«مهدی دریایی»، تعزیه‌خوان و پژوهشگر و سرپرست گروه محبان اهل‌بیت (ع) در گفتگو با خبرنگار فرهنگی خبرگزاری شبستان درباره جلوگیری از بدعت و تحریف تعزیه گفت: تعزیه از عناصر اصلی کلام منظوم، موسیقی و حرکت تشکیل شده است و اگر بخواهیم تعزیه و شبیه خوانی را به همان شکل سنتی داشته باشیم باید این سه عنصر اصلی را در خود داشته باشد؛ در کنار این سه عنصر اصلی تعزیه هفده عنصر فرعی دارد؛ ما با بدعت و نوآوری در تعزیه موافقیم اما بدعتی که به چهارچوب اصلی این نمایش آئینی لطمه ای نزند؛ نوآوری نباید به «قرارداد» در تعزیه خدشه وارد کند.
تعزیه پتانسیل بالایی در جذب مخاطب دارد
این تعزیه‌خوان و پژوهشگر تعزیه با اشاره به اینکه نباید به بهانه جذب مخاطب در تعزیه نوآوری هایی در آن صورت بگیرد که تعزیه را از معنای اولیه خارج کنند، اظهار کرد: اگر تعزیه خوانان امروز همان اصول تعزیه سنتی ۲۰۰ سال پیش را اجرا کنند مخاطب جوان هم می پسندد، چرا؟ چون تعزیه تکرار شدنی نیست، بنابراین تعزیه پتانسیل بالایی در جذب مخاطب دارد.
وی خاطر نشان کرد: در کدام فیلم و تئاتر به راحتی با مخاطب می شود ارتباط برقرار کرد که امام حسین(ع) را قبول کند؟ هیچ کدام! تعزیه، تئاتر و سینما نیست یک نمایش آیینی است، در تعزیه نقش بازی می کنید در قالب موافق و مخالف و با نقالی تفاوت چشمگیری دارد.
دریایی عناصر تعزیه به خودی خود دارای بار معنایی هستند که نمی خواهد آن را در صحنه بازسازی کرد، گفت: نمادهای تعزیه عناصر فرعی هستند که خود بیانگر مضون روایت هستند. تعزیه به تنهایی این قدرت را دارد که مفاهیم را به همان شکل به مخاطب ارایه دهد، البته امروز تغییر کرده است با اینکه در تعزیه چهار رنگ اصلی سبز، قرمز، سفید و سیاه داریم متاسفانه رنگ های دیگری را اضافه کرده اند.
بازیگری تعزیه با بازیگری در فیلم و تئاتر متفاوت است
این تعزیه‌خوان و پژوهشگر تعزیه درباره شیوه های اجرای تعزیه توضیح داد: تعزیه دارای یک شیوه اجرای مستقل است، بازیگری تعزیه با بازیگری در فیلم و تئاتر متفاوت است، در تعزیه هر حرکتی و عکس العملی یک توجیه دارد. دور زدن، نشستن، روی صندلی و پریدن همه معنا دارد. در واقع همه عناصر در تعزیه دارای بیان علمی است اگرچه ما به تعزیه نگاه اعتقادی داریم، اما تعزیه هنری برخواسته از علومی مثل فلسفه، نجوم ریاضیات، فیزیک و... است.
با نوآوری که به پیکره اصلی تعزیه ضربه نزند موافقم
دریایی درباره نوآوری در تعزیه اظهار کرد: با نوآوری که به پیکره اصلی و چهارچوب های ریشه ای تعزیه ضربه نزند موافقم، اما متاسفانه این گونه پیش نرفتیم و آنچه به عنوان تعزیه اجرا می شود، تعزیه نیست و بیشتر به تعزیه شباهت دارد. در تعزیه طنز قانون دارد یا گریه در تعزیه روش دارد.
وی افزود: یک اشتباه مرسوم که در اجرای اغلب تعزیه می بینیم این است که امروز مخالف خوان ها به محض ورود به مجلس تعزیه مردم را پند می دهند و شعر حافظ می خوانند، مخالف خوان که نمی تواند پند بدهد، پند دادن و نصیحت کار موافق خوان است و همین موضوع می تواند مخاطب را گیج کند.
ابداعات اشتباه بر پیکره تعزیه لطمه زده است
این تعزیه‌خوان و پژوهشگر تعزیه با اشاره به موارد نوآوری و بدعت های اشتباه در تعزیه گفت: نقالی، استفاده از موسیقی های غربی، روضه خوانی در تعزیه یا مداحی اینها موارد ابداعی اشتباهی است که وارد تعزیه شده است، شعر تعزیه شعر منظوم کامل و جامع است و نیازی نیست در تعزیه از ترانه های مرسوم استفاده شود، متاسفانه این بدعت ها بر پیکره تعزیه خدشه وارد کرده است.
دریایی تصریح کرد: امروز اغلب این تعزیه هایی که ما می بینیم اجرا می شوند تعزیه نیست، مملو از تئاتر، سینما، نقالی و پرده خوانی و روضه خوانی است که باید این رویه اصلاح شود، چون به چهارچوب تعزیه ضربه زده است. تعزیه به خودی خود شامل همه هنرهاست و نیاز به نوآوری ندارد، چرا؟ چون سنتی بودن تعزیه است که برای مخاطب جذابیت دارد.
نیازمند آموزش، پژوهش و آفرینش صحیح در تعزیه هستیم
این تعزیه‌خوان و پژوهشگر تعزیه با تاکید بر نیاز مبرم تعزیه به آموزش و پژوهش گفت: در کشور ما تعزیه نیاز به آموزش صحیح و پژوهش صحیح و آفرینش صحیح دارد. اگر این شیوه هایی که مرسوم شده را ادامه دهیم و تعزیه به تئاتر و هنر نمایشی تبدیل می شود.
نظر شما