سیده عطیه خاتمی- مدیر مرکز تخصصی نورالزهرا(س) ساری، در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری شبستان به مناسبت عید قربان به نکاتی درخصوص اهمیت مسأله قربانی دادن در راه خدا و قبولی آن بیان داشتند که در این مجال از نظرتان می گذرد:
چرا در روز عید قربان آزمون بندگی برگزار شد؟
قربانی‌کردن یکی از طرق مبارزه با شیطان و میان‌بر قبولی در آزمون‌های دنیا است، تمرین خالص‌کردن نیت، بخشش، انفاق و ایثار بوده، اما به واقع مهم‌ترین حکمت عید قربان، تمرین تسلیم‌شدن و تسلیم‌بودن در برابر خداوند است، جز اراده او نمی‌تواند تأثیر و تأثری بر کل و جزء زندگی ما داشته باشد، یعنی من در برابر او و اراده اش تسلیم محض هستم، عید قربان، نماد بندگی مطلق و رهایی از تعلقات دنیوی است و ما ابراهیمیان نیز باید خود را آماده فرمان‌پذیری کنیم و قربانی بدهیم؛ قربانی جمیع رذایل اخلاقی همچون خودپرستی، دنیا دوستی، دوستی مال و... که هر یک مانعی مهم در رسیدن به سعادت ابدی است؛ در راه وصال به بندگی خدا، شیطان در کمین است، برای رسیدن به محبوب باید مسیر را شناخت و راهی برگزید که پای دل در آن نلرزد و از حرکت باز نایستد، یعنی در راه، هر رجیمی که تو را می‌لغزاند، رمی جمرات کنی، تعبیری از مقام معظم رهبری به نقل از یک رزمنده همدانی وجود دارد که می‌فرمایند، انسان هنگامی که بخواهد از سیم خاردار عبور کند، لازم است ابتدا از سیم خاردار نفس خود عبور کند.
عید قربان نماد چه چیزهایی است؟
عید قربان نماد وحدت و انسجام اسلامی، تبعیت، بندگی مطلق و رهایی از تعلقات دنیوی، ذبح هوای نفس، دوری از حب دنیا و فرزند، اخلاص، گذشت و ایثار، تمرین صبوری، روز تجلی مهر خداوندی و روسیاهی و شکست شیطان است، این عید نمادی است برای مومنانی که می‌خواهند راه حقیقت و تعالی و عروج به مدارج عالی را طی کنند.
عید قربان نیز مانند سایر ایام الله، این قابلیت را دارد تا در دنیا فراگیر و در بین مردم به یک مد تبدیل کرد؟
البته می‌توان از پتانسیل فضای مجازی در راستای ترویج و اشاعه فرهنگ دین و اسلامی، بهره گرفت اما تولیدات کمی در این زمینه وجود دارد و باید با اهتمام و تلاش بیشتری به آن پرداخت، اما برای عمق بخشی به دیانت و تقوای دینی و فضایل اخلاقی، باید از سنین کودکی و نوجوانی و از نهاد خانواده آغاز کرد، زیرا در این سنین آمادگی و صلاحیت‌های لازم برای امر تربیت در آنان وجود دارد، درونی شدن ارزش‌ها و اخلاقیات دینی باعث مقاومت بیشتر در برابر انحرافات می‌شود، بنابراین می‌توانم بگویم ابتدا برای عمق بخشی و جا انداختن فضایل اخلاقی در دوران جوانی باید با محبت و ملاطفت وارد شد، زیرا میل و انگیزه فطری او به محبت تامین و اعتمادش جلب می‌شود؛ همچنین از افراد و الگوهایی که مقیّد هستند، بهره مند شویم، حفظ کرامت انسان‌ها در ضمن امر به معروف لسانی و عملی و برقراری قوانین اخلاقی که به تدریج می‌تواند اخلاقیات را در انسان نهادینه کند، یاد خدا، بندگی او و همچنین متوجه نمودن افراد به آخرت و معاد که موجب عزت و ارجمندی آدمیان و مانع فخرفروشی و دلبستن به زیو‌رهای دنیا می‌شود، از جمله روش‌های دیگر است.
عظمت و اثر عید قربان را در کجای تاریخ می‌توان بهتر مشاهده کرد؟
در واقعه کربلا و عاشورا؛ در عیدقربان، دل متوجه کربلایی می‌شود که حسین(عليه السلام) با هفتاد و دو ذبح عظیم، فرمانبری خدا را به رخ دنیا کشاند، ابراهیم خلیل، یک قربانی به قربانگاه منا آورد و سالم باز گرداند، اما حسین(عليه السلام)، در یک روز هفتاد و دو تن قربانی و سرهای بریده و اجساد آغشته به خون یاران و عزیزانش، از کودک شیرخوار گرفته تا پیرمرد کهنسال، همه را یک جا در قربانگاه کربلا به پیشگاه پروردگارش تقدیم کرد و می‌دانست آنچه که تقدیم خدا می‌‌کند، تقوا است و در این راه مسلمانی خود و یارانش را حجیت بخشید.
آیا اساساً ربطی بین عید قربان و مسئله امامت وجود دارد؟
عید قربان تا عید غدیر، یک مقطع متصل و مرتبط با مسئله‌ی امامت است، ابراهیم(علیه السلام) از عهده امتحانات دشوار خداوند برآمد و از طرف پروردگار به مقام امامت منصوب شد؛ مبدأ روز عید قربان است ولی باید در نظر داشت که امیرالمؤمنین(علیه السلام)، در طول حیات، تمام امتحانات الهی سرافراز بیرون آمدند و این منصب والا یعنی برگزیده شدن برای امامت در روز غدیر، دنباله‌ی این آزمون‌ها است؛ لذا ارتباط ظریف و عمیقی بین عید قربان و عید غدیر است.
توجه به مفاهیم عرفانی عید قربان چه دستاوردهایی در عصر غیبت خواهد داشت؟
قربان یعنی قرب و نزدیکی به خدا و این قرب مگر با تعبیری که حضرت زهرا(سلام الله علیها) که امام را به کعبه تشبیه نمودند حاصل نمی شود، در عید قربان یکی از مهم ترین اعمال طواف خانه کعبه است، امام نیز همچون کعبه باید محور باشد، به این معنا که اطاعت شود، لذا در عصر غیبت برای رسیدن به محبوب‌مان، ندبه می‌خوانیم و برای نبودن ولی امرمان استغاثه می‌کنیم، ولی مهم‌تر از آن، عملکردما است که چه مقدار توانستیم برای ظهور امام خود از خویشتن خود بگذریم.
نظر شما