خبرگزاری شبستان، گروه بین الملل: رژیم صهیونیستی در حمله وحشیانه خود به غزه، عوارض جدی ناشی از این جنگ را درنظر نگرفته بود، این رژیم انتظار نداشت که به طور بی سابقه ای مردم جهان در مقابلش برخیزند. به طوری که موج عظیمی از مخالفت با اقدامات مقامات سیاسی آمریکا ایجاد کرد و جوانان و نخبگان وارد محوطه دانشگاه‌های آمریکا در حمایت از غزه شدند.
به نظر نمی رسد که جنبش های اعتراضی در دانشگاه های آمریکا در حمایت از فلسطین و نسل کشی توسط اسرائیل تنها یک واکنش خودجوش باشد، بلکه انباشتگی های سیاسی، اجتماعی و روانی باعث ایجاد یک جنبش شورشی علیه آمریکا و رویکرد آن شده است.
این جنبش بدون ایدئولوژی به نظر می رسد، اما بیانگر بازگشت جوانان دانشجو به عرصه زندگی سیاسی با تاثیرگسترده و توانایی تغییر آن است که در دهه های گذشته نیز آن را اثبات کردند.
مسئله قابل توجه در این اعتراضات این است که از دانشگاه کلمبیا در نیویورک که اعتراضات علیه جنگ ویتنام نیز از آنجا شروع شد، سرچشمه گرفت، سپس به هاروارد (بوستون)، ییل (کانکتیکات)، تافتز (ماساچوست) و نورث وسترن (ایلینوی) که بیشتر این دانشگاه ها نخبگانی از دانشجویان ممتاز وفرزندان افراد با نفوذ سیاسی و اجتماعی در خود دارند،گسترش یافت و سپس به اروپا کشیده شد.
آنچه در دانشگاه های آمریکا می گذرد، یادآور دوران اواخر دهه شصت قرن گذشته در میان دانشجویان مناطق مختلف جهان به ویژه در غرب است. دوره خشم و شورش جوانان علیه مفاهیم، سیاست‌ها و سیستم ها و علیه تسلیحات هسته ای، نژادپرستی، نسل کشی، استعمار و بقایای آن بود. جنگ ویتنام در آن زمان محرک بود، همانگونه که نسل کشی اسرائیل در غزه منجر به بیداری دانشگاه ها و دانشجویان در ایالات متحده و جهان شده است.
ویتنام و فلسطین.. عوامل شورش
اعتراضات دانشجویی و مدنی در ایالات متحده واکنشی به بحران سیاسی و جامعه آمریکا بود. دوران مک کارتی در تبلور موج مخالفت با سیاست آمریکا کمک کرد، اما دخالت آمریکا در جنگ ویتنام (۱۹۵۴-۱۹۷۵) بزرگترین عامل به راه افتادن موج گسترده مخالفت ضد آمریکا بود، به طوری که در اکتبر ۱۹۶۷ بزرگترین تظاهرات مردمی علیه جنگ با مشارکت نزدیک ۳۵ هزار نفر برگزار شد که تعدادی از آنها توانستند به ساختمان پنتاگون یورش ببرند و دستگیری های گسترده ای صورت گرفت.
جنبش‌های اعتراضی در دانشگاه‌های آمریکا به‌ویژه در دانشگاه کلمبیا در آوریل ۱۹۶۸ ادامه یافت که شامل دستگیری‌ها و اقدامات خشونت‌آمیز بود، زیرا دانشجویان پنج ساختمان دانشگاه را تصرف کردند و رئیس دانشگاه را برای مدت کوتاهی گروگان گرفتند و پلیس از زور بیش از حد استفاده کرد که این مسئله منجر به زخمی شدن ۱۴۸ دانشجو شد.
دانشجویان هاروارد نیز در آوریل ۱۹۶۹ علیه جنگ تظاهرات کردند، دستگیری‌ها و اقدامات خشونت آمیز صورت گرفت که به اعتراضات گسترده تر و اعتصاب به مدت هشت روز منجر شد. در ماه مه ۱۹۷۰، خشونت بارترین اعتراض دانشجویی در دانشگاه ایالتی کنت در اوهایو رخ داد، زمانی که نیروهای گارد ملی چهار دانشجو را کشتند و ۹ نفر را زخمی کردند.
در ۱۵ می، پلیس به ۱۰۰ دانشجوی سیاهپوست در کالج ایالتی جکسون در می سی سی پی تیراندازی کرد که دو کشته و ۱۲ زخمی بر جای گذاشت.
این اعتراضات با مشارکت بیش از چهار میلیون دانشجو و نزدیک ۴۰۰ کالج به بزرگترین اعتصاب دانشجویی در سراسر ایالات متحده تبدیل شد.
در دهه شصت قرن گذشته، جامعه آمریکا و دانشگاه های آمریکا به دلیل اختلافات عمیق سیاسی و اجتماعی در این کشور در حالت غلیان قرار داشتند، شدت آن در جریان جنگ ویتنام افزایش یافت و گروهی از جوانان دانشجو موج مخالفت و اراده تغییر را رهبری کردند.
جنبش‌های دانشگاه‌های آمریکا با حمایت متفکران، روشنفکران و فعالان جنبش حقوق مدنی در ایجاد تغییر عمده در سیاست آمریکا و تضمین بسیاری از حقوق و آزادی‌ها کمک کرد.
«هری رابینز هالدمن» نویسنده و یکی از دستیاران ارشد «ریچارد نیکسون» رئیس جمهوری وقت در کتاب خود به نام «پایان قدرت» می گوید: تیراندازی به دانشجویان در ایالت کنت منجر به فروکش کردن رسوایی واترگیت شد که در نهایت به نابودی دولت نیکون انجامید.
در دهه‌های بعد، دانشگاه‌های آمریکا در بسیاری از مراحل دیگر شاهد جنبش‌های اعتراضی بودند، اما بزرگی آن به دلیل تغییر شرایط سیاسی و اقتصادی به اندازه جنبش‌های دهه ۱۹۶۰ نبودند.
این درحالی است که اعتراضات کنونی در حمایت از فلسطین، بزرگترین اعتراضات از نظر گسترش و دامنه آن به شمار می آید، همچنین واکنش سرویس های امنیتی و مدیریت دانشگاه‌ها از زمانی که جنگ ویتنام رخ داد، بیشتر است.
طلیعه تغییرات جهانی
در دوران جنگ سرد و درگیری ایدئولوژیک، چپ، بازیگر اصلی جنبش‌های دانشجویی گسترده‌ای بود که در آمریکا به ویژه اروپا رخ داد که با جنبش حقوق مدنی، مطالبات اتحادیه‌های کارگری و جنبش‌های صلح و محیط‌زیست ارتباط داشت و ترس از جنگ هسته‌ای و عدم اطمینان از سرنوشت جهان بر آنها حاکم بود.
اعتراضات گسترده دانشجویی در فرانسه در می ۱۹۶۸ که در دانشگاه استراسبورگ آغاز شد، بیانگر خشم و متبلور شدن افکار مخالف و بیان وضعیت نگرانی بود که آن نسل از نظر اقتصادی و اجتماعی در آن به سرمی برند و رویکرد بدبینانه از جهانی مملو از درگیری‌ها ناشی از خطرات هسته‌ای داشتند.
این تحرکات همچنین بیانگر سرزندگی آن نسل و تمایل آن به تغییر بود که با حمایت یک جنبش فرهنگی و فکری و مشارکت فیلسوفان و نویسندگان بزرگی چون «ژان پل سارتر»، «سیمون دوبوار»، «ژیل دلوز»، «ژان لوک گدار»، «میشل فوکو» و دیگران همراه بود.
سرکوب تظاهرات توسط پلیس فرانسه تنها به تشدید بیشتر آنها منجر شد، به نظر می رسید که فرانسه به خصوص پس از اعتصاب عمومی نزدیک به ۱۰ میلیون کارگر و خروج مخفیانه «شارل دوگل» به آلمان، در آستانه یک جنگ داخلی است، اما بعدها با برگزاری انتخابات که کارگران و دانشجویان پیروز شدند، اوضاع تثبیت شد، به طوری که کارگران و دانشجویان حقوق و مزایای زیادی به دست آوردند.
اعتراضات دانشجویی به اروپا و ایالات متحده محدود نشد، بلکه تا حدودی بلوک شرق و آنچه به عنوان پرده آهنین شناخته می شد، به ویژه در چکسلواکی (سابق) و آنچه که به بهار پراگ در سال ۱۹۶۸ شناخته می شد، را تکان داد. این اعتراضات به سایر کشورها رسید و به اهرم فشار بر دولت ها تبدیل شد.
مورخان و پژوهشگران، اعتراضات دانشجویی در دهه ۱۹۶۰ را به عنوان «اقدامی انقلابی برای تغییر جهان» عنوان می‌کنند، اگرچه این یک انقلاب کامل نبود و در اصل به طور عمیق دولت را تحت تاثیر قرار نداد، اما باعث تغییر اسیاسی در سیاست ها و سیستم‌ها شد که آثار آن هنوز مشهود است.
نگرانی آمریکا و اسرائیل
با وجود تغییر شرایط، شباهت هایی بین دلایل اعتراضات دانشجویی در ایالات متحده در دهه ۱۹۶۰ و امروز وجود دارد، بنابراین جامعه آمریکا وضعیت ناآرامی اجتماعی در مقابل رکود سیاسی را می گذراند که در حوادث نژادپرستانه و رسوایی های مبارزات انتخاباتی و فقدان روند دموکراتیک به دلیل عدم حضور جوانان در آن مشهود است؛ علاوه بر این، دخالت غیرمستقیم آمریکا با حمایت از اسرائیل در جنگ غزه، حمایت از اوکراین با صدها میلیارد دلار و ترس از جنگ هسته ای به این نارضایتی و ناآرامی دامن زده است.
همچنین یک وضعیت جهانی وجود دارد که بسیاری از عوامل نگرانی، اضطراب و بدبینی در بین دانشجویان جوان و طبقات متوسط با افزایش نرخ فقر، آلودگی، تغییرات آب و هوایی، شدت فزاینده درگیری های بین المللی، تسلیحات و خطرات جنگ هسته ای ایجاد شده است. اینها به نوعی همان دلایلی است که باعث بروز اعتراضات دانشجویی در دهه های گذشته شد.
در دهه ۱۹۶۰، کتاب «انسان تک بعدی» هربرت مارکوزه ، فیلسوف آلمانی( ۱۸۹۸-۱۹۷۹) یکی از تأثیرگذارترین کتاب‌ها در روند قیام‌های دانشجویی بود، به طوری که در آن از «بیگانگی» در برابر سیطره تکنولوژی مدرن و تشدید مصرف‌گرایی که باعث می‌شود مردم معاصر معنی خود را از دست بدهند، انتقاد کرد. اکنون با توجه به «جهانی‌شدن مصرف‌گرایی» و سیطره شرکت‌ها این مسئله مشهودتر است.
جنگ وحشیانه اسرائیل علیه غزه و حمایت نامحدود ایالات متحده آمریکا از آن، نیروی محرکه اعتراضات دانشجویان آمریکایی بود، این مسئله منبع نگرانی شدید اسرائیل در حال حاضر و آینده است، زیرا بیانگر تغییر اساسی در دیدگاه و رویدکرد جامعه‌ای است که به‌طور سنتی به حمایت از این رژیم شناخته می‌شود و عادت به پذیرش «روایت‌های» دولت آمریکا و کاخ سفید به‌ویژه در مورد اسرائیل دارد.
برهمین اساس، مقامات اسرائیلی جنبش های اعتراضی را «یهود ستیزانه» دانستند و از بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر این رژیم خواستند تا با آنها مقابله کند. دامنه اعتراضات در حال گسترش است و دانشگاه های دیگر را نیز در بر می گیرد و به کشورهای اروپایی نیز رسیده است.
در همین حال،«برنی سندرز» سناتور آمریکایی در پاسخ به نتانیاهو با اشاره به اعتراضات دانشجویی می‌گوید" اینکه که می گویند دولت شما در عرض شش ماه ۳۴ هزار نفر را کشته است نه یهودی ستیزی است و نه حمایت از جنبش حماس.
اسرائیل از شکاف بزرگ در محافل حامیانش می ترسد، چرا که یک جبهه گسترده و جدی در مخالفت با سیاست ها و جنایاتش که ابعاد جهانی به خود گرفته است، تشکیل شده است، این رژیم درک می کند که تحرکات دانشجویی که در آمریکا و جهان گسترش یافته است، با مشارکت نخبگان جامعه بازتاب هایی خواهد داشت، همانطور که در دهه ۱۹۸۰ در تغییر موضع ایالات متحده تاثیر داشت و نتیجه آن سرنگونی نظام آپارتاید در آفریقای جنوبی شد.
اسرائیل همچنین می‌داند که مشارکت دانشگاه‌ها با تنوع فرهنگی، مذهبی و قومی و اساتید، متفکران و دانشجویان نخبه‌شان که رهبران آینده هستند، تأثیرات کنونی و بلندمدتی در مقابله با روایت ها و برنامه های این رژیم خواهد داشت، به خصوص که احتمال از دست دادن لابی‌هایش و افشای دروغ هایش که منبع قدرت آن است، وجود دارد.
مقامات آمریکایی نیز با اتخاذ راه حل امنیتی در برخورد با معترضان در داخل دانشگاه ها، دستگیری صدها نفر از آنها و ناتوانی آنها در مهار اعتراضات، به شدت شرمسار شدند، به طوری که بر روباط آنها با اسرائیل در حال حاضر و در آینده تاثیر خواهد گذاشت.
اعتراضات دانشجویی در دانشگاه‌های آمریکا ظرفیتی دارد، اگرچه به اندازه تاثیر تغییرات در اواخر دهه ۱۹۶۰ نباشد، اما می توانند در رد و مخالفت با جنایات اسرائیل و طرفداری از حقوق فلسطین تاثیر گذار باشد و وضعیت دیگری ایجاد کرد که عادلانه تر و منطبق با انسانیت باشد. این جنبش ها و اعتراضات آثار و پیامدهای خود را خواهند داشت.
نظر شما