خبرگزاری شبستان از گیلان - مهری شیرمحمدی:
مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان گیلان اعلام کرده همزمان با «روز جهانی گردشگری» بازدید از موزه‌ها و اماکن فرهنگی تاریخی برای بازدید از عموم رایگان بود که البته این خدمات برای موزه‌هایی اعمال شد که تحت پوشش اداره میراث فرهنگی گیلان بودند.
اگر اخبار مربوط به موزه‌های گیلان را دنبال کنید، می‌بینم در سال‌های اخیر تعداد موزه‌های وعده داده شده، بیش از موزه‌هایی است که راه اندازی شده. درچند سال اخیر برخی از موزه‌های تازه تاسیس، موزه‌هایی است که با سرمایه و همت بخش خصوصی و تنها با صدور مجوز از سوی اداره میراث فرهنگی ایجاد شده است.
موزه های تحت پوشش اداره میراث فرهنگی گیلان شامل؛
موزه باستان شناسی مردم شناسی رشت که در واقع موزه مادر گیلان بوده و در خانه تاریخی میرزا حسین خان کسمایی احداث شد.
موزه میراث روستایی در شهرستان رشت، واقع در جاده سراوان.
موزه رشتی دوزی در شهر رشت که بتازگی در عمارت تاریخی کلاه فرنگی به بهره برداری رسید.
موزه حصیر در روستای فشتکه شهرستان خمام که اخیرا با تجهیز حمام تاریخی روستا به بهره برداری رسید.
موزه تاریخ چای در شهر لاهیجان که سالها قبل با اعمال تغییراتی در آرامگاه کاشف السلطنه، پدر چای ایران، راه اندازی شده است.
موزه مردم شناسی دیلمان در حمام تاریخی میربلوک در شهر دیلمان. این حمام در تملک شهرداری این شهر است.
موزه سنجش و وزن در بخشی از مدرسه تاریخی شاهپور رشت که با اهدای اشیای یک مجموعه دارخصوصی مهرماه 1399 ایجاد شد.
موزه نهضت جنگل در خانه تاریخی میرزا کوچک جنگلی. این ساختمان تاریخی در تملک شهرداری رشت است.
موزه نیروی دریایی در شهر انزلی.
و موزه‌های خصوصی استان هم شامل:
موزه مردم شناسی در روستای قاسم آباد که توسط «قاسم اصلانی قاسم آبادیان» در ملک شخصی ایجاد شده است.
موزه مردم شناسی عشایر در ملک شخصی بهمن جلیلی(معلم بازنشسته) واقع در ییلاق سوباتان.
موزه ونگارد، موزه تخصصی جنگ جهانی دوم در شهر لاهیجان که توسط یک مجموعه دار 19 ساله و در ملک پدرش ایجاد شده است.
کافه موزه در شهر رشت که توسط یک مجموعه دار احداث شده است.
حالا نگاهی داریم به موزه‌های تخصصی که ایجاد آن بارها در رسانه‌ها عنوان می‌شود. این وعده لااقل طی پنج سال گذشته از سوی مدیران کل میراث فرهنگی گیلان بارها بارها مطرح شده و حالا مدیرجدید میراث فرهنگی گیلان- که پیش از این چندین سال معاون میراث فرهنگی بود- یک بار دیگر در نشست‌های خبری‌اش تکرار می‌شود. ما هم امیدواریم، باستان شناس باتجربه‌ای که از بدنه میراث فرهنگی از بهمن سال گذشته قبای مدیرکلی میراث فرهنگی گیلان را پوشیده است، لااقل در 2 سال باقی مانده خدمتش بتواند موزه‌های تخصصی وعده داده شده را ایجاد کند.
موزه‌هایی که اگر ساختمان آنها هم آماده باشد، برای تجهیز آن نیازمند بودجه هنگفتی است. هرچند بررسی خبرهای پرتال میراث فرهنگی گیلان نشان می‌دهد، ولی جهانی مرتب در جلسات خود با مدیران میراث فرهنگی شهرستان‌های گیلان و همچنین مسئولان محلی، پیگیر راه اندازی این موزه‌هاست. غالب این موزه ها قرار است در ساختمان های تاریخی احداث شود که عموما ملک دولتی هستند.
برای یادآوری، برخی از این موزه‌ها و سایت موزه‌هایی که قرار است احداث شود، نام می‌برم:
موزه بلدیه و مردم شناسی در عمارت تاریخی بلدیه رشت. این بنا در تملک شهرداری رشت بوده و هنوز مراحل اولیه مرمت آن سپری می‌شود.
موزه هنرهای معاصر در ساختمان تاریخی مریضخانه بلدیه. این بنا در تملک شهرداری رشت بوده و نیاز به مرمت اساسی دارد.
خانه موزه مشروطه در ساختمان تاریخی نخستین شهردار رشت. این بنا در تملک شهرداری رشت بوده و چندسالی است وعده مرمت و تغییرکاربری آن مطرح می‌شود.
موزه خوراک در کلبه روستایی شهر رشت.
موزه صنعت چاپ در چاپخانه قدیمی زربافی. این بنا مالکیت خصوصی دارد.
موزه علوم و فنون در عمارت تاریخی ابریشمی رشت. این بنا در تملک دانشگاه گیلان است.
موزه تاریخ آموزش و پرورش در مدرسه تاریخی فروغ رشت؛
موزه نجوم در خانه تاریخی جعفر علوی واقع در شهر رشت؛
موزه ابریشم در کارخانه ابریشم کشی فلاطوری در شهر لاهیجان. این کارخانه متروکه یادگار روزگاری است که تولید و تجارت ابریشم لاهیجان در دست شرکت‌های یونانی همچون فلاطوری و برادران لاسقاریدیس بود؛
موزه شیلات در مجموعه تاریخی بندر کیاشهر. این مجموعه در تملک اداره شیلات است؛
موزه مردم شناسی شهر سیاهکل در ساختمان تاریخی سرهنگ عضدی. این بنا سالها قبل از سوی وراث به اداره میراث فرهنگی فروخته شد ولی عدم مرمت و آتش سوزی عمدی، این بنا را بشدت دچار آسیب کرده است.
موزه مردم شناسی تالش در ساختمان تاریخی کاخ سردار امجد واقع در میدان امام شهر تالش که مصادره و در تملک سپاه منطقه است.
موزه زیتون در شهر رودبار در ساختمانی که شهرداری این شهر وعده داده است.
موزه سکه در عمارت تاریخی قندچیان شهر انزلی که در مالکیت بانک ملی است.
موزه تاریخ عدلیه در عمارت تاریخی رمضان اف انزلی که در تملک دادگستری این شهر است.
موزه مدرسه در مدرسه تاریخی مهدخت شهر انزلی.
موزه آموزش و پرورش در ساختمان تاریخی آموزش و پرورش شهر رودسر.
موزه مردم شناسی لنگرود در ساختمان تاریخی اداره نوغان لنگرود.
تغییر کاربری خانه‌های تاریخی دریابیگی و منجم باشی شهر لنگرود که اولی در یک آتش سوزی عمدی ویران و بخش‌هایی از عمارت منجم باشی نیز توسط وراث نوسازی شده است.
موزه باستان شناسی تالش در حمام تاریخی مریان در ییلاق مریان شهرستان تالش.
ایجاد سایت موزه گسگر در شهر تاریخی گسگر، واقع در شهرستان صومعه سرا.
ایجاد سایت موزه مارلیک در چراغعلی تپه شهرستان رودبار. این تپه تاریخی سال 1342 توسط دکتر نگهبان و تیمش حفاری و جام‌های طلای سلاطین آماردها در آن کشف شد.
ایجاد سایت موزه سنگ قبور اسلامی در تپه تاریخی پنج پیران شهر لاهیجان.
ایجاد سایت موزه سنگ قبور اسلامی در بقعه شیخ محمد خیوی شهرستان آستارا
ایجاد سایت موزه سنگ قبور اسلامی در حیاط اداره بلدیه و در مجاورت قبر استاد ابوجعفر الثومی
و سه مورد آخر، برای نگارنده لااقل این تداعی را می‌کند که سنگ قبورهای مکشوفه در حفاری‌های باستان شناسی گیلان، دنبال مکانی برای نمایش است و هربار گزینه ای مطرح می‌شود.
مشخص نیست چندسال دیگر باید منتظر ماند تا موزه‌های تخصصی- که مدیر میراث فرهنگی وعده داده است- احداث شود. موزه‌هایی که مهمترین مولفه‌اش، تغییر نوع نگاه مالکان بناهای تاریخی در تملک ادارات دولتی است که هویت‌های معماری گیلان را از حصار ساختمان اداری خارج کنند.
نظر شما