به گزارش خبرگزاری شبستان از قم، حجت‌الاسلام والمسلمین علی محمد حکیمیان در وبینار بین المللی «رابطه نهاد علم و نهاد دین، تجارب جهانی» که امروز(شنبه ۲۷آذر) به مناسبت روز وحدت حوزه و دانشگاه برگزار شد با اشاره به سابقه تاریخی نهاد علم و دین اظهار داشت: آنچه در قرون وسطی اتفاق افتاده بود همسویی و همگرایی سه نهاد علم، قدرت و حاکمیت و دین در جامعه بود.
رئیس پژوهشگاه حوزه و دانشگاه افزود: در این دوران هر سه با یکدیگر همگرا شده بودند و قدرت و علم و حاکمیت مشروعیت خود را از کلیسا می‌گرفتند.
وی بیان کرد: تا اینکه با رنسانس و تغییرات مهمی که رقم خورد این سوال جدید به وجود آمد که تا چه اندازه دین می‌تواند مشروعیت بخش علم و قدرت و حاکمیت باشد؛ این سوال مهی بود که هنوز نیز به آن پاسخ داده نشده است.
حجت‌الاسلام والمسلمین حکیمیان تصریح کرد: با گذشت زمان، گالیله که رنسانس دوم را در این مسئله ایجاد کرد به این ترتیب که تا چه میزان نهاد قدرت و سیاست و نهاد دین می‌تواند با نهاد علم سازگاری داشته باشد، در واقع براساس تفکر او، نهاد علم تجربی و حسگرا بود و در این حد آن را تعریف می‌کرد.
وی تصریح کرد: این سوال او و ضربه‌ای که وارد کرد توانست در جامعه اروپا تحول‌آفرین و موجب رونق گرفتن علم تجربی شود و نهاد علم تجربی با قدرت گرفتن توانست در مقابل نهاد دین قرار بگیرد تا آن جا که این تفکر را رایج کرد که نهاد دین باید از نهاد علم جدا شود.
رئیس پژوهشگاه حوزه و دانشگاه خاطرنشان کرد: درواقع واگرایی نهاد قدرتمند دین در چندین قرن نهاد دین را در حد کلیسا محبوس کرد، تا اینکه در قرون معاصر اندیشمندان به این نتیجه رسیدند که علم تجربی محدودیت دارد و نمی‌تواند پاسخگوی همه نیازها و دریافت‌های بشری باشد.
وی گفت: نهاد سیاست توانست خود را به نهاد علم در اروپا نزدیک و با پذیرش دموکراسی، خود را از سیطره نهاد دین قرون وسطایی جدا کند و راهکاری برای خود بیابد و در این وضعیت هر دو در کنار هم علیه نهاد دین به پا خواستند و اینگونه نهاد دین تضعیف شد.
حجت‌الاسلام والمسلمین حکیمیان در این باره افزود: در قرن‌های اخیر اندیشمندان به این نتیجه رسیدند که باید متن دین را بازخوانی کرد تا نیازهای بشری که بواسطه قدرت و علم برطرف نشده است از سوی نهاد دین پاسخ داده شود.
وی تصریح کرد: با شکل‌گیری انقلاب اسلامی فیلسوف و اندیشمند بزرگ همچون امام خمینی(ره) همگرایی نهاد علم، سیاست و دین را لازم و ضروری دانست.
رئیس پژوهشگاه حوزه و دانشگاه بیان کرد: ایشان بر این اعتقاد بود که زمانی ما موفق خواهیم بود که هر سه نهاد علم، دین و سیاست در کنار همدیگر و همسو باشند و از یک ماهیت یکسان و متعالی برخوردار شوند.
وی عنوان کرد: امام خمینی(ره) در همان ابتدای انقلاب، انقلاب فرهنگی را در ایران به وجود آورد و تشکیل پژوهشگاه حوزه و دانشگاه ماحصل اندیشه امام در این عرصه مهم است.
حجت‌الاسلام والمسلمین حکیمیان تصریح کرد: نهاد علم و دین و قدرت باید با هم همگرای داشته باشند و در یک مسیر حرکت کنند و همگرایی و از یک ماهیت یکسان و متعالی برخوردار باشند.
وی خاطرنشان کرد: رخدادی بزرگی در اندیشه امام(ره) پیش آمده است که غربی‌ها هنوز نتوانسته‌اند همگرایی سیاست، دین و علم را تشریح کنند و در واقع آنچه تفکر امام را از دانشمندان غربی مجزا می‌کند دستگاه معرفتی ایشان است.
رئیس پژوهشگاه حوزه و دانشگاه گفت: در دستگاه معرفتی اسلام، صرفا دریافت‌های حسی و عقلی کفایت نمی‌کند، بلکه باید ما یک ابزار روحانی دریافت از هستی را نیز بپذیریم و این روح همان هنر اصلی واقعیت‌ها به بایدهای هنرمندانه است.
وی تاکید کرد: تنها انسان متعالی می‌تواند با انقلاب روحی که در او وجود دارد این همگرایی و همافزایی سه نهاد را به وجود آورد، اگر جامعه ما بخواهد جامعه‌ای آزاد باشد هیچ کدام از این سه نهاد نباید در بند زنجیر باشند و بلکه باید همگرا و هم‌افزا و همسو باشند.
حجت‌الاسلام والمسلمین حکیمیان عنوان کرد: انسان متعالی می تواند با انقلاب روحی که درونش وجود دارد می تواند هم گرایی را در میان دین و علم و قدرت به وجود بیاورد.
نظر شما