به گزارش خبرگزاری شبستان از همدان، عارف سالک، عالم ربّانى، حکیم فرزانه، مجتهد عادل، فقیه نامدار، حضرت آیةاللَّه شیخ محمّد بهارى در خانوادهاى اصیل و مذهبى چشم به جهان گشود. او فرزند میرزا محمّد بهارى، از ستارگان تابناک آسمان علم و عرفان است. بهارى در سال 1265 ه.ق. در شهر بهار از توابع همدان متولد شد.
حاج میرزا محمّد بهارى که مردى وارسته بود، داراى 3 پسر به نامهاى: صادق، فرّخ و محمّد و یک دختر به نام خانم بود. همسرِ وى، زنى با ایمان بود. حاج میرزا محمّد کاسب بود و وضعیت مالى نسبتاً خوبى داشت. از قراین و شواهد پیداست که او از راه خرید و فروش و کشاورزى، امرار معاش مى کرد.
آغاز تحصیلات
شیخ محمّد بهارى همراه حاج شیخ محمّد باقر بهارى به مکتب خانه ملاّ عباس على در بهار رفته و خواندن و نوشتن را آموخت و قرائت قرآن و احکام شرعى را فرا گرفت.او علاقه زیادى به آموختن علم داشت. وى در نوجوانى دروس حوزوى را نزد ملاّ جعفر بهارى فرا گرفت.ملا جعفر دانشمندى وارسته بود که براى تأمین مخارج زندگى خویش، از وجوهات شرعیه استفاده نمىکرد. او از راه کشاورزى، امرار معاش مىکرد. این مرد الهى گذشته از این که از مدارج علمى بالایى برخوردار بود زاهدى با تقوا نیز بود. ضمیرِ پاک، قلب مطمئن و آرامش خاطر از ویژگىهاى اخلاقى وى بود. گویا شکلگیرى پایههاى اولیه علمى - عرفانى شیخ محمّد بهارى و آیةاللَّه حاج شیخ محمّد باقر بهارى در کلاس درس ملاجعفر بوده است.
شیخ محمّد بهارى پس از اتمام تحصیلات مقدماتى در همدان، براى ادامه تحصیل به بروجرد عزیمت مىکند و در درس آیةاللَّه حاج میرزا محمود بروجردى، پدر آیةاللَّه العظمى آقا حسین بروجردى شرکت مىکند. او پس از اخذ درجه اجتهاد در32 سالگى، به زادگاه خود برمىگردد. وى مدت کوتاهى در بهار به ارشاد مردم مىپردازد و دوران جوانى، همراه پدر به زیارت اماکن مقدّس در عراق مىرود.
هجرت به نجف اشرف
شیخ محمّد بهارى در سال 1297 ه.ق. براى ادامه تحصیلات وارد حوزه علمیه نجف اشرف مىگردد. وى در نجف از ملازمان درس آخوند ملا حسینقلى همدانى و از شاگردان ممتاز او بود. آخوند همدانى دربارهاش فرمود: «حاج شیخ محمّد بهارى، حکیم اصحاب من است.بهارى در درس عارف کامل و استاد بىنظیر عرفان، آخوند ملاّ حسینقلى شوندى درجزینى همدانى (متوفاى: 1311 ه.ق.) شرکت مىکنند و تا زمان وفات آن مرد بزرگ از محضر پر فیضش بهرهمند مىشود.حاج شیخ محمّد بهارى در نجف دچار بیمارى مزمن مىشود. پزشکان راه علاج او را تغییر آب و هوا مىدانند. وى به سفارش پزشکان، به ایران بر مىگردد و مدّتى در مشهد ماندگار مىشود. باردیگر تصمیم به سفر به نجف مىگیرد، امّا بدتر شدن وضعیت جسمانىاش سبب بازگشت او به بهار مىشود و تا پایان عمر در این شهر اقامت مىگزیند.
بهارى دروس مقدماتى را در زادگاهش، زیر نظر پدرش، نزد ملاّ عباسعلى بهارى و ملاّ جعفر به پایان رسانید. آن گاه براى ادامه تحصیلات به همدان رفت و در درس استاد اسماعیل همدانى و میرزا محمود طباطبایى شرکت کرد. سپس به بروجرد رفت و دروس فقه و اصول را نزد مرحوم حاج میرزا محمود بروجردى فرا گرفت و از وى اجازه اجتهاد گرفت. بهارى در سال 1297 ه' .ق. به نجف اشرف رفت و از آموختههاى ملاحسینقلى شوندى بهرهمند شد.
آثار علمى آیةاللَّه شیخ محمّد بهارى منحصر به مکاتباتى است که براى شاگردان خود نگاشته است. تعدادى از این مکاتبات ارزشمند در کتاب تذکرة المتقین به گرد آمده است. مى نویسد:
آیةاللَّه شیخ محمّد بهارى در نجف مریض شد و به سفارش پزشکان، به ایران بر مىگردد، عازم مشهد مىشود. او مدتى بعد، قصد بازگشت به نجف اشرف مىکند که شدّت یافتن بیمارى، او را از این تصمیم منصرف مىسازد و او ناچار به زادگاهش، بهار بر مىگردد و در نهم ماه مبارک رمضان 1325 ه'. ق. روحش به رضوان الهى پَرمىکشد و پیکر پاکش در شهر بهار به خاک سپرده مىشود.
خاطرات بزرگان از آیت الله بهاری
خاطرات عبرت آموزی از مرحوم بهاری سینه به سینه نقل شده است. از آن جمله مرحوم آیةالله آخوند ملا علی معصومی همدانی از یکی از شاگردان ایشان نقل کرده‌اند که گفت: نزد مرحوم بهاری درس اخلاق می خواندیم پس از چند جلسه یک روز به محل درس مراجعه کردیم مرحوم بهاری فرمود: دیگر درس نیست، عرض کردیم، چرا؟ فرمود: آیا در طی این مدت تغییر حال در خود مشاهده کرده اید؟ اگر نکرده اید طبیب را عوض کنید.
علامه طهرانی نیز می‌فرماید: این حقیر کرارا و مرارا برای زیارت مرقدش به بهار همدان رفته‌ام. معروف است که آن مرحوم از میهمانان خود پذیرایی می کند. حقیر این مطلب را امتحان کرده‌ام و در سالیان متمادی چه در حیات مرحوم انصاری و چه در مماتشان که به همدان زیاد تردد داشته ام هر وقت به مزار مرحوم شیخ آمده ام به گونه ای خاص پذیرایی فرموده است. و بسیاری از دوستان هم مدعی این واقعیت می باشند.
حضرت آیت الله شیخ محمدحسین نائینی در مورد عظمت روحی مرحوم بهاری فرموده است: شهر آنجا است که شیخ محمد بهاری خفته است.
نظر شما