دسته های «دختر پیچ» طلای سرخ زیر چتر حمایت

به گزارش خبرگزاری شبستان از خراسان جنوبی، فاطمه رحیم زاده:

پاییز فصل کار و تلاش برای کشاورزان خراسان جنوبی است چرا که در این فصل زرشک و زعفران دو محصول مزیت دار استان به بار نشسته و خستگی را از تن و چهره کشاورزان می زداید. پاییز فصل هزار رنگ است اما پاییز خراسان جنوبی، سرخ و ارغوانی است. با شروع برداشت زرشک رنگ سرخ مزارع و با شروع برداشت زعفران، رنگ ارغوانی در دشت و مزارع چشم ها را می نوازد.

در گذشته با شروع پاییز پس از اتمام برداشت زرشک، برداشت زعفران شروع می شد و همه خانواده ها بر اساس مساحت زیر کشت درگیر برداشت این محصول می‌شدند اما در چند سال اخیر کشاورزان ابتکاری به خرج داده و با آبیاری در دو زمان مختلف، فصل برداشت زعفران را طولانی تر کردند تا جایی که تا اواخر آبان و ابتدای آذر ماه در برخی نقاط استان شاهد برداشت زعفران هستیم.

به اذعان کارشناسان حوزه کشاورزی می توان از خراسان جنوبی به عنوان پایتخت زرشک و زعفران نام برد. از دیر باز اکثر کشاورزان سخت‌کوش خراسان جنوبی زعفران برداشت شده را به صورت دسته های دختر پیچ آماده، خشک و به بازار عرضه می کردند.

در چند سال گذشته دولت برای کوتاه شدن دستِ واسطه، حمایت از کشاورزان و تعادل بازار به صورت خرید توافقی و حمایتی ورود کرده است و محصولات استان را خریداری می کند. زعفران خراسان جنوبی هم مستثنی نبوده و در لیست خرید حمایتی قرار دارد. زعفران های تولید شده به صورت نگین و پوشال از کشاورزان خریداری می شود این در حالی است که با توجه به خرده مالک بودن اکثر زعفران کاران استان،‌ زعفران تولیدی به صورت دسته دختر پیچ خشک، به بازار عرضه می شود و به همین دلیل دسته دخترپیچ مورد اقبال وزارت جهاد کشاورزی برای خرید حمایتی قرار نگرفته بود.

می توان ادعا کرد در چند سال گذشته بیش از 90 درصد زعفران تولید شده استان به صورت دسته دختر پیچ عرضه می شد که با ورود دولت، برای خرید حمایتی زعفران به صورت نگین و پوشال، کم کم تعدادی از کشاورزان به این سمت و سو رفتند اما با وجود خرده مالکی کشاورزان منطقه، هستند کشاورزانی که به دلایلی هنوز زعفران برداشت شده را به صورت دسته دختر پیچ به بازار عرضه می کنند و در عمل از خرید حمایتی درآمد و سودی عاید آن ها نمی شود.

مگر نه این که ورود دولت برای خرید تضمینی، حمایتی و توافقی هر محصول با هدف حل مشکلات کشاورزان انجام می شود اما این خرید حمایتی برای زعفران کاران استان در چند سال اخیر نتیجه عکسی را رقم زده بود تا جایی که شاهد ورود واسطه‌ها و دلالان در این زمینه هستیم.

خرید دسته دختر پیچ ابلاغ شد

خوشبختانه امسال با پیگیری های صورت گرفته دستورالعمل خرید زعفران به صورت دسته دختر پیچ هم به استان ابلاغ شد و این اقدام باعث خوشحالی زعفران کاران شد اما خوشحالی دیری نپایید که خبر از وقفه در خرید حمایتی باعث نگرانی زعفران کاران شده است.

یکی از کشاورزان استان در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری شبستان از خراسان جنوبی ضمن تشکر از ورود دولت و خرید حمایتی از زعفران، گفت: متأسفانه با وجود خرده مالکی تعداد کمی از کشاورزان زعفران تولید شده خود را به صورت نگین و پوشال و مابقی به صورت دسته دختر پیچ خشک به بازار عرضه می کنند.

گلزار دلباز دستورالعمل خرید زعفران نگین و پوشال وزارت جهاد کشاورزی در چند سال اخیر را به ضرر کشاورزان استان دانسته و می گوید: با وجود هزینه های صورت گرفته، واسطه و دلالان ورود کرده و زعفران کشاورزان را به صورت گل خریداری کرده و به صورت نگین و پوشال به بازار برای فروش عرضه می کنند که با این اقدام در عمل سود کمی عاید کشاورزان شده و سود اصلی به جیب دلال و واسطه ها می رود.

او که چهار هکتار سطح زیر کشت زعفران دارد، می گوید: بر اساس پیش بینی های به عمل آمده امسال حدود 10 کیلوگرم زعفران به صورت نگین خشک به بازار عرضه خواهد کرد.

وی از مشکلات پیش روی زعفران کاران به افزایش قیمت کود، آب، هزینه کارگری و... اشاره می کند و می افزاید: اگر دولت برای خرید حمایتی زعفران ورود نکند شاهد افت قیمت زعفران و ضرر و زیان کشاورزان خواهیم بود.

زعفران کار دیگری که یک و نیم تا 2 هکتار زیر کشت زعفران دارد، در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری شبستان از خراسان جنوبی می گوید: در چند سال اخیر با مدیریت آبدهی مزارع پیاز زعفران کم کم گل داده و کشاورز قادر به جمع آوری و برداشت محصول در فواصل مناسب می شود.

محمدرضا زاده این اقدام را در جمع آوری و پَر کردن زعفران مؤثر می داند و می افزاید: سال گذشته حدود یک تن و 200 کیلوگرم گل برداشت کردم که به ازای هر 75 کیلوگرم گل، یک کیلوگرم زعفران خشک تولید می شود.

وی یادآور می شود: به دلیل نداشتن دستگاه های مرتبط برای خشک کردن به صورت نگین، زعفران تولید شده به صور دسته دختر پیچ خشک و به بازار عرضه می شود.

عدم استقبال از خرید حمایتی

وی قیمت یک مثقال زعفران دسته را 120 هزار تومان و سرقلم را 140 هزار تومان اعلام کرده و تأکید می کند: امسال نسبت به سنوات گذشته زعفران قیمت مطلوب تری داشته و همین امر باعث می شود کشاورز خود برای فروش محصولش اقدام کرده و استقبالی از خرید حمایتی دولت نکند.

یکی دیگر از کشاورزان استان ضمن گلایه مندی از وقفه ایجاد شده برای خرید زعفران می گوید: تا امسال وزارت جهاد کشاورزی، زعفران کشاورز را به صورت نگین و پوشال خریداری می کرد در حالی که بیشتر کشاورزان استان زعفران تولید شده را به صورت دسته خشک می کنند و امسال هم که خرید زعفران دسته در دستور کار خرید قرار گرفته است،‌ چند روزی خرید حمایتی متوقف شده است.

او که خواست نامش فاش نشود ادامه می دهد: امسال با یکی دیگر از دوستان اقدام به خرید ماشین آلات مرتبط برای خشک کردن زعفران کردم و زعفران تولیدی را به صورت نگین خشک کردیم اما در حال حاضر تعاون روستایی به بهانه بسته شدن سامانه و... زعفران تولید شده کشاورز را نمی خرد.

در ادامه رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری شبستان در خصوص علت تعطیلی خرید حمایتی زعفران از کشاورزان استان می گوید: با پیگیری های صورت گرفته امسال علاوه بر زعفران های نگین؛ خرید زعفران به صورت دسته دختر پیچ هم در دستور کار خرید تعاون روستایی قرار گرفت که به دلیل مشکل سامانه چند روزی خرید متوقف شده است.

مهدی جعفری با بیان اینکه امسال تاکنون بیش از یک تن زعفران از کشاورزان استان به صورت حمایتی خریداری شده است، می افزاید: با توجه به خرده مالک بودن کشاورزان و این مهم که در خراسان جنوبی 70 درصد زعفران به صورت دسته دختر پیچ و 30 درصد به صورت نگین و پوشال خشک می شود، پیگیری های زیادی در این راستا صورت گرفت و امسال زعفران تولیدی کشاورزان بر اساس نوع و کیفیت، علاوه بر نگین و پوشال دسته های دختر پیچ هم زیر چتر حمایتی دولت قرار گرفته است.

وی یادآور می شود: با توجه به این مهم که زعفران دسته دختر پیچ زیر چتر حمایتی دولت قرا گرفته است، به علت تفاوت قیمت زعفران نگین و پوشال با دسته های دختر پیچ، کلاس های آموزشی و توجیهی زیادی برای کشاورزان برگزار شده است تا کشاورزان به سمت و سوی خشک کردن زعفران به صورت نگین و پوشال بروند.

مدیر تعاون روستایی خراسان جنوبی هم در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری شبستان با اشاره به ورود دولت برای خرید محصولات کشاورزان به صورت حمایتی، تضمینی و توافقی می گوید: دولت برای محصولاتی مانند گندم که مورد نیاز کشور است به صورت خرید تضمینی ورود می کند.

سید حسن رضوی به فعالیت 15 مرکز خرید تضمینی گندم از کشاورزان در استان اشاره می کند و می افزاید: در زمان برداشت گندم بیش از 12 هزار تن گندم از کشاورزان استان خریداری شد.

وی یادآور می شود: خرید حمایتی هم با هدف حمایت از کشاورز، کوتاه شدن دست واسطه ها و تعادل بازار در دستور کار دولت قرار می گیرد و زعفران هم به عنوان محصولی استراتژیک استان مستثنی نبوده و جزو خریدهای حمایتی قرار دارد.

رضوی با بیان اینکه خرید حمایتی زعفران از 26 آبان ماه توسط چهار مرکز خرید در استان آغاز شده و تا 2 بهمن ماه امسال ادامه دارد، به دستورالعمل ابلاغی در 5 آذر ماه امسال اشاره می کند و می افزاید: بر اساس این دستورالعمل و بر اساس سطح بندی، نوع و کیفیت، زعفران کشاورزان خریداری می شود.

وی قیمت زعفران درجه یک نگین را 41 میلیون و 350 هزار تومان به ازای هر کیلوگرم، درجه دو بین نگین و شبه نگین با قیمت 38 میلیون تومان به ازای هر کیلوگرم و درجه سه را 36 میلیون تومان اعلام کرده و می گوید: این دستورالعمل خرید زعفران های تولید شده کشاورز از هر نوع و کیفیت را شامل می شود.

مدیر تعاون روستایی خراسان جنوبی با بیان اینکه امسال با پیگیری های سازمان جهاد کشاورزی، زعفران دسته دختر پیچ هم در مدار خرید حمایتی قرار گرفته است، می افزاید: زعفران دسته دختر پیچ نیز در درجه 7 قرار دارد و به تناسب کیفیت و... از کشاورز خریداری می شود.

رضوی می گوید: در اجرای طرح خرید زعفران به صورت حمایتی، دولت فقط به دنبال سود کشاورز است و با این وجود، کشاورز زعفران خود را به تعاون روستایی تحویل می دهد (پس از آنالیز زعفران و تشخیص نوع و کیفیت) و پس از آنالیز زعفران و تأیید پارامترهای لازم 30 درصد وجه زعفران پس از ثبت نهایی به کشاورز پرداخت می شود.

به گفته وی پس از آن زعفران به مدت سه ماه به صورت امانت در اختیاز تعاون روستایی قرار می گیرد و به هر دلیل شامل افزایش قیمت بازار، داشتن مشتری بهتر و... کشاورز می تواند با برگشت دادن 30 درصد پرداختی دولت زعفران خود را پس بگیرد و چنانچه فروش زعفران قطعی شده و کشاورز مایل به فروش زعفران به دولت باشد، مابقی قیمت مانده (70 درصد) به کشاورز پرداخت می شود.

وی یادآور شد: دستورالعمل خرید زعفران دسته دختر پیچ پس از پیگیری های صورت گرفته کارگروه مدیریت بازار زعفران استان، امسال در 3 آبان ماه ابلاغ شد اما متأسفانه پس از شروع خرید در 26 آذر ماه به دلیل مشکل سامانه در حال حاضر خرید متوقف شده است.

مدیر تعاون روستایی خراسان جنوبی با بیان اینکه با رفع مشکل سامانه، کار خرید حمایتی زعفران از کشاورزان شروع می شود، تأکید می کند: محصول سال گذشته از کشاورزان خرید نمی شود و پس از تأیید اصالت، نوع و کیفیت زعفران در آزمایشگاه خرید زعفران در دستور کار قرار می گیرد.

وی درخصوص شناسایی کشاورز و راستی آزمایی آن یادآور می شود: میزان سطح زیر کشت هر کشاورز؛ در پهنه بندی جهاد کشاورزی ثبت شده است و بر اساس تأیید مدیریت جهاد کشاورزی (سطح زیر کشت و...) زعفران از کشاورز تحویل می شود و بر همین اساس زعفران از غیر کشاورز و واسطه ها خریداری نمی شود.