجام می‌شود.

 

 

معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار گیلان محله سلیمانداراب رشت را نتیجه اقدامات مؤثر بارآفرینی اعلام کرد و گفت: در حوزه اجتماعی، دستگاه‌های متولی تکالیف و اقدامات خود را انجام می‌دهند اما در بخش اقدامات عمرانی کارهای خوبی در این محله انجام شده و روند آن همچنان ادامه دارد.

 

 

وی علت به وجود آمدن حاشیه‌نشینی را برشمرد و با بیان اینکه در گیلان سکونت‌گاه‌های غیررسمی به آن شکلی که در استان‌های دیگر هست وجود ندارد و خیلی کمرنگ است افزود: حاشیه نشینی در گیلان پررنگ است و علت آن که مشکلات حقوقی و قانونی مهم‌ترینش هستند باید مورد بررسی و واکاوی قرار بگیرد.

 

 

صابر عدم وجود عدالت در توزیع امکانات و منابع در داخل شهرها را نیز یکی دیگر از علل بروز حاشیه نشینی دانست و گفت: شهرداری‌ها در توزیع امکانات خود باید عدالت را رعایت کنند، زیرا منابعی که در اختیار شهرداری‌هاست از محل منابع بودجه شهرداریهاست و خود دولت هم به این بودجه کمک می‌کند.

 

 

معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار گیلان با بیان اینکه به روستاها رسیدگی مناسبی نشده و به همین علت حاشیه نشینی پررنگ‌تر شده است تصریح کرد: وقتی که ما نتوانستیم حاشیه نشینی را مدیریت کنیم افراد ساکن در این محلات خواه ناخواه به سمت معضلات و آسیب‌ها هدایت می‌شوند.

 

 

وی با تأیید این مطلب که حاشیه نشینی در گیلان در حال افزایش است توانمندسازی روستائیان را بهترین راهکار برای جلوگیری از رشد این پدیده خواند و یادآور شد: تمام محلات و مناطق حاشیه‌ای ما در استان دارای طرح‌های تفصیلی هستند اما مشکلاتی که قبلا ذکر شد باعث شده این افراد نتوانند از امکانات به صورت قانونمند استفاده کنند.

 

 

 

 

« جاوید فلاح گنجه» نیز در این مورد توانمندسازی مردم در مناطق حاشیه‌ای را مورد تاکید قرار داد و تصریح کرد: از سال 97 تاکنون 22 محله حاشیه‌ای را در استان گیلان مشخص کردیم و از سال 99 وضعیت تعداد 20 محله را به شکل دقیق مورد بررسی قرار دادیم و تمام مشکلات، فرصت‌ها، معضلات فرهنگی، بهداشتی و زیرساختی در آن‌ها شناسایی شد.

 

 

معاون اجتماعی سپاه قدس گیلان با تاکید بر اینکه پس از احصاء مشکلات در این محلات، از افراد باتجربه و قدیمی آن‌ها به عنوان مدیر محلات استفاده شد اذعان کرد: در کل کشور هزار و 100 محله حاشیه‌ای وجود دارد و گیلان هم از این امر مستثنی نیست و به علت چهره سرسبزی که دارد در طول دوران متاسفانه مورد کم لطفی قرار گرفت.

 

 

فلاح گنجه عدم توجه به بخش کشاورری گیلان را یکی از همین کم‌لطفی‌ها ذکر کرد و با اشاره به اینکه اگر به روستائیان توجه و رسیدگی می‌شد مردم آن وارد حاشیه شهرها نمی‌شدند اضافه کرد: احداث مجتمع فرهنگی، مرمت مساجد، اجرای شبکه فاضلاب برای 500 خانوار در محله معلولین رشت و آسفالت معابر از جمله اقدامات انجام شده ما در محلات حاشیه‌نشین گیلان است.

 

 

وی پیشگیری از مواد مخدر، طلاق و افزایش تاب‌آوری را از جمله موضوعاتی که تفاهمنامه‌هایی در این زمینه بین سپاه و دستگاه‌های ذیربط منعقد شده است اعلام کرد و یادآور شد: وقتی که هم‌افزایی و همپوشانی سازمان‌ها، ادارات و نهادها اتفاق بیافتد، تمام ظرفیت این بخش‌ها پای کار بیاید و بعد به شکل قرارگاهی عمل کنیم می‌توانیم برای محلات حاشیه‌ای اقدامات مؤثری انجام دهیم.

 

 

معاون اجتماعی سپاه قدس گیلان پرداخت یک میلیارد و 600 میلیون تومان وام خوداشتغالی، آموزش صد نفر در حوزه‌های مختلف، برگزاری کلاس‌های برق ساختمان و نظایر این‌ها را از جمله اقدامات این مجموعه دانست و گفت: در حوزه روستاها هم بسیج سازندگی سپاه ورود کرده و با اجرای طرح‌های اقتصاد مقاومتی درصدد توانمندکردن روستائیان است.

 

 

به گزارش خبرگزاری شبستان، قطعا شهرداری، استانداری، قوه قضائیه و همه دستگاه‌های نظارتی و اجرایی در قبال حاشیه نشین‌ها مسئول هستند و باید کاری کنند که شهرها متناسب با بافت شهری و طرح‌های بالادستی گسترش پیدا کنند.