به گزارش خبرنگار پارلمانی خبرگزاری شبستان،نمایندگان مجلس شورای اسلامی در ادامه جلسه علنی امروز چهارشنبه (۱۷آذر) مجلس شورای اسلامی در ماده ۳۳ طرح حمایت از مالکیت صنعتی، جنبه‌های مادی حقوق ناشی از اختراع یا حق بهرهبرداری انحصاری از آن، متعلق به دارنده گواهینامه اختراع (مالک اختراع) است.
براساس ماده 34 این طرح؛ مدت اعتبار گواهینامه اختراع، حداکثر بیست‌‌سال پس از تاریخ تسلیم اظهارنامه است.
طبق ماده 35 این طرح بهرهبرداری از اختراع ثبتشده در ایران، از سوی اشخاصی غیر از مالک اختراع، مشروط به موافقت مالک آن یا نماینده یا قائم مقام وی است. مالک اختراع ثبتشده یا نماینده یا قائم مقام او می‌تواند با رعایت مواد (38) و (58) این قانون علیه هر شخصی که بدون اجازه وی یا نماینده یا قائم‌مقام او، مبادرت به انجام یکی از اعمال مندرج در مواد (36) و (37) این قانون نموده و مرتکب نقض حقوق وی شده است، حسب مورد، دعوا یا شکایت خود را در مرجع صالح قضائی اقامه کند.
طبق ماده ۳۶،درصورتی که اختراع به صورت فرآورده باشد، حقوق مادی ناشی از گواهینامه اختراع و بهرهبرداری انحصاری از آن عبارت است از:
1- ساخت
2- واردات
3- عرضه برای فروش
4- فروش و استفاده از فرآورده
5- ذخیره به قصد فروش یا عرضه برای فروش یا استفاده از فرآورده
تبصره- بهره‌برداری‌های مندرج در این ماده شامل ریزسازواره(میکروارگانیسم)های دست‌ورزی‌شده موضوع گواهینامه اختراع که با قصد تجاری‌سازی از طریق تکثیر یا تولید مثل به دست آمده و واجد همان ویژگی‌های مورد ادعا در گواهینامه هستند نیز می‌شود.
ظبق ماده ۳۷، درصورتی که اختراع به صورت فرآیند باشد، حقوق مادی ناشی از گواهینامه اختراع عبارت است از:
1- استفاده از فرآیند
2- موارد مندرج در ماده (36) این قانون درخصوص فرآورده‌هایی که به‌طور مستقیم از طریق فرآیند به دست می‌‌آیند به جز ارقام گیاهی یا دامی
تبصره- در خصوص فرآیندهای زیستی موضوع گواهینامه اختراع که موجب تکثیر ریزسازواره(میکروارگانیسم) دست‌ورزی‌شده مورد ادعا می‌شود، فرآورده‌هایی که به‌طور مستقیم از ریزسازواره(میکروارگانیسم) دست‌ورزی‌شده تکثیرشده به دست می‌آید نیز مشمول این ماده است.
براساس ماده38 طرح حمایت از مالکیت صنعتی؛ حقوق مادی ناشی از اختراع ثبتشده و بهرهبرداری از آن، شامل موارد زیر نمی‌شود:
1- فروش مجدد فرآورده‌هایی که توسط مالک اختراع یا با توافق او در بازار عرضه می‌شود؛
2- واردات فرآورده‌هایی که توسط مالک یا با توافق او در بازار عرضه شده است؛
تبصره- مفاد بندهای (1 و 2) این ماده شامل فروش مجدد فرآورده‌هایی که حاوی منبع ژنتیکی قابل تکثیر هستند و توسط مالک اختراع یا با توافق او در بازار ارائه شده‌اند نیز می‌شود، مشروط بر آنکه ماده ژنتیکی به‌دست‌آمده به طور متوالی برای تکثیر یا رویش مجدد به کار گرفته نشود.
3- استفاده از وسایل موضوع اختراع در هواپیماها، وسائط نقلیه زمینی یا کشتی‌‌های سایر کشورها که به طور موقت یا به‌طور تصادفی وارد حریم هوایی، مرزهای زمینی یا آبهای کشور می‌‌شوند؛
4- بهرهبرداری از اختراع که با هدف استفاده در تحقیقات علمی یا آزمایشی یا با اهداف آموزشی و پژوهشی انجام می‌شود؛
5- بهرهبرداری توسط هر شخصی که به صورت غیرمتقلبانه قبل از تقاضای ثبت اختراع یا در مواقعی که حق تقدم تقاضا شده است، قبل از تاریخ تقاضای حق تقدم همان اختراع، از اختراع استفاده می‌کرده یا اقدامات جدی و مؤثری جهت آماده‌‌شدن برای استفاده از آن در ایران به عمل آورده است، مشروط بر آنکه آن شخص اثبات نماید دانش اختراع را از طریق افشای اطلاعات در موعد مهلت ارفاقی مخترع که در آن اظهارنامه تسلیم شده است و یا در نتیجه نقض تعهدات خود نسبت به مالک اختراع یا نماینده وی به دست نیاورده است. حقوق استفاده‌‌کننده قبلی تنها به همراه شرکت یا کسب‌وکار یا به‌همراه بخشی که در آن از اختراع استفاده می‌‌شده یا مقدمات استفاده از آن فراهم گردیده، قابل انتقال یا واگذاری است.
6- استفاده شخصی از اختراع بدون مقاصد تجاری
7- اقدام مقدماتی برای استفاده تجاری از اختراع دارویی
8- ساخت داروهای ترکیبی تک‌نسخه‌‌‌ای
9- تغییر شیوه کاربرد داروی ثبتشده بدون تغییر در ماهیت.
ماده ۳۹ این طرح به شرح زیر است:
1- اقتضای مصالح ملی و منافع عمومی: درمواردی که با نظر بالاترین مقام دستگاه اجرائی مربوط، مصالح ملی و منافع عمومی (مانند امنیت ملی، تغذیه، بهداشت یا توسعه سایر بخش‌های اقتصاد کشور) اقتضاء کند که دستگاه اجرائی یا اشخاص ثالث معین از اختراع بهرهبرداری کنند؛
2- اتخاذ رویه‌های ضدرقابتی: درصورتی که بهرهبرداری مالک اختراع یا اشخاص مجاز از طرف او، مغایر با رقابت آزاد باشد و بالاترین مقام دستگاه اجرائی مربوط، بهرهبرداری از اختراع را رافع مشکل تشخیص دهد؛
3- کوتاهی بهرهبرداری اختراع در ایران: هنگامی که سه سال از تاریخ تسلیم اظهارنامه اختراع یا دو سال از تاریخ صدور گواهینامه اختراع گذشته و مخترع، بدون عذر موجه در ایران از آن بهرهبرداری نکرده یا به میزان کافی عرضه نکرده باشد. در محاسبه مهلت حمایت، مهلتی که طولانی‌تر است باید منظور گردد؛
4- وجود اختراعات وابسته: در مواردی که اختراع مؤخّر که متضمن پیشرفت مهم فنی است و اهمیت اقتصادی قابل‌توجهی دارد بدون استفاده از یک اختراع مقدم، قابل بهرهبرداری نباشد.
طبق ماده ۴۰،برای تشخیص هریک از موارد مندرج در بندهای (1) تا (3) ماده (39) این قانون، موضوع در کمیسیونی مرکب از رئیس مرجع ثبت، بالاترین مقام دستگاه اجرائی ذی‌ربط (یا نمایندگان هریک از آنها) و یکی از قضات متخصص در این امر با انتخاب رئیس قوه قضائیه، مطرح می‌شود. درصورت موافقت آن کمیسیون، دستگاه اجرائی یا اشخاص معین، بدون نیاز به موافقت مالک اختراع، از آن بهرهبرداری می‌کنند. به منظور انجام تمام وظایف اداری کمیسیون موضوع این ماده، دبیرخانه‌ای تحت ریاست رئیس مرجع ثبت در آن مرجع تشکیل می‌شود.
تبصره1- تصمیم‌های کمیسیون لازم الاجراء بوده و ظرف مدت بیست‌روز قابل اعتراض در شعب ویژه دادگاههای موضوع ماده (145) این قانون می‌باشد.
تبصره2- پروانه بهرهبرداری اجباری اختراعات دفاعی را که سازمانهای دفاعی تقاضا کرده‌اند، توسط کمیسیونی به ریاست رئیس ستاد کل نیروهای مسلح یا نماینده وی و با عضویت نماینده وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و رئیس سازمان دفاعی متقاضی صادر می‌شود.
براساس ماده ۴۱، متقاضی پروانه بهرهبرداری اجباری باید توانایی‌های لازم برای بهرهبرداری از اختراع را داشته باشد. درخواست صدور پروانه بهرهبرداری اجباری به دبیرخانه موضوع ماده (40) این قانون تسلیم می‌شود و باید شامل موارد زیر باشد:
1- نظرات و دلایل متقاضی مبنی‌بر اقتضای مصالح ملی و منافع عمومی یا وجود رویه ضدّرقابتی و یا کوتاهی در به کار بردن اختراع در ایران
2- دلایل و مدارکی که به موجب آن ثابت شود دستگاه اجرائی یا سایر اشخاص متقاضی، از مالک اختراع درخواست بهرهبرداری نموده، ولی نتوانسته‌اند اجازه بهرهبرداری را در شرایط و مدت زمان متعارف تحصیل نمایند.
3- دلایل و مدارک مثبته در راستای توانایی استفاده متقاضی پروانه بهرهبرداری اجباری از اختراع
تبصره- درخواست‌هایی که از سوی دستگاههای اجرائی ارائه می‌شود باید به امضای بالاترین مقام آن دستگاه رسیده باشد.
طبق ماده ۴۲، دبیرخانه پس از دریافت درخواست پروانه بهرهبرداری اجباری، حداکثر ظرف مدت ده‌روز موضوع را به مالک اختراع ابلاغ می‌کند. مالک اختراع می‌تواند حداکثر ظرف مدت سی‌روز نظرات و دلایل خود را به‌صورت مکتوب به دبیرخانه تحویل دهد. این نظرات و دلایل در دبیرخانه به ثبت رسیده و برای تصمیم‌گیری به کمیسیون موضوع ماده (40) این قانون تسلیم می‌شود.
براساس ماده۴۳ ،دبیرخانه کمیسیون موضوع ماده (40) این قانون، حداقل ده‌روز پیش از تشکیل جلسه کمیسیون، زمان آن را به متقاضی پروانه بهرهبرداری اجباری و مالک اختراع اطلاع می‌دهد. اشخاص مذکور می‌توانند در جلسه حضور پیدا کنند. کمیسیون با ملاحظه دلایل و مستندات ذی‌نفعان و استماع اظهارات آنها درصورت حضور در جلسه، تصمیم مقتضی را اتخاذ و به آنها ابلاغ می‌نماید.
طبق ماده۴۴ ، درصورت اعطای پروانه بهرهبرداری اجباری، کمیسیون موضوع ماده (40) این قانون، باید مبلغ مناسب (با أخذ نظر سه کارشناس رسمی دادگستری در حوزه ارزش‌گذاری با انتخاب قاضی عضو کمیسیون)، شرایط بهرهبرداری، هویت بهره‌بردار، مدت بهرهبرداری، اقدامات اجرائی، مدت زمان لازم برای انجام اقدامات اجرائی توسط بهره‌بردار، محدوده جغرافیایی و موارد مجاز استفاده از اختراع را دقیقاً مشخص نماید. پرداخت هزینه کارشناسان موضوع این ماده به‌عهده بهره‌بردار است. استفاده از پروانه بهرهبرداری اجباری منوط به تأدیه هزینه بهرهبرداری به دارنده گواهینامه اختراع و درصورت عدم امکان تأدیه، تودیع آن به صندوق دادگستری است. پروانه بهرهبرداری اجباری نمی‌تواند حق بهرهبرداری برای دارنده مجوز اجباری را به‌صورت انحصاری مقرر کند.
براساس ماده ۴۵،درصورتی که به تشخیص کمیسیون موضوع ماده (40) این قانون، فوریت مصالح ملی و منافع عمومی اقتضاء کند، رعایت شرایط مقرر در بند (2) ماده (41)، مواد (42) و (43) و ذیل ماده(44) (پرداخت هزینه بهرهبرداری) این قانون و نیز رعایت مواعد مربوط لازم نیست. تصمیم کمیسیون در این مورد، بلافاصله به اجراء در می‌آید و دبیرخانه آن‌را ظرف مدت بیست‌روز به مالک اختراع ابلاغ می‌کند.
تبصره- در صورت اجرای این ماده، هزینه بهرهبرداری موضوع ماده (44) این قانون ظرف مدت حداکثر دوماه پس از صدور پروانه بهرهبرداری اجباری به دارنده گواهینامه اختراع پرداخت می‌شود.
نظر شما