به گزارش خبرنگار گروه اندیشه خبرگزاری شبستان، امام محمد بن على(ع) ، معروف به «امام جواد» و «امام محمد تقی»، نهمین پیشواى شیعیان است که در دهم رجب سال ۱۹۵ هجری متولد شد. آن حضرت پس از شهادت امام رضا(ع) در سن هشت سالگی به امامت رسید و سن کم او به هنگام امامت باعث شد، برخی در امامت او تردید کنند. ایشان معاصر دو خلیفه عباسى یعنی «مأمون» و «معتصم» بودند، که در این زمان، امام توسط آنان به اجبار از مدینه به بغداد احضار شده و در آنجا زیر نظر قرار گرفت.
در دوره امامت امام جواد(ع) فرقه‌های اهل حدیث، زیدیه، واقفیه و غلات فعالیت داشتند و آن حضرت با آگاه نمودن شیعیان، تلاش می نمود، مانع از انحراف آنان و جذب شدنشان به این فرقه ها شود. به مناسبت سالروز ولادت آن امام همام گفت و گویی با حجت الاسلام «نادعلی علی نیا خطیر»،استادحوزه علمیه قم و استاد دانشگاه فرهنگیان و دانشگاه بابل و نویسنده کتابهای «حکومت اسلامی و اقامه شعائر دینی»، «حیات حقیقتی شگرف»، ترتیب داده ایم که در ادامه مشروح این گفت و گو را می خوانید:
حجت الاسلام «نادعلی علی نیا خطیر»، در گفت و گو با خبرنگار گروه اندیشه خبرگزاری شبستان با اشاره به سیره علمی و اخلاقی نهمین پیشوای شیعیان جهان امام جواد(ع) اظهار کرد: امام جواد(ع) در دوران حیاتشان در مقایسه با دیگر ائمه اطهار(ع) از شرایط خاصی برخوردار بودند و به گفته مورخان تولد حضرت شباهت به تولد حضرت موسی(ع) و حضرت عیسی(ع) داشته است، از طرفی به دلیل آنکه امام رضا(ع) تا سن ۴۰ سالگی فرزند پسری نداشتند، به همین جهت در میان مردم این نگرانی احساس بود که امامت بعد از آن حضرت متوقف می شود.
استاد حوزه علمیه قم بیان کرد: امام رضا(ع) قبل از تولد فرزندشان امام جواد(ع) در دعایی از خداوند می خواهند که فرزندی به ایشان عنایت نماید که در مراحل کمال و تقوا یگانه باشد و پس از تولد امام نهم با عنایت الهی امام رضا(ع) از همان دوران طفولیت به آن حضرت معارف الهی را آموختند، به طوری که، آن حضرت به دلیل توفیقات و اشرافی که به علوم داشتند، اولین امامی بودند که در کودکی به امامت رسیدند و رهبری جامعه شیعیان را برعهده گرفتند. در روایات از ایشان به عنوان کوچک‌ترین و جوان‌ترین امام یاد می شود، به گونه ای که حضرت کمتر از ۹ سال داشتند که به امامت رسیدند و در سن ۲۵ سالگی نیز شهید شدند.
وی ادامه داد: موضوعی که در مورد امامت حضرت در میان مردم و شیعیان آن زمان مطرح بود، این بود که چگونه امکان دارد که مسئولیت مهم امامت به یک کودک سپرده شود و برخی از اصحاب هم در دوران امامت امام رضا(ع) از حضرت سوال می کردند که اگر مسئله یا شبهه ای در نبود شما برای ما به وجود آمد، باید به چه کسی مراجعه کنیم و امام(ع) فرمودند: به پسرم «محمد» رجوع کنید. بسیاری نمی‌توانستند بپذیرند که یک کودک خردسال چگونه می تواند به امامت برسد و دستورات شرعی را صادر کنند، امام جواد(ع) هم در برابر انتقادات با قرائت آیات سوره قمر که خداوند فرموده است:« إِنِّي عَبْدُ اللَّهِ آتَانِيَ الْكِتَابَ وَجَعَلَنِي نَبِيًّا، آن طفل (به امر خدا به زبان آمد)، همانا من بنده خاص خدایم که مرا کتاب آسمانی و شرف نبوت عطا فرمود»، با این استدلال قرآنی این موضوع را یادآور می شوند که پیامبر خدا(ص) و حضرت عیسی(ع) در گهواره لب به سخن بازنمودند و در نوزادی به پیامبری رسیدند و از این طریق حضرت توانستند شبهه امامتشان را در میان مردم حل کنند.
این استاد حوزه و دانشگاه خاطر نشان کرد: مامون خلیفه عباسی به دلیل تقوا و شخصیت معنوی و علمی امام جواد(ع)، حضرت را از همان دوران نوجوانی به نزد خود برد و در دوران جوانی نیز امام را داماد خود کرد،تا از این طریق امام را از طریق دخترش کنترول و به حصار خود در آورد، از سویی مامون گمان می کرد که از این طریق امام به طرف مادیات و زندگی مرفه خواهد رفت و از معنویت دور می شوند.اما طبق آیه ۳۲ سوره توبه که خداوند می فرماید:« يُرِيدُونَ أَنْ يُطْفِئُوا نُورَ اللَّهِ بِأَفْوَاهِهِمْ وَيَأْبَى اللَّهُ إِلَّا أَنْ يُتِمَّ نُورَهُ وَلَوْ كَرِهَ الْكَافِرُونَ، مى‌خواهند نور خدا را با دهانهايشان خاموش سازند، ولى خداوند جزاين نمى‌خواهد كه نور خود را به كمال برساند، هرچند كفّار، ناراحت باشند».
نویسنده کتاب حکومت اسلامی و اقامه شعائر دینی با اشاره به اینکه اگر بخواهیم برجسته تربن شخصیت امام را مثال بزنیم، دنیا گریزی و اسیر دنیا نبودن حضرت یکی از ویژگی های بارز اخلاقی نهمین پیشوای شیعیان بود، ادامه داد: امام جواد(ع) با وجود آنکه به دستگاه حکومت نزدیک بودند، اما هرگز فریب مال و منال دنیا را نخورند و به تجملات نیز توجه نکردند، جایگاه معنویشان هم تنزل نکرد. طبق گفته مورخان امام با وقار، حیا، اسیر جذبه و دنیای دستگاه حکومت نشدند و اجازه نداد مامون به اهدافش برسد.
این کارشناس حوزه دین یکی از القاب حضرت را «باب المراد»، دانست و گفت: حضرت نسبت به مردم بسیاری دلسوز بودند و امروز بسیاری از شیعیان برای حل شدن مشکلات و امور مادی به حضرت متوسل می شوند،زیرا که نهمین پیشوای شیعیان جهان اهل رسیدگی به ضعفا و محرومین بودند، این ویژگی را از حضرت امیرالمومنین(ع) به ارث برده بودند که اجازه نمی دادند که فقرا برای کمک به حضرت مراجعه کنند، بلکه خودشان همواره پیش دستی نموده و به سراغ آنها می رفتند و به آنها خدمت کرایمانه می نمودند. همچنین امام جواد(ع) با تشکیل سازمان وکالت تلاش کردند، شبکه ارتباطی قوی از طریق اصحاب و شیعیان زاهد و عابد ایجاد کنند تا این شبکه مرجع مردم در مسائل مادی، اقتصادی، فکری باشند.
وی با اشاره به دیگر ویژگی های اخلاقی نهمین پیشوای شیعیان گفت:حضرت بی حد و اندازه مراقب زبان، گوش، چشم، حلال و حرام بودند، به همین جهت یکی از القاب حضرت تقی به معنای پرهیزکار بود، یکی دیگر از ویژگی های بارز این امام همام شب زنداری، اهل راز و نیاز نیمه شب با خدا بود، کرامات و توسل به حضرت به قدری زیاد است که دعای حرز امام جواد (ع) یکی از دعاهایی است که بر حسب روایات مختلف بسیار سفارش شده و خواص بسیاری از جمله برای دفع بلا و چشم زخم و ... است، در کتاب فقهی ما نیز روایتهای بسیاری از امام جواد(ع) نقل شده است.
حجت الاسلام علی نیا خطیر تصریح کرد: امام جواد (ع) با وجود اینکه در سنین کودکی بودند، با شرکت در مناظرات علمی که در میان مذاهب مختلف شکل می گرفت به سوالات و شبهات مخالفین پاسخ می دادند.
نظر شما