به گزارش خبرگزاری شبستان از گیلان- مهری شیرمحمدی؛
گراند هتل انزلی، یکی از بناهای میراثی و مهم شهر انزلی است. این بنا در ابتدای پل غازیان، میدان گمرک، روبروی اداره شیلات قرار دارد و قدیمی‌ترین هتل به سبک معماری اروپایی انزلی است که در اواخر دوره قاجار ساخته شد. بنابر مستندات موجود، سازنده و مالک این بنا، «موسیو دیمیتری کِلتزِک»، مهندس یونانی تبار مقیم انزلی بود و بنابر کتیبه موجود در بنا، این هتل در سال 1917 ساخته شده است.
مهمانخانه بزرگ و عالی هر شهر را «گراند هتل» می‌نامیدند. گراند هتل انزلی، همدوره گراند هتل پایتخت یعنی گراند هتل خیابان لاله زار تهران است. از آنجا که انزلی به عنوان دروازه تردد مسافران به اروپا و بعلکس بود، گراند هتل موسیو دیمیتری نیز پیش از مصادره، پذیرایی بسیاری از مسافران و تجاری بود که از دروازه اروپا وارد ایران می‌شدند.
پس از انقلاب سال 1357، هتل موسیو دیمیتری مانند بسیاری دیگر از بناها به نفع ستاد اجرایی فرمان حضرت امام (ره) مصاره شد. و اکنون از آن بنای باشکوه، چیزی نمانده بجز خاطره ای محو و بنایی دو طبقه که هر روز فرسوده و فرتوت تر می‌شود. بنابر روایت آرمین صافدل از فعالان فرهنگی انزلی،« مالک قبلی زمین گراند هتل، تومانیانس بوده که در سال 1915 این زمین را به موسیو دیمیتری واگذار می‌کند. و دو سال بعد گراندهتل ساخته می‌شود.»
«عزیز طویلی» در کتاب «تاریخ جامع انزلی» درباره گراند هتل انزلی می‌نویسد: «ساختمان گراند هتل غازیان بوسیله مرحوم دیمیتری که یونانی بوده که در واقع مهندس ساختمان هم بوده ساخته شد و تا سال 1382 شمسی بنظرم حدود یکصدسال سابقه دارد که متاسفانه بصورت نیمه مخروبه درآمده است.» دیمیتری در گورستان ارامنه انزلی دفن شده است و بنابر سال درج شده بر سنگ قبرش، وی در سن 49سالگی و در سال 1932 میلادی (برابر با 1311 خورشیدی) درگذشته است. مردم انزلی صاحب گراندهتل را بنام «کنستانتین» می‌شناسند. او فرزند دیمیتری بود. کنستانتین مالک خط کشتیرانی انزلی به باکو و روسیه بود و تا زمان انقلاب اسلامی، اداره گراند هتل را برعهده داشت.
اما از سال 57 تا کنون اقدامی برای حفاظت و نگهداری این بنا از سوی مالک دولتی آن یعنی ستاد اجرایی فرمان امام صورت نگرفته است. البته چند سال پیش قرار بود این بنا بطور کامل تخریب شود که با تلاش فعالان فرهنگی انزلی، اداره کل میراث فرهنگی گیلان ورود کرده و با ثبت این هتل در فهرست آثار ملی، مانع از تخریب حتمی آن شد.
بنابر مستندات ثبتی موجود در اداره کل میراث فرهنگی، «بنای گراندهتل انزلی، جزو اولین مهمانپذیرهای مدرن با اقتباس از معماری اروپایی در ایران است. از معدود بناهای برجای مانده از دوران اواخر قاجار در این شهر محسوب می‌شود که سال 1917 بر روی بخشی از دیواره ی آن درج شده است. وجود تزئینات سیمان‌بری، ستون‌ها و سرستون‌های سیمان بری شده در ایوان‌ها، ورودی‌ها و پنجره‌ها و پوشاندن کل نما با طرح و نقش‌ها و ابزارهای خاص، این هتل تاریخی را منحصر به‌فرد ساخته است.
به‌نظر می‌رسد این بنا نیز همچون گراند هتل لاله زار تهران توسط مهاجرین قفقازی و با الهام از معماری اروپایی در بندر انزلی شکل گرفته است. در گذشته‌های بسیار دور از اواخر دوران قاجار گراندهتل در غازیان دایر بوده و به واسطه تردد اتباع ایرانی و غیرایرانی- که از مسیر بندرانزلی به اروپا در تردد بودند- از رونق خاصی برخوردار بوده است.»
اگرچه این بنا ثبت شد، ولی تجربه ثابت کرده ثبت یک بنا الزاما خطر تخریب را دور نمی‌کند. مدیر کل میراث فرهنگی، با اشاره به مالکیت دولتی گراند هتل انزلی گفت: ادارت دولتی که مالک یک بنای تاریخی هستند، قانونا موظف به هزینه کرد برای حفظ و احیای آن بنای ثبتی هستند.
ولی جهانی در آخرین نشست خبری خود از واگذاری این بنای تاریخی به بخش خصوصی سخن گفت. هرچند به تفصیل بیان نکرد، ولی عنوان کرد که گراند هتل انزلی قرار است به بخش خصوصی واگذار شود تا پس از مرمت دوباره احیا گردد.
اگرچه پیش از این هم مدیرکل میراث فرهنگی گفته بود جلساتی با دادگستری انزلی برگزار کرده تا وضعیت این بنای میراثی را به لحاظ حقوقی تعیین تکلیف کندد، اما باید دید بالاخره روحی دوباره بر پیکره بی جان میراث موسیو دیمیتری، دمیده می‌شود!
نظر شما