وقتی ممنوع الخروجی ابزاری برای سرکوب مخالفان آل سعود می شود

 خبرگزاری شبستان، جهان اسلام: سازمان عفو بین الملل اعلام کرد: کمپین بین المللی با هشتگ «# فکوا_ قیود_ السفر» علیه محدویت سفر در عربستان در حق فعالان اجتماعی، وبلاگ نویسان و مخالفان آل سعود راه اندازی خواهد شد.

این سازمان اعلام کرد:  این کمپین راه اندازی می شود تا از سلمان بن عبدالعزیز، پادشاه عربستان و مقاماع عربستان خواسته شود محدودیت سفر را لغو کنند و خانواده ها بتواند با اعضای خود ملاقات و دیدار کنند.

ممنوعیت سفر توسط رژیم سعودی به عنوان نقض ماده 13 اعلامیه جهانی حقوق بشر و منشور بین المللی حقوق مدنی و سیاسی است. براساس این ماده، هرفردی حق دارد که هرکشوری از جمله کشورخود را ترک کند و به کشور خود بازگردد.

در متن منشور بین المللی حقوق مدنی وسیاسی آمده است که هر فردی که به طور قانونی در کشور اقامت می کند، حق نقل مکان و انتخاب مکان اقامت  خود را در آن سرزمین دارد و هر فردی حق ترک هر کشور از کشور خود را دارد.

براساس اسناد سازمان حقوقی، عربستان به طور سیستماتیک افراد را از حق سفر و تردد به منظور انتقام از آنها به خاطر فعالیت شان یا دفاع شان از حقوق بشر منع می کند.

رژیم سعودی حکم های سنگینی را صادر می کند و علاوه بر حکم زندان بدون معیار یا معیار قانونی ممنوعیت سفر برای فرد اعمال می کند.

بیشتر حکم های قضایی صادر شده در حق مدافعان حقوق بشر و فعالان حاوی ممنوعیت سفر پس از پایان دوره زندان بدون هیچ توجیه قانونی است.

علاوه بر این حکم ها، رژیم سعودی از مجازات ممنوعیت سفر علیه خانواده های فعالان و مدافعان حقوق بشر به صورت غیرقانونی و خارج از محدوده احکام قضایی استفاده می کند.

گسترش استفاده از مجازات ممنوعیت سفر بدون پایه و اساس قانونی توسط آل سعود برای اهداف تلافی جویانه یا فشار بر افراد به منظور توقف فعالیت هایشان یا تهدید آنهاست.

قانون عربستان در اصل به دولت اجازه نمی دهد که ممنوعیت سفر را اعمال کند، مگر در مواد خاص. قوه قضائیه در شرایط استثنایی خاص مانند محکومین به جرایم قاچاق مواد مخدر می تواند ممنوعیت سفر را اعمال کند.

براساس ماده 6 اسناد مسافرتی، ممنوعیت از سفر تنها با حکم قضایی یا تصمیم وزیر کشور در رابطه با امنیت و به مدت معین جایز است.

در سال 2014 میلادی، سمر بداوی، مدافع حقوق بشر درحالی که دعوتنامه مشارکت در همابش حقوقی در بلژیک را در دست داشت، از این سفر منع شد. این تصمیم مدت زمان ممنوعیت سفر را مشخص نکرده است.

مقامات سعودی در سال2018 میلادی او را به مدت سه سال بازداشت کردند. این درحالی است که وی هنوز نمی تواند سفر کند.

 در سال 2011 میلادی، رژیم سعودی از سفر شیخ سلمان العوده به مصر جلوگیری کرد. این تصمیم داخل فرودگاه بین المللی ملک خالد به وی ابلاغ شد. در سال 2017 میلادی، شیخ سلمان دستگیر شد و دادستان عمومی خواستار اعدام وی شد.

چندماه پس از بازداشت وی، فرزندان شیخ العوه از جمله خردسالان از سفر به دلایل نامعلومی منع شدند و هنوز ممنوع الخروج هستند.

در سال 2018 میلادی، پدر و مادر لجین الهذول درحالی که قصد سفر داشتند، در فرودگاه متوجه شدند که ممنوع الخروج شدند. این خانواده با تماس با وزارت کشور و ریاس امنیت کشور تلاش کرد تا علت ممنوعیت سفر را جویا شوند، اما هیچ توجیه قانونی به آنها ارایه نشد. زیرا نهاد مسئول تصمیم ممنوعیت سفر مشخص نبود و خانواده نتوانست هیچ شکایت رسمی ارایه کند.

در 10 فوریه 2021 میلادی، لجین الهذلول مشروط آزاد شد و به مدت پنج سال ممنوع الخروج شده است. در دوم مارس 2021 میلادی، در جلسه استیناف ممنوعیت سفر شرکت کرد، اما هنوز ممنوع الخروج است.

برهمین اساس،  قوه قضائیه عربستان حکم های سنگین را علیه مدافعان حقوق بشر و فعالان به همراه حکم ممنوعیت سفر صادر کرد. این اقدام تلافی جویانه برای محدود کردن فعالیت حقوقی است.