ظرفیت‌ فضای مجازی در جذب دانش‌آموزان به مسجد و نماز/ با دشمن در زمین بازی‌اش مقابله کنیم

به گزارش خبرنگار قرآن و معارف خبرگزاری شبستان،بیست و نهمین اجلاس سراسری نماز قرار است پنج شنبه 6 بهمن ماه با شعار پیوند نماز با مدرسه، مسجد، خانواده، دانشگاه و پرورش معلمان آینده به میزبانی تهران در وزارت کشور با حضور رییس جمهور برگزار شود. نخستین اجلاس سراسری نماز در سال 1370 با شعار برپایی نماز نشانه حكومت صالحان در جوار مضجع نورانی حضرت علی ابن موسی الرضا (ع) با پیام مقام معظم رهبری برگزار شد و تا كنون این اجلاس ها همه ساله در نقاط مختلف كشور برپا می شود. قطعا برپایی این اجلاس آثار و دستاوردهایی هم داشته است. مهمترین آثار آن می تواند ترویج فرهنگ اقامه نماز در جامعه باشد. لذا در این خصوص با دکتر «سید احمد زرهانی»، قائم مقام ستاد اقامه نماز کشور گفت و گویی انجام دادیم که در ادامه مشروح آن تقدیم حضورتان می شود.

اجلاس سراسری نماز در دوره های گذشته چه دستاوردهایی داشته است؟

اجلاس سراسری نماز دارای دو بعد سازندگی است؛ یک بعد آموزش و دانش افزایی و بعد دیگر انگیزشی. در بعد آموزش و دانش افزایی مدیران و شرکت کنندگان با مقالات علمی و سخنرانی های پخش شده در جریان فعال کردن حوزه کاری خودشان به نحو بهتر قرار گرفته و راهکارهای جدید ارایه می دهند. به لحاظ انگیزشی هم یک نوع بسیج عمومی برای تقویت حرکت اقامه نماز در سراسر کشور انجام می شود، مانند استانداران، امامان جماعت، مدیران کل آموزش و پرورش، روسای دانشگاه ها و کسانی که در فرهنگ سازی نقش عمده ای دارند، برای پی گیری مصمم تر و با انگیزه تر می شوند. اینها دستاوردهای محسوس اجلاس نماز محسوب می شوند.

در همین راستا اجلاس سراسری نماز یک دستاوردهای تبعی هم دارد؛ مانند ایجاد انگیزه در مولفان و محققان برای تولید علم در حوزه معارف نماز که ما از این رهگذر بیش از 400 جلد کتاب به کمک اهل فن اعم از اساتید حوزه و دانشگاه، آموزش و پرورش و صاحب نظران  دیگر تالیف و منتشر کرده ایم. اینها ظرفیت هایی هستند که از قوه به فعل تبدیل می شوند و این اجلاس در برانگیختن اذهان و افکار جامعه برای ساماندهی حرکت نماز موثر است.

با توجه به اینکه مقام معظم رهبری همیشه در برگزاری اجلاس سراسری نماز پیامی ارسال می کنند، رویکرد رهبری در این پیام ها بیشتر بر چه مبنایی است و به چه مواردی اشاره و تاکید دارد؟

ستاد اقامه نماز همه پیام های مقام معظم رهبری را منتشر و در کتابی مخصوص ضمیمه می کند. پیام های حضرت آقا ارشادی و در جهت ارتقای دانش و بینش مدیران جامعه می باشد. تشویق به حضور مدیران در اقامه نماز، تشویق به فراهم کردن مقدمات و امکانات لازم و ارایه طریق برای ارزشیابی از عملکرد، تشویق و تنبح کسانی که در این زمینه کارنامه دارند یا ندارند. در حقیقت رهبری به عنوان مغز متفکر نظام اسلامی راهبردها را به ما ارایه می دهند و ما باید بر اساس این راهبردها برنامه ریزی کنیم.

آیا این اجلاس ها در ترویج فرهنگ نماز در جامعه به ویژه دانش آموزان تاثیری داشته است؟

ارزیابی ما نسبت به این موضوع مثبت است. قبل از برگزاری اجلاس سراسری نماز تعداد معدودی از فضلا برای اقامه نماز وارد مدارس شدند. بعد از برگزاری این اجلاس آنها تا مرز 20 هزار نفر هم رسیدند ولی با وقوع بحران کرونا تعداد آنها به کمتر از شش هزار نفر کاهش یافت. اکنون ما در حال انگیزه سازی هستیم و حوزه علمیه با اجرای «طرح امین» برنامه ریزی کرده و انشاءالله به مرز همان 20 هزار نفر خواهد رسید. نا گفته نماند که معمولا اجلاس های نماز، انگیزه ساز و تفکرآفرین هستند.

با توجه به گسترش شبکه های اجتماعی و فضای مجازی ارزیابی شما از باورهای دینی و عقیدتی جوانان و نوجوانان به ویژه در حوزه نماز چیست؟

فضای مجازی یک تیغ دو لبه است. هم دشمن می تواند از آن استفاده کند و هم ما می توانیم در جهت خیر و صلاح جامعه از آن بهره مند شویم. دشمن مشغول کار خودش است، ما در این زمینه نیازمند کمک و همکاری حوزه های تخصصی در تولید محتوا و ظرفیت آفرینی و بهره برداری مطلوب از شبکه های اجتماعی و ظرفیت فضای مجازی هستیم. در ستاد اقامه نماز هم، حوزه انفورماتیک، حوزه فناوری اطلاعات، حوزه روابط عمومی مشغول به فعالیت بوده و در حد وسع خود از این ظرفیت استفاده می کند. بر همین اساس ما از ایده های اندیشمندان و صاحب نظران در این زمینه استقبال می کنیم.

یکی از محورها و موضوعات همین اجلاس دریافت ایده ها بوده است، خوشبختانه صدها ایده نو در اختیار ما قرار گرفته که در حال بررسی آنها هستیم. تعدادی از اساتید دانشمند دانشگاه فرهنگیان در حال داوری مقالات هستند که ما بهترین ها را انتخاب می کنیم و بر اساس آنها تحولات ماثور را پایه گذاری خواهیم کرد. ضمن اینکه ایده ها متنوع هستند، هم در حوزه ترغیب و تشویق نسل نو به اقامه نماز و هم در جهت فرهنگ سازی و بهره برداری از امکانات فضای مجازی است.

چگونه می توانیم از ظرفیت فضای مجازی در جذب جوانان و نوجوانان به نماز و مسجد بهره مند شویم؟

تعلیم و تربیت مانند کشاورزی است. «کاشت، داشت و برداشت». در گذشته کاشت، داشت و برداشت بر عهده معلمان، والدین و جامعه بود. امروزه عنصر چهارمی به نام فضای مجازی و شبکه های اجتماعی و ماهواره ها به میدان آمدند که با جاذبه ها و سرمایه گذاری های هنگفت غالبا با متکی به دولت های استعماری به دنبال ترویج اندیشه های ناثواب هستند و ذهنیت مردم دنیا را معطوف به مسایل غیر واقعی می کنند، پس ما باید با سرمایه گذاری کلان از همان راهی که دشمن وارد شده پاسخگو باشیم. ما نمی توانیم جلوی تاثیرگذاری های آنها را با سخنرانی بگیریم بلکه با برنامه باید بر آنها غلبه کنیم. به هر حال دنیا در حال تغییر است و یک عامل مهم و سرنوشت ساز، افکار مردم را در سرتاسر دنیا تحت تاثیر قرار داده و امروزه بخش عظیمی از اذهان و افکار مردم معطوف به تحولات و نوآوری هایی است که در فضای مجازی وجود دارد.

فضای مجازی یک فضای واقعی و اثرگذار است که در فاکتور «کاشت و برداشت» نقش مهمی ایفاء می کند. ما نمی توانیم به آنها بگوییم این کار را انجام ندهد. چون آنها نیازی به امر و نهی ما ندارند. ما می توانیم ما به ازای این راه به نحو بهتری عمل کنیم. طبعا دستگاه های فرهنگی مانند وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان تبلیغات، دانشگاه ها، دستگاه های تعلیم، تربیت و آموزش و پرورش، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، حوزه های علمیه و ستاد اقامه نماز وظیفه داریم که یک حرکت جهادی و علمی را مدیریت کنیم. تا زمانی که این کار را انجام ندهیم، نمی توانیم سدی سر راه نفوذ دشمن بزنیم. انتشار آگاهی، آگاه کردن افکار عمومی، تبیین خطرها و دستاوردها و جهاد تبیین می توانیم، بخشی از این تهاجم فرهنگی را مهار و در قبال آن هم یک جریان سالم دانش افزایی و بینش افزایی ایجاد کنیم که این مهم مستلزم کار سنگینی ایست که در پرتوی اراده ملی قابل تحقق می باشد.