خبرگزاری شبستان_ رشت، مهری شیرمحمدی؛ رئیس میراث شهرستان لاهیجان، از مرمت بقعه میراثی «آقاسید علی» متعلق محله خبر می دهد. این بنای میراثی دومین فاز مرمت خود را با تاخیر چند ساله آغاز کرده است. «اسماعیل پورحسن» در این باره می‌گوید: بقعه آقاسید علی شهرستان لاهیجان از بناهای بجامانده در دوره قاجاراست. این بنا با معماری بومی واقع در روستای متعلق محله، دهستان لیالستان و در شهرستان لاهیجان قرار دارد.
رئیس اداره میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی شهرستان لاهیجان با اشاره به نقاشی‌های دیواری این بنا می‌افزاید: یکی از ویژگی‌های اصلی این بنا، نقاشی‌هایی به سبک قهوه‌خانه‌ای با مضامین مذهبی است و بنا بر کتیبه موجود در بنا، اثر بجامانده از نقاش شهیر گیلانی یعنی «آقاجان نقاش لاهیجانی» است که درسال ۱۳۵۳ کشیده شده است.
پورحسن درباره مرمت این بقعه اضافه می‌کند: قبلا سربندی و مرمت دیوارهای این بنا انجام شده بود و فاز مرمت اخیر شامل بندکشی نمای بیرونی، تعمیرات ارسی، ضریح و بهسازی درب‌های چوبی این بناست. مرمت اخیر با اعتبار ۲۰۰ میلیون ریال، از محل اعتبارات اداره اوقاف و امورخیریه و همچنین محل درآمدهای بقعه قرار است هزینه شود.
وی با تاکید بر نظارت اداره میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی شهرستان لاهیجان، برمرمت این بنا یادآور می‌شود: بقعه متعلق محله در سال ۱۳۹۶ به شماره ۳۱۷۸۸ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.
مدیر پروژه مرمت این بقعه می گوید: چندسال قبل دیوارهای بقعه مرمت شده بود ولی نیاز به بندکشی داشت. درحال حاضر فاز نخست مرمت دوباره این بقعه، شامل بندکشی دیوارهای بیرونی است که با نظارت اداره میراث فرهنگی در حال اجراست.
«مهدی نیک نام» می‌افزاید: مرمت و احیای گره چینی‌های آسیب دیده پنجره‌های بقعه، همچنین مرمت و احیای ضریح چوبی آرامگاه – که دارای گره چینی موسوم به چهار قل می‌باشد و ترمیم درب‌های چوبی بنا در حال انجام است.
این کارشناس مرمت آثار هنری از رایزنی با اداره میراث فرهنگی برای مرمت نقاشی‌های میراثی بقعه هم خبر داده و می‌افزاید: امیدواریم بتوانیم نقاشی‌های مذهبی این بقعه را هم احیا کنیم. نقاشی‌های این بقعه با رنگ‌های طبیعی و گیاهی بر روی یک لایه گچی کشیده شده است و برای مرمت آنها با همان اسلوب سنتی یعنی بوسیله رنگ‌های طبیعی انجام خواهد شد.
بقعه میراثی متعلق محله مدفن یکی از سادات کیایی است. کارکیاییان، آل کیا یا سادات ملاطی، دودمانی ایرانی در شمال ایران (گیلان و دیلمستان) بودند که ازقرن ۸ هجری به بعد تا سال ۱۰۰۰ قمری حکومت می‌کردند. نسب این سادات به امام چهارم شیعیان باز می‌گردد. سید امیر کیای ملاطی، پس از شورشی ناموفق علیه ناصروندان که بر بیه پیش حکومت می‌کردند درگذشت، ولی پسرش سید علی کیا حکومت کیاییان را تاسیس کرد و نوادگان وی تا سال ۱۰۰۰قمری به پایتختی لاهیجان بر گیلان حکومت می‌کردند.
این بقعه به دلیل نوع نقاشی‌های دیواری، در میان اهالی معروف به «بقعه بهشت و دوزخ» شده است و علت آن نقاشی پل صراط و آتش دوزخ است که بالای سردر یکی از ورودی‌های آرامگاه ترسیم شده است. نقاشی‌های دیواری این بقعه اثر «مشهدی آقاجان لون آمیز» معروف به آقاجان نقاش لاهیجانی است. بر ازاره دیوارهای بقعه و نزدیک سقف، دورتا دور اشعاری از ترجیع بند معروف محتشم کاشانی و نقوش یا محمد، یا علی، یا ابا عبدالله و... در شمسه‌هایی نوشته شده و در آخرین شمسه، نزیک به در نام نقاش هم ذکر شده است.
«مشهدی آقاجان نقاش لاهیجانی» درب بقعه تزیینات خاصی ندارد ولی نام سازنده « میرزا محمد علی کوشال» بر آن کنده شده است. مهمترین شاخصه این بقعه میراثی، نقاشی‌های دیواری دورتادور سه ایوان موجود است که متاسفانه آسیب‌های فراوانی دیده است. در ضلع شرقی، صحنه انتقام مختار ثقفی از قاتلان شهیدان کربلا به چشم می خورد، نزدیک به در شرقی، نقش پل صراط با تصویر دو پرنده و دو فرشته قرینه وار کشیده شده است. صحنه جنگ حضرت قاسم پسر امام حسن(ع) با ازرق شامی و صحنه به میدان رفتند علی اکبر(ع) و وداع او با اهل حرم از دیگر صحنه‌های جذاب است. در دیوار غربی ایوان نیز صحنه نبرد حضرت عباس(ع) و به صحنه میدان رفتن امام حسین(ع) که علی اصغر(ع) را در بغل دارد دیده می شود. بجز دیوارهای ایوان، قبلا داخل بقعه هم نقاشی دیواری داشته است. ولی به دلیل مرمت و کاهش رطوبت با گچ پوشانده شده، بقعه چهار ایوان در چهار جهت داشت و با احداث مسجد در جوار بقعه، نقاشی های ضلع شمالی کاملا از بین می رود.
نظر شما