بررسی موسیقی ماه مبارک رمضان در اثری از هوشنگ جاوید

کتاب «موسیقى رمضان در ایران» تدوین هوشنگ جاوید که سوره مهر آن را منتشر ساخته، به خوبی نشان می‌دهد که موسیقى در این سرزمین هیچ گاه بى‌آیین نبوده است.

به گزارش خبرگزاری شبستان،«موسیقى رمضان در ایران» این نکته را در پشت جلد خود دارد که «موسیقى در این سرزمین هیچ گاه بى آیین نبوده است. آیین در اینجا به معناى مراسم و مناسک ویژه اجرا، هم روح باطنى این موسیقى است و هم کالبد ظاهرى آن».

 

کتاب «موسیقی رمضان در ایران» را می‌توان بابی تازه در پژوهش موسیقی دانست. هوشنگ جاوید که برای موسیقی نواحی ایران به دسته‌بندی‌ خاصی معتقد است و مطالب کتاب را نیز بر اساس همین دسته‌بندی تنظیم کرده است، یکی از مؤلفه‌های مهم در این تقسیم‌بندی را موسیقی آیینی‌ می‌داند.

 

جاوید بخشی از مطالب کتاب را با استفاده از متون مختلف تنظیم‌ کرده اما سهم عمده کتاب مربوط به کار میدانی بوده است، که در طی آن آیین‌های موسیقی رمضان گردآوری شده است. به باور وی بخشی از آوازهای‌ رمضان به فراموشی سپرده شده و کمتر کسی وجود دارد که در ماه مبارک رمضان منقبت‌خوانی کند. سحرخوانی‌ها، گلدسته‌خوانی‌ها و... همگی فراموش‌ شده‌اند.

 

کتاب تحت این مباحث ارائه شده است: سحرخوانی،آوازهای نیمه‌ی ماه رمضان (نیایش، آواها و نواهای شب قدر، مرثیه‌خوانی، مقتل‌خوانی و منقبت‌خوانی سحرخوانی، قنبرخوانی، آداب‌ آوازهای گلدسته و...)، آیین نوبت‌زنی یا نقاره‌زنی در ایران.

 

وی در بحثی تحت عنوان رودرو به گفت‌وگو با نقاره‌زنان طبس، ساری و نقاره‌زن کاشان، گفت‌وگو با سرنانواز گروه نقاره‌ی ساری، گروه نقاره‌زن‌ نوش‌آباد و گفت‌وگو با طبل‌نواز نوش‌آباد، طبالان میبد، نقارن‌زن نایین و گفت‌وگو با شیپور نواز معصوم‌آباد می‌پردازد.

 

طی این مبحث، آنچه بازمانده، از یک هنر آیینی است. نقش‌هایی از گذشته‌ موسیقی رمضان در ایران و سرزمین‌های اسلامی به همراه خاطره‌های‌ پراهمیت، به لحاظ بار معنایی که در گذشته نسبت به آن وجود داشته، آورده شده و به گونه‌ای تأثیر این هنر در فرهنگ شفاهی ارائه می‌شود.

 

گفتنی است، در کنار این کتاب، یک لوح فشرده صوتی 53 دقیقه‌ای از تمام نمونه‌های موسیقی رمضان در ایران، گنجانده شده است. این لوح فشرده حاوی 16 قسمت است. گفتنی است دکتر همایون سپهر، بهروز وجدانی و سید احمد وکیلیان بر این کتاب مقدمه نوشته‌اند.

 

 

پایان پیام/

کد خبر 153759

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha