به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری شبستان، نشست هگمتانه روایت ثبت جهانی صبح امروز دوشنبه ۱۵ مرداد با سخنرانی علی دارابی، قائم مقام و معاون وزیر میراث فرهنگی برگزار شد.
در این نشست «علی دارابی»، قائم مقام و معاون وزیر میراث فرهنگی با تبریک ثبت جهانی هگمتانه به عنوان ۲۸ امین اثر ثبت شده جهانی ایرانی در یونسکو گفت: این کار بزرگ و موفقیت جهانی حاصل کار جمعی و گروهی بود و این نشست با هدف تبیین فرایند و ارایه گزارش ثبت جهانی هگمتانه بود که همکاران ارجمند در ادامه نشست ابعاد ان را تشریح خواهند کرد.
شروط ثبت جهانی آثار فرهنگی
قائم مقام و معاون وزیر میراث فرهنگی با اشاره به اهمیت ثبت جهانی هگمتانه در ابعاد داخلی و خارجی توضیح داد: در ساختار تشخیصی و تبیینی «ثبت جهانی آثار؛ ثبت جهانی آثار از نگاه کالبدی و هنری به آثار، عبور کرده و آثاری به ثبت جهانی میرسند که برخوردار از «ارزش» باشند؛ ارزش هایی که قابلیت تبیین در ساحت های جهانی را دارند. بنابراین رویکرد ثبت جهانی، رویکرد احراز و پذیرش «ارزش های جامعه میزبان» از منظر جهانیان است.
دارابی با اشاره به فلسفه ثبت جهانی آثار اظهار کرد: فلسفه ثبت آثار را باید از دو منظر مورد بررسی قرار داد یکی مرحله آغازین که «حمایت از کشورها و کمک به حفظ آثار»؛ در این رویکرد نقش اصلی شکل گیری کنوانسیون ۱۹۷۲ حمایت و کمک جهانی به کشورهایی بود که از آثار ارزشمند و منحصربفردی برخوردار بودند اما بنا به دلایلی، بخصوص به دلیل تحول زندگی اجتماعی و اقتصادی جوامع، این آثار در معرض تهدید بودند و کشورها راساً توان حفاظت و مصون نگهداشتن آثار را نداشتند. به همین دلیل روح حاکم بر کنوانسیون ۱۹۷۲،«حمایت» استو عملا جامعه جهانی با شناسایی آثار صاحب ارزش جهانی قصد دارد از «اثر» و «کشور صاحب اثر» برای حفاظت از آن حمایت کند و دیگری اینکه ثبت جهانی به معرفی و عرضه ارزشهای ملی و محلی به جامعه جهانی منجر می شود؛ بر همین اساس ساده انگارانه است که امروز موضوع ثبتهای جهانی را محدود به حمایت از آثار و جلوگیری از تخریب بدانیم، امروز و در یک رویکرد توسعه یافته تر جهانی که به دنبال همافزایی، پیوند و رشد فرهنگی است. به مفهوم «ثبت جهانی آثار» از منظر «دیپلماسی فرهنگی» نگاه میشود.
نقش دیپلماسی فرهنگی در ثبت جهانی آثار
قائم مقام و معاون وزیر میراث فرهنگی با تاکید بر نقش دیپلماسی فرهنگی در ثبت جهانی آثار، گفت: امروز می بینم کشورهای توسعه یافته که از منظر توان مالی، حمایتی و برخورداری از ساختارهای درونی، به خوبی از پس حفظ میراث شان بر می آیند درصدر کشورهایی هستند که آثارشان ثبت جهانی شده یقیناً این تلاش برای بهره گیری از ظرفیت های ثبت جهانی آثار به ویژه در عرصه دیپلماسی فرهنگی است. هدف دیپلماسی فرهنگی این است که درک درستی از آرمان‌ها، رسم و رسوم مردم یک کشور به دست بیاید تا بر مبنای آن اهداف اقتصادی و سیاسی، در سطح گسترده‌ای به ثمر بنشیند.
دارابی با اشاره به مهمترین دستاوردها و اثرات ثبت جهانی اظهار کرد: در چهل و ششمین کمیته میراث جهانی که در دهلی نو برگزار شد ۱۹۶ کشور عضو کنوانسیون حضور داشتند و کمیته اعلام کرد کنوانسیون ۱۹۷۲ میلادی با این تعداد عضو متعهد، یکی از معتبرترین اسناد تنظیم استاندارد در جهان است. در نشست دهلی ۲۶ اثر فرهنگی و طبیعی جدید در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شد؛ در میان ۱۰ کشور نخست دنیا که در حوزه میراث ملموس آثاری را ثبت جهانی کرده اند ایران پس از ایتالیا، چین، آلمان، فرانسه، اسپانیا، هند، مکزیک و انگلستان، روسیه در رتبه نهم قرار دارد و آمریکا و ژاپن در رتبه دهم قرار دارند.
رشد در حوزه ثبت میراث ناملموس
وی با اشاره به رتبه هفتم ایران در ثبت جهانی آثار در حوزه میراث ناملموس گفت: ایران در این حوزه جزو پنج کشور نخست قرار دارد و در دولت سیزدهم از رتبه هفتم به پنجم رسید؛ همچنین امسال چند پرونده در کمیته ثبت داریم که موقعیت ما را در عرصه جهانی بهتر خواهد کرد.
دارابی خاطر نشان کرد: استقبال از ثبت های جهانی قطعا فقط به دلیل کسب حمایت برای حفاظت از آثار نیست؛ امروز ثبت جهانی دارای دستاوردها و ثمرات «مستقیم و غیر مستقیم» و «آشکار و نهان» است.
قائم مقام و معاون وزیر میراث فرهنگی تاکید کرد: دستگاههای دیپلماسی به ویژه وزارت امورخارجه و سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، باید معرفی میراث جهانی ایران در سایر کشور ها را در اولویت برنامه ای سفارت ها و رایزنی های فرهنگی قرار دهند و سفرا و رایزنان، سفیران میراث فرهنگی کشور هم باشند. نهادهای آموزشی و علمی، باید تحقیق و پژوهش در حوزه شناخت و به کارگیری ارزشهای میراث جهانی و حفاظت از آن را مورد توجه و حمایت قرار دهند. وزارت میراث فرهنگی به تنهایی قادر نیست و نمیتواند از این همه ثروت و داراییهای یک ملت بزرگ حفاظت کند. نیاز به بسیج همه مردم و کمک همه جانبه دولت است.
دارابی مهمترین دستاوردهای ثبت جهانی را اعتبار بخشی فرهنگی، جهانی کردن ارزشهای ایرانی، دیپلماسی فرهنگی، بهرهگیری از ظرفیت های اقتصادی ثبت های جهانی برشمرد و گفت: نگاهی به کشورهای دارای بیشترین ثبت جهانی و عملکرد آنها در معرفی و بهره گیری از ظرفیتهای اقتصادی در سطح محلی و ملی نشان میدهد آثار ثبت جهانی در صورت اتخاذ رویکرد صحیح میتوانند مولد و پیشران رشد وتوسعه در آن منطقه باشند.
وی با اشاره اینکه حفاظت از اثر و ویژگی های فرهنگی جامعه محلی، همیشه باید اولی بر بهره مندی اقتصادی باشد، اظهار کرد: در برنامه ریزی محلی و ملی؛ این آثار به عنوان یک ظرفیت جدی شناخته و محاسبه می شود و توانمندکردن جوامع محلی میزبان آثار یکی از ضروریات است؛ اگرچه برنامه ریزی برای بهره گیری از ظرفیت های اقتصادی ثبت های جهانی توسط دولت ها انجام می شود اما در مرتبه اجرا، مردم و جوامع محلی نقش آفرین اصلی هستند و برای تحقق این امر باید یاد بگیریم به عنوان دولت، چگونه تسهیلگری و حمایت از مردم کنیم. مردم باید هم در حفاظت و هم در بهره مندی از ظرفیتهای آن نقش اصلی را داشته باشند.
قائم مقام و معاون وزیر میراث فرهنگی با اشاره به اقدامات حفاطتی و روایتگری آثار ثبت شده جهانی، گفت: ثبت جهانی پایان توجه، حمایت و حفاظت از اثر نیست بلکه آغازی برای برنامه ریزی جامع و کامل برای حفاظت از آثار است برنامه حفاظت از آثار ثبت جهانی برنامه ای همه جانبه و شامل تکالیف و برنامه های «فرابخشی»، «بین بخشی» و «بخشی» است. یونسکو هم برنامه جامع حفاظت از آثار را در قالب «پلان مدیریت سایت های جهانی» طلب می کند. که عملا همین برنامه است و باید به تدوین آن توجه شود.
دارابی از دولت و سازمان برنامه و بودجه خواست در برنامه ریزی فرا بخشی باید برنامه حفاظت از اثر را در قالب «یک ردیف برنامه ای» پیش بینی و تامین اعتبار سالانه کند و گفت: دستگاه های اجرایی، باید «تامین زیرساخت های خدماتی آثار ثبت جهانی» را در اولویت قرار دهند و از سوی دیگر «در برنامه ریزی های خود به ویژه برنامه های توسع های» به گونه ای عمل کننده که تهدیدی متوجه آثار نشود. همچنین استانداران، مقامات و دستگاه های اجرایی استانی، باید آثار ثبت جهانی را تبدیل به یکی از مهمترین مولفه ها در برنامه ریزی و حمایتشان قرار داده و از تمامی ظرفیتهای منابع استانی، مسئولیت های اجتماعی و خیرین برای حفاظت از آثار بهره گیری کنند.
نمایندگان ثبت جهانی آثار را در مجلس پیگیری کنند
وی تاکید کرد: نمایندگان مجلس شورای اسلامی، حمایت از آثار ثبت جهانی حوزه انتخابیه خود را در اولویت قرار دهند و در کمیسیون های مجلس، مطالبه گر تحقق حقوق این آثار باشند.
قائم مقام و معاون وزیر میراث فرهنگی از رسانه ملی و مطبوعات خواست که به صورت مستقیم و غیرمستقیم آثار ثبت جهانی را در اولویت معرفی خود قرار دهند و اظهار کرد: وزارتخانه های آموزشی کشور، معرفی ارزش های میراث جهانی و کارکرد آنها در زندگی امروزی را باید در برنامه ریزی های درسی بگنجانند. دولت و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، باید از ناشرین، مولفین و برنامهسازان حمایتهای ویژه در تولید محتوا برای معرفی و روایت ارزش های میراث جهانی داشته باشند.
نظر شما