به گزارش خبرگزاری شبستان از رشت، آتش زدن کاه و کلش یا همان بقایای به جا مانده از برداشت برنج در شالیزارها در استان‌های شمالی سنتی مرسوم است که همواره رواج داشته و با وجود هشدارهای صادره محیط‌زیست، دستگاه قضایی و توصیه‌های فنی جهاد کشاورزی در کنار افزایش قیمت کاه و کلش به خصوص در صنعت دامپروری هنوز در این مناطق از جمله استان گیلان به چشم می‌خورد. پدیده‌ای که در کنار ایجاد آلودگی‌های زیست محیطی و حتی خسارت زدن به خاک شالیزار همچون طلایی با ارزش افزوده بالا است که به راحتی آتش زده و خاکستر می‌شود.
آماده سازی شالیزار برای انجام کشت دوم، افزایش کیفیت محصول و اراتقاء عملکرد، حذف بذر علف‌های هرز باقیمانده در مزارع، از بین بردن آفات گیاهی و بیماریها، جلوگیری از تکثیر آفات و بیماریها مانند کرم ساقه خوار برنج و پوسیدگی ساقه برنج از جمله انگیزه‌ها و اهداف کشاورزان برای آتش زدن کاه و کلش است که گاه و بیگاه از سوی آنان بیان می‌شود.
*کاهش ظرفیت نگهداری آب توسط خاک و کاهش راندمان در مدیریت آب از مخاطرات آتش زدن کاه و کلش در مزارع
«صالح محمدی» در همین راستا عوارض و تبعات مخرب آتش زدن کاه و کلش در مزارع را تشریح کرد و افزود: آتش زدن کاه و کلش عوارض جبران ناپذیری به دنبال دارد و موجب وارد آمدن آسیب زدن به ساختار خاک شده که این امر نامرغوبی محصولات بعدی را به همراه خواهد داشت.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان گیلان کمک به افزایش گازهای گلخانه‌ای در جو و آسیب دیدن زیرساخت‌های کشاورزی و تأسیسات آبیاری نوین را از دیگر عوارض مخرب آتش زدن کاه و کلش ذکر کرد و یادآور شد: تضعیف توان عملکردی خاک، افزایش مصرف انواع کودهای شیمیایی کاهش ظرفیت نگهداری آب توسط خاک و کاهش راندمان در مدیریت آب از دیگر مخاطرات این کار بوده و بهتر است کشاورزان از این امر اجتناب بورزند.
طبق اعلام اداره کل هواشناسی استان گیلان، در تابستان امسال دمای بالای ۳۸ درجه را هم در استان شاهد بودیم که این نوسانات شدید دمایی و گرمتر شدن هوا به ویژه در زمان برداشت برنج به اوج خود رسید و خسارت‌هایی را نیز به باغات چای وارد آورد. پر واضح است که در چنین شرایطی سوزاندن بقایای محصولات کشاورزی و انتشار دود ناشی از آن در سطح محیط زیست و هوا، تحمل پذیری این شرایط آب و هوایی و دمای بسیار بالا را بسیار سخت‌تر از هر زمان دیگر کرده و مخاطرات آن در سلامت عمومی جامعه چه بسا جبران ناپذیر خواهد بود.
* سوزاندن کاه و کلش شالیزارها و گسترش دامنه آن به سمت تالاب‌ها و جنگل‌های گیلان
«امیر مرادی» اما نظری جامع‌تر در این باره دارد و در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری شبستان با بیان اینکه یکی از دلایل وقوع آتش‌سوزی‌های اخیر در تالاب‌های استان به غیر از عمدی بودن همین سوزاندن کاه و کلش در سطح مزارع است عنوان کرد: در مرداد امسال ما شدیدترین دمای هوا را در گیلان شاهد بودیم و تا به شهریور و پایان زمان برداشت برنج رسیدیم موضوع آتش‌سوزی تالاب‌ها آغاز شد.
مدیرکل مدیریت بحران استانداری گیلانتصریح کرد: در پرواز هوایی که برای بازدید از منطقه گرفتار در آتش تالاب انزلی داشتم به وضوح مشاهده کردم که در اکثر زمین‌های کشاورزی اطراف منطقه بحث سوزاندن کاه و کلش شالیزارها در جریان بود آن هم سوزاندن کاملا مدیریت نشده به طوری که پس از برافروختن آتش دیگر اهتمامی برای خاموش کردنش در کار نبود و نظارت و کنترلی رو آن اعمال نمی‌شد.
وی با بیان اینکه در کنار دمای بالای هوا، جریان باد هم به انتقال حریق از سطح شالیزارها به سمت جنگل‌ها و تالاب‌های استان گیلان نظیر تالاب انزلی کمک می‌کند افزود: سوزاندن کاه و کلش در داخل مزارع هیچ سود و فایده‌ای برای کشاورز ندارد و تنها باعث آلودگی هوا، گسترش دامنه حریق به سایر مناطق و کاهش عملکرد محصول می‌شود.
مدیرکل مدیریت بحران استانداری گیلان ضمن درخواست از جهاد کشاورزی، منابع طبیعی و محیط زیست استان برای جلوگیری از سوزاندن کاه و کلش در شهرستان‌ها اذعان کرد: این آتش هیچ منفعتی برای زمین ندارد و با گسترش آن به تالاب‌ها خسارات و هزینه‌‌های زیادی را متوجه استان گیلان می‌سازد.
* ممنوعیت سوزاندن بقایای محصولات کشاورزی در شالیزارهای گیلان؛ جریمه نقدی برای متخلفان
«مجید رسول زاده فرساد» نیز در این باره ضمن تاکید بر ممنوعیت آتش زدن کاه و کلش با توجه به مخاطرات زیست محیطی که به همراه دارد عنوان کرد: به آتش کشیدن کاه و کلش در شالیزارها علاوه بر تهدید بهداشت عمومی و آلودگی هوا پیگرد قانونی دارد.
معاون فرهنگی و اجتماعی فرماندهی انتظامی گیلان از معرفی افراد متخلف به مرجع قضائی خبر داد و تصریح کرد: با توجه به گرمای شدید هوای این روزهای استان و همچنین بیماری کرونا که هنوز هم شایع است آلودگی هوا و انتشار دود ناشی از آتش زدن کاه و کلش مشکلات تنفسی زیادی را برای مردم به بار می‌آورد.
رسول زاده فرساد اذعان کرد: طبق ماده ۲۰ قانون هوای پاک، سوزاندن بقایای محصولات کشاورزی همان کاه و کلشی که در شالیزارهای گیلان موجود می‌باشد ممنوع است و متخلفان نیز بین ۲ میلیون تومان تا ۸ میلیون تومان جریمه نقدی خواهند شد.
* معامله بسته‌های مکانیزه کاه و کلش تجارتی پرسود برای شالیکاران خسته از برداشت برنج
همه این‌ها در حالی‌است که خوشبختانه با اقدام بهینه و خوب جهاد کشاورزی گیلان اوضاع مکانیزاسیون در بخش کشاورزی رو به جلو بوده و شاهد فعالیت انواع ماشین‌آلات به ویژه دستگاه‌های بسته‌بندی کننده کاه و کلش در استان هستیم زیرا یکی از مهم‌ترین دلایل به آتش کشیدن کاه و کلش شالیزارهای گیلان نبود دستگاه‌های مکانیزه بسته بندی بود.
حسین زاده یکی از شالیکاران اهل شهرستان رشت در همین زمینه با بیان اینکه در یکی دو سال اخیر برای برداشت مکانیزه برنج و حتی بسته بندی کردن کاه و کلش جهت استفاده در مصارف پرورش دام و طیور و غذای ماهیان ماشین آلات لازم فراهم است عنوان داشت: در حال حاضر اگر کشاورزی مایل به تهیه دستگاه بسته‌بندی کاه و کلش باشد باید بین ۱۱۰ تا ۱۱۵ میلیون تومان هزینه کند.
وی با بیان اینکه شالیکاران برای بسته بندی هر یک بسته کاه و کلش مزارع خود امسال بین سه تا پنج هزار تومان باید هزینه کنند تصریح کرد: کاه و کلش بسته بندی شده توسط دستگاه موسوم به سراچین بند برای فروش حدودا ۲۰ هزار تومان معامله می‌شود که برای کشاورزان معامله پرسودی است همچنین در صورت سرمای شدید زمستان و بارش برف سنگین قیمت بسته‌های کاه و کلش برای مصرف دام چندین برابر می‌شود.
به گزارش خبرگزاری شبستان، تجربه نشان داده اقدامات سلبی هیچگاه آن طور که باید و شاید در کنترل و جلوگیری از رفتارهای مغایر با قانون موفقیت کامل و قابل انتظاری نداشته که مصداق بارز این امر را در قضیه ممانعت از آتش زدن کاه و کلش در مزارع که هوای استان گیلان را برای چند مدت به شدت آلوده می‌کرد شاهدیم.
هرچند جرم انگاری در موضوع به مخاطره انداختن سلامت عمومی جامعه، منابع طبیعی و محیط زیست اقدامی شایسته و در خور تقدیر است اما باید توجه داشته باشیم که رویکرد مکانیزاسیون جهاد کشاورزی در استان برنج‌خیز گیلان و دادن ارزش افزوده به کاه و کلش به جای مانده از برداشت شالی بالاخره توانست پرونده این پدیده نازیبا و ضرر زننده به سرمایه‌های استان و البته کشور را تا حدودی ببندد تا جایی‌که آمارها هم از کاهش سوزاندن کاه و کلش توسط کشاورزان گیلانی حکایت دارد هر چند که با نیم نگاهی به آتش‌سوزی گسترده تالاب بین‌المللی انزلی که در روزهای اخیر اتفاف افتاد لازم است تلاش‌های لازم برای به حداقل رساندن این پدیده در استان گیلان شدت بگیرد.
نظر شما