دیدگاه اندیشمندان مسلمان و غیرمسلمان درباره عدالت و جایگاه زن

خبرگزاری شبستان، گروه جهان اسلام: به همت مدیریت زائرین غیرایرانی حرم مطهر رضوی برخی اندیشمندان مسلمان و غیر مسلمان و تشرف یافتگان غیر ایرانی در خصوص نشست تخصصی «عدالت، سلامت اجتماعی و جایگاه زن» دیدگاه های خود را به شرح زیر بیان کردند:

مرتضی بنک، خوجه اثنی عشری و نویسنده انگلیسی مقیم استرالیا ضمن تشکر از اینکه افتخار و فرصت ارائه نظر در خصوص نشست تخصصی «عدالت، سلامت اجتماعی و جایگاه زن» به ایشان داده شده است، دیدگاه خود را چنین عنوان کرد:«به نظر این حقیر امروزه این موضوع بسیار مقتضی و بجاست.عدالت باید در قلب هر ساختاری اعم از دولتی، سیاسی و اقتصادی باشد و انسان را بدرستی هدایت کند. اما متاسفانه نخبگان به منظور حفظ قدرت و جایگاه خود، مفهوم عدالت را با دستکاری و تحریف اطلاعات متناسب با برنامه های خود تغییر داده اند. اگر بخواهیم واکنش جهان را به موضوع اوکراین در مقابل فلسطین / سوریه / یمن / عراق و غیره  تحلیل کنیم، این امر آشکارتر می شود، زیرا کسانی که خود را به عنوان رهبران «دنیای آزاد» معرفی می کنند و از ارزش عدالت حمایت می کنند، در واقع در اجرای آن دوگانه و ریاکار هستند. وقتی صحبت از سلامت اجتماعی و بخصوص جایگاه اجتماعی زنان به میان می آید، جهان غرب در رواج سکولاریسم و عدم حضور خدا و دین، راه خود را در برخی از اساسی ترین جنبه های حقیقت گم کرده است و به عنوان مثال حتی قادر به تعریف زن و مرد نیست. در نتیجه، روند رو به رشد  گرایش به جنبش دگرباشان جنسی نقش ها را در جامعه مخدوش کرده است که منجر به تباهی غم انگیز سلامت عمومی شده است. این را می توان از طریق افزایش مشکلات سلامت روان، میزان خودکشی، سوء مصرف مواد مخدر، طلاق، بی بندوباری جنسی و غیره مشاهده کرد. که منجر به تخریب تدریجی ساختار خانواده و در کنار آن اصول رفتاری و اخلاقی شده است.

من فکر می کنم موضوعات شما مناسب است و امیدوارم این کنفرانس نور و امید را در بین شرکت کنندگان اشاعه دهد. اجرکم عندالله.»

پروفسور تیم اندرسون، استاد دانشگاه، نویسنده و تحلیلگر مسائل بین الملل و اندیشمندی آشنا با ارزش های جبهه مقاومت در منطقه غرب آسیا در خصوص نشست تخصصی ویژه بانوان با موضوع «عدالت، سلامت اجتماعی و جایگاه زن»، دیدگاه خویش را چنین عنوان کرد:«برگزاری همایش عدالت، سلامت اجتماعی و جایگاه اجتماعی زن با الهام از اندیشه اسلامی امام رضا(ع) کاری شایسته است و برای شما آرزوی سلامتی دارم. زندگی های پر مشقت و پرکشمکش که  صرف مبارزه با استبداد می شود، می تواند به ما کمک کند تا معنای عدالت و رهایی را درک کنیم.»

کریستین جیمز (زینب ثانی)، محقق اسکاتلندی و استاد دانشگاه  وفارغ التحصیل ادبیات نوین اروپا از آکسفورد، حقوق از دانشکده حقوق لندن و مدرس ربان های خارجه برونل در باره این نشست به سه نکته مهم اشاره کرد که به شرح زیر است:

عدالت

عدالت زمانی است که با افراد جامعه عادلانه و منصفانه برخورد شود. جنسیت، طبقه اجتماعی، موقعیت خانوادگی، رتبه در جامعه و حرفه نباید تأثیری بر نحوه برخورد قانون با یک فرد داشته باشد. در غرب، اتفاقی که گاهی می‌افتد این است که عدالت همیشه اجرا نمی‌شود، زیرا اگرچه قانون برای حمایت از فرد وجود دارد، اما در واقعیت اجرا نمی‌شود.

به عنوان مثال جنایات خاص علیه زنان، مانند تجاوز جنسی را در نظر بگیرید. تعداد کمی از موارد تجاوز جنسی گزارش می شود و حتی تعداد کمی از آنها به دادگاه می روند و تحت پیگرد قانونی قرار می گیرند و عامل آن مجازات می شود. متأسفانه، محیط برخی (همه؟) کشورهای غربی این امکان را برای زنان فراهم نمی کند که به راحتی جلو بیایند و چنین جنایاتی را گزارش کنند. در دادگاه، زندگی خصوصی زنان مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد و در معرض دید همگان قرار می گیرد و تقریباً گویی او تبدیل به فردی می شود که مورد اتهام قرار می گیرد. این برای همه به جز قوی ترین زنان بسیار استرس زا است، و در نتیجه، عدالت در مورد قربانیان تجاوز جنسی زیادی اجرا نمی شود و مجرمان آزادانه راه می روند و تجاوزها ادامه دارد.

مثال دیگر، قوانین حمایت از کارمند باردار، یا زنی که مرخصی زایمان می گیرد، یا مادر شاغل است. اگرچه قوانینی وجود دارد که به میزان خوبی از زن حمایت می کند، اما در واقعیت دوباره اجرا نمی شود. اگر با یک زن در محل کار ناعادلانه رفتار شود، برای مثال اگر در مرخصی زایمان از شغل خود اخراج شود، اگرچه قانون در این مورد از حقوق او حمایت می کند، در واقع بسیاری از زنان ترجیح می دهند صحبت نکنند یا با وکیل تماس نگیرند، فقط به این دلیل که برای آنها بسیار استرس زا است و به دلیل اینکه در این جوامع تصور مشترکی از جایگاه بسیار بالای یک زن یا مادر وجود ندارد.

سلامت اجتماعی

سلامت اجتماعی به سلامت روابط در جامعه اعم از همسایگان، اعضای خانواده، همکاران محل کار و یا در میان عموم مردم اشاره دارد. این بدان معنی است که برای نیازهای دیگران باید مدارا و شفقت واقعی وجود داشته باشد. نیازهای دیگران ممکن است مانند نیازهای ما نباشد، اما با این وجود باید آنها را بپذیریم و به آنها احترام بگذاریم. سلامت اجتماعی به عنوان مثال در سازمان‌های داوطلبانه، در اقدامات خیریه جهت رسیدگی به نیازمندان، در خانواده‌هایی که از بستگانی که نیاز به حمایت بیشتری دارند، مراقبت می‌کنند، در همسایگانی که همه چیز را با هم برای جامعه خود سازماندهی می‌کنند، آشکار می‌شود. داشتن پیوندهای خانوادگی قوی و خانواده های گسترده که با هم یا نزدیک هم زندگی می کنند نیز سلامت اجتماعی را بهبود می بخشد. پراکندگی خانواده ها در کشورهای غربی سلامت اجتماعی را تضعیف می کند.

جایگاه اجتماعی زن

این امری واضح است که علیرغم پیشرفت تکنولوژی در کشورهای غربی و ثروت اقتصادی اقشار جامعه آنها، جایگاه زنان به اندازه ی آن در ایران نیست. نقش زن به عنوان یک مادر نقشی ثانویه است، زیرا قرار است زن فقط به عنوان یک کارگر و برابر با مرد عمل کند. مادر بودن به خودی خود برای زن جایگاهی قائل نیست، در عوض منزلت او، از تخصص و درآمد او ناشی می شود. مثالم در این مورد، یک رئیس دپارتمان 30 ساله در یک دبیرستان خصوصی است که من در آن کار می کردم. او دکترای فیزیک داشت، و همچنین خانم جذابی بود، اما اعتراف کرد که نتوانسته است مردی را پیدا کند که علاقه مند به ازدواج با او باشد، زیرا آنها از هوش او می ترسند.

علینه زیدی، شاعر و فعال اجتماعی و از زنان تأثیرگذارکشور هندوستان درباره این نشست گفت: از آنجایی که ما در سال 1444 قمری / 2023 میلادی هستیم. دیدگاه من در مورد زنان مسلمان امروز در سطح جهانی این است که زنان باید با جدیت در کسب دانش عدالت، سلامت اجتماعی، مهارت های فنی که درک موقعیت اجتماعی آنها را تعمیق می بخشد و پتانسیل آنها را به عنوان  شرکای برابر جامعه، آشکار می کند، تلاش کنند. ما باید بر سهم و تاثیر مثبت زنان بخاطر حضور در اجتماع، فرهنگ، سیاست و عرصه های اقتصادی و پیشرفت و رفاه کل جامعه تاکید کنیم. امروز اعمال زنان باید بر اساس شناخت عمیقشان از قرآن، اهل بیت پیامبر و عترت پاک ایشان باشد. همانطور که قرآن کریم در مورد حجاب اشاره می کند : «و به زنان با ايمان بگو چشمهاي خود را (از نگاه هوس آلود) فرو گيرند، و دامان خويش را حفظ كنند، و زينت خود را جز آن مقدار كه ظاهر است آشكار ننمايند، و (اطراف) روسري هاي خود را بر سينه خود افكنند (تا گردن و سينه با آن پوشانده شود) و زينت خود را آشكار نسازند».

من نسبت به حجاب دیدگاه خیلی مثبتی دارم و به آن افتخار می کنم. من از طرف سفارت ایران در دهلی نو به اولین کنگره بین المللی زنان تأثیرگذار تهران دعوت شده بودم. و این برای من باعث شگفتی بود که شاهد موفقیت زنان ایرانی در عرصه های مختلف اعم از کشاورزی، علم و فناوری، ورزش، هنر و فرهنگ بودم. زنان باحجاب تولیدات و ایده هایشان را با اعتماد بنفس در نمایشگاه به نمایش گذاشتند. حجاب ابزاری برای نمایش عزت و سربلندی زنان بود و به نظر نمی رسید وسیله ای برای سرکوب آن زنان متخصص ایرانی باشد. زنان در سطح جهان نقش مهمی در همه عرصه های زندگی اعم از خانه، محل کار و مساجد ایفا می کنند، ما می توانیم فرصتهایی را برای رشد نقش رهبری زنان در جامعه ایجاد کنیم. حضرت زینب(س) به عنوان الگوی واقعه کربلا به ما می آموزد که ایستادگی در مقابل ستمگران آسان نیست، پیام او از کربلا حقیقتا ایده ی آزادی، عدالت، انسانیت، فضیلت و مبارزه با استبداد را از طریق تحقق حاکمیت خداوند تداعی می کند. ما باید خودمان را برای حضور در سپاه امام مهدی(عج) آماده کنیم و برای ظهور او دعا کنیم. تا بدینوسیله جهان سرشار از عدالت شود همانگونه که «جهان در انتظار عدالت است و عدالت در انتظار امام مهدی (عج)».

سونیا فرای، از کشور آلمان، رهیافته به اسلام، شیعه، در حال تحصیل در جامعه المصطفی در رشته ی کارشناسی علوم قرآن و حدیث است. ایشان در خصوص نشست تخصصی ویژه بانوان با موضوع ‌«عدالت، سلامت اجتماعی و جایگاه زن» چنین اذعان داشت:

«با تشکیل یک خانواده و مادر بودن و تربیت نسل های آینده، زن مهمترین نقش اجتماعی در سرنوشت یک جامعه و حتی در سرنوشت یک کشور را به عهده دارد.»