به گزارش خبرنگار خبرگزاری شبستان از رشت، افزایش بهای تمام شده نیروی کار و افزایش قیمت نهاده‌های کشاورزی منجر به این شده است که کشاورزی نسبت به گذشته بهره‌‌وری اقتصادی لازم را برای کشاورزان نداشته باشد و به همین دلیل در طی سالیان متمادی زمین‌های زیر کشت کشاورزی به مرور کمتر و کمتر شد.
استان گیلان استانی با آب و هوای معتدل و مرطوب و دارای منابع آبی فراوان به شکل نزولات جوی، سفره‌های آب زیرزمینی و رودخانه‌های دائمی و فصلی است که همه اینها در کنار خاک حاصلخیز و دارای مواد آلی فراوان سبب شده این خطه به عنوان یکی از مناطق با پتانسیل بالای کشاورزی در کشور شناخته شود.
کشاورزان در استان گیلان اقشار بسیار آسیب‌پذیری محسوب می‌شوند زیرا همه ساله برای کاشت محصولات کشاورزی در همان ابتدای فصل کاشت با چالشهای زیادی مواجهند. رهاسازی آب سد در استان گیلان یکی از چالشهای اصلی کشاورزان است که همه ساله برایشان مشکلات زیادی را به همراه دارد، کاشت برنج به آب زیادی نیاز داشته و اگر آب سد در رودخانه‌ها رها نشود، کشاورزان مجبورند از چاه برای آبیاری زمین‌ها استفاده کنند.
این موضوع هزینه زیادی را برای کشاورزان به همراه خواهد داشت و بعضا توجیه کاشت برنج را کم می‌کند و حفر چاه، خرید پمپ آب، لوله‌گذاری، گرفتن نگهبان و هزینه‌های ناشی از تعمیر و نگهداری پمپ و هزینه خرید گازوئیل و برق از جمله هزینه‌هایی هستند که باید توسط کشاورزان برنجکار تامین شود.
گیلان استانی است که به باران معروف است و همه ساله در آن باران فراوانی می‌بارد اما سوال اینجاست چرا وقتی که به فصل کشاورزی می‌رسیم چالش آب برای کشاورزان ایجاد می‌شود و متاسفانه آب سدها آب زراعی مورد نیاز کشاورزان را تامین نمی‌کند.
اما چالش‌هایی کشاورزان گیلانی فقط آب نیست و این قشر زحمتکش چالشهای دیگری مثل قیمت بالای کود، قیمت بالای ادوات و ماشین‌آلات، هزینه بالای کشت مکانیزه و تسطیح اراضی، کمبود نیروی انسانی، هزینه‌های بالای کشت و نگهداری، عدم پرداخت تسهیلات ارزان قیمت و بسیاری از چالشهای دیگر که سد راه کشاورزی است را دارند.
گیلان در زمینه تولید محصولات کشاورزی مختلف سرآمد استانهای کشور بوده و رتبه خوبی را در بین سایر استان‌ها دارد که اگر حمایت مناسبی از کشاورزی آن صورت بگیرد، می‌تواند علاوه بر اشتغالزایی بسیار زیادی که دارد سبب توسعه اقتصادی در استان شود.
به طور خلاصه کشاورزی پرهزینه و کمبود آب زراعی دو دغدغه اصلی شالیکاران گیلانی محسوب می‌شود با این حال همچنان با طرح توجیهاتی نظیر کمبود منابع اعتباری و مالی شاهد کندی اجرای پروژه‌های مرتبط در حوزه تامین آب و رها شدگی آب بندان‌های استان به عنوان ذخیره‌گاه‌های مناسب آب هستیم.
* تغییر کاربری اراضی کشاورزی درجه یک و حاصلخیز خط قرمز جهاد کشاورزی گیلان
«صالح محمدی» در همین راستا با بیان اینکه بخش کشاورزی به عنوان متولی امنیت غذایی است اظهار داشت: امروزه اقتدار کشورها در کنار داشتن اقتدار نظامی به مولفه امنیت غذایی وابستگی بسیار شدیدی دارد و با خشکسالی، تغییر اقلیم و با التهاباتی که در کشورهای اطراف رخ داده ما بیش از هر زمان دیگری به این موضوع پی برده‌ایم.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی گیلان را از قطب‌های مهم کشاورزی کشور با تولید محصولات استراتژیک مانند برنج و چای خواند و تصریح کرد: علارغم مشکلات، محدودیت‌ها و سختی‌های فراوانی که به ویژه در بخش تامین آب وجود دارد تا به امروز کل اراضی کشاورزی گیلان یعنی ۲۳۸ هزار هکتار نشا شده‌اند.
محمدی افزود: اولویت و دغدغه اول در استان گیلان تامین آب است زیرا در گیلان بخش زیادی از اراضی یعنی بیش از ۱۷۲ هزار هکتار آبخور سد سفیدرود محسوب می‌شوند.
وی تغییر کاربری‌ها در عرصه‌های کشاورزی را چالشی دیگر در استان گیلان ذکر کرد و ابراز داشت: با توجه به شرایطی که در سایر استان‌ها پیش آمده هجوم حجم زیادی از هموطنان از سایر استان‌ها به استان گیلان را شاهدیم که غالبا این مهاجران نگاهشان به بحث تولید و باغات و شالیزارهای استان است که جهاد کشاورزی به شدت روی این موضوع حساسیت دارد.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان گیلان تغییر کاربری اراضی کشاورزی درجه یک و حاصلخیز را از خطوط قرمز سازمان جهاد کشاورزی استان گیلان ذکر و اضافه کرد: این اراضی تامین کننده امنیت غذایی کشور محسوب می‌شود و در این شرایط باید عرصه‌های خود را حفاظت کنیم تا از چرخه تولید خارج نشوند.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان گیلان اذعان کرد: ثبات بازار محصولات کشاورزی دغدغه دیگری است که در استان گیلان وجود دارد که با اقدام دولت در راستای مردمی سازی توزیع یارانه‌ها این امر تعییراتی را در عرصه تولید در بخش‌های مختلف ایجاد کرد.
* ۷۰ درصد از اراضی گیلان به سد سفیدرود تکیه دارند
«وحید خرمی» نیز میزان آبی که در گیلان مصرف می‌شود اعم از کشاورزی، صنعتی و آب شرب و حتی فضای سبز را سالانه حدود سه میلیارد و ۳۰۰ میلیون متر مکعب اعلام کرد و افزود: از این میزان نزدیک به سه میلیارد متر مکعب فقط در حوزه کشاورزی و عمدتا در بخش کشاورزی برنج مصرف می‌شود.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای گیلان دو منبع آبی که اراضی کشاورزی استان گیلان بر مبنای آن تقسیم بندی می‌شوند را برشمرد و اضافه کرد: زمین‌های آبخور سد سفیدرود حدودا ۱۷۲ هزار هکتار هستند و خارج از شبکه هم ۶۶ هزار هکتار وجود دارد به بیان دیگر ۷۰ درصد از اراضی گیلان تکیه به سد سفیدرود دارند.
وی ادامه داد: زمانی که وضعیت ذخیره آب سد سفیدرود و پوشش برفی بالادست آن خوب باشد این فرصتی برای ۱۷۲ هزار هکتار اراضی کشاورزی گیلان محسوب می‌شود و شالیکاران می‌توانند با کمترین دغدغه کشاورزی را انجام دهند اما وقتی که در بالادست سد بارش‌های خوبی نداشته باشیم وضعیت سخت می‌شود.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای گیلان آورد سد سفیدرود در سال گذشته را کمتر از یک میلیارد متر مکعب اعلام کرد و با بیان اینکه این عدد باید بالای ۲ و نیم میلیارد متر مکعب در سال باشد گفت: کشاورزان گیلانی سال گذشته مشکل کم‌آبی را به خوبی لمس کردند و امسال با ۸۰۰ میلیون متر مکعب در سد سفیدرود کشاورزی را در استان شروع کردیم.
خرمی با تاکید بر اینکه بیش از ۱۰ سال است که کارگروه تامین آب با حضور شرکت آب منطقه‌ای، جهاد کشاورزی، دستگاه قضایی و دستگاهی ذیربط دیگر تشکیل شده است عنوان کرد: بعضی از استان‌ها امسال کشاورزی را منتفی اعلام کردند و نگرانی تامین آب صنعت و آب شرب را دارند اما در استان گیلان برنامه‌ریزی‌ها روی تامین آب بخش کشاورزی انجام می‌گیرد.
وی نیاز استان گیلان برای اتمام فصل کشاورزی آن را بیش از یک و نیم میلیارد مترمکعب آب دانست و اذعان کرد: بارش‌های خوبی که در اردیبهشت ماه در گیلان اتفاق افتاد به ما کمک کرد و تا پایان تیرماه برنامه‌ریزی کردیم تا حدود یک میلیارد متر مکعب از سد سفیدرود برای کشاورزی و برنج آب مصرف کنیم.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای گیلان با اشاره به اینکه مصرف آب در دشت گیلان از سد سفیدرود در صورت آبگذاری کامل به عدد روزانه ۲۰ میلیون متر مکعب می‌رسد افزود: مخزن سد شهر بیجار که بسیاری از شهرهای گیلان را تحت پوشش قرار می‌دهد حدود ۱۰۰ میلیون متر مکعب است بنابراین عدد ۲۰ میلیون متر مکعب عددی بسیار بزرگ و قابل توجه محسوب می‌شود.
خرمی اضافه کرد: شرکت آب منطقه‌ای گیلان در حال حاضر برنامه قطع و وصل آب از شروع شبکه محدوده شرق و غرب استان را در دستور کار دارد تا با انجام این کار یعنی برنامه آبگذاری کانال‌ها بتواند آب مورد نیاز کشاورزان برنجکار را تا رسیدن فصل برداشت تامین کند.
وی با بیان اینکه علی رقم همه تلاش‌ها کشاورزان گیلانی کمبود آب را احساس می‌کنند اما چاره‌ای جز این نیست خاطرنشان کرد: اگر مصرف آب زراعی ما بیش از حد شود در زمان محصول‌دهی برنج با مشکل مواجه خواهیم شد و خسارت زیاد و سنگینی به برنجکاران گیلانی وارد می‌گردد.
خبرگزاری شبستان، کشاورزی زمانی کار اکثریت مردم در استان گیلان بود و جزو کارهای پردرآمد و کم هزینه محسوب می‌شد اما این کار در سال‌های اخیر به گونه مناسبی پیش نرفته و پرهزینه شده است. بررسی‌های میدانی نشان می‌دهد با توجه به مشکلات حال حاضر کشاورزان گیلانی به خصوص در بخش تامین آب زراعی و کندی اجرای پروژه‌های لایروبی و ساماندهی آب بندان‌ها، کانال‌های آبیاری و ساخت سدها اگر به این مشکلات به شکل جدی و اصولی رسیدگی نشود امکان دارد کشاورزان گیلانی دیگر نتوانند در سال‌های آینده کشت برنج را در اراضی خود ادامه دهند.
نظر شما