به گزارش خبرنگار گروه دین و اندیشه خبرگزاری شبستان، به مناسبت فرارسیدن ایام فاطمیه و به منظور بررسی راه های فاطمی شدن و فاطمی ماندن، سلسله مباحثی اختصاصی را از لسان حجت الاسلام والمسلمین «رحمان غیاث»، خطیب و کارشناس مذهبی و استاد حوزه و دانشگاه مرور می کنیم. در ادامه پنجم بخش از این مباحث مرور می شود:
لازمه همراهی با شخصیت هایی همانند حضرت فاطمه زهرا (س) توجه جدی به انسان بودن و تلاش جدی برای انسان ماندن است. کسانی در طول تاریخ توانسته اند با شخصیت هایی مثل حضرت زهرا (س) ارتباط برقرار کنند و در همراهی با چنین شخصیت هایی به مقامات عالی و ممتاز دست پیدا کنند که باور داشتند انسان هستند و سعی کردند هویت انسانی خود را به هیچ بهانه ای از دست ندهند. مشخصه هایی که در فرصت های قبلی گفتیم این بود که خردورز باشند، اهل استدلال های غلط باشند و اهل احساسات بیجا نباشند. جالب اینجاست که در اول رساله های عملیه نیز مراجع دین نوشتند که تقلید در اصول دین جایز نیست بلکه انسان ها برای ارتباط با خدا و قیامت و قرآن و پیامبر(ص) و شخصیت هایی همانند ایشان باید دلیل داشته باشند. طبیعتا کسی که بخواهد دلیل داشته باشد ابتدا باید عقل خود را به کار بیندازد و کسی که عقل خود را به کار بیندازد یعنی عملا انسان بودن خود را پذیرفته است.
یک دانشجو، طلبه یا دانش آموزی که برای درس خواندن خود دلیل ندارد و اظهار می دارد کسانی که درس خواندند، کجا را گرفتند با همین منطق غلط نشاط درس خواندن را از خود دور کرده و به درس خواندن پشت می کند. چنین کسی با این استدلال غلط قطعا نمی تواند توانایی همراهی با حضرت زهرا (س) را در پیمودن راه کمال انسانی به شکل لازم داشته باشد.
برخی افراد نیز احساسات بیجا دارند، مثلا از مردم آزاری خوشحال می شوند؛ به طور نمونه به بهانه چهارشنبه سوری یک عده را می ترساندند و سپس خوشحال می شوند. این افراد قطعا آن هویت انسانی خود را نادیده گرفته اند. ما بر اساس تعالیم دین نام این گونه افراد را انسان های غافل می گذاریم. انسان ها نسبت به خود و پیرامون خود به سه دسته تقسیم می شوند؛ عالم، جاهل و غافل. از این سه گروه تنها کسانی می توانند با شخصیت هایی همانند حضرت زهرا (س) همراهی کنند و از فیض وجود ایشان بهره مند شوند که غافل و جاهل نباشند. کسی که نسبت به جایگاه خود نادان است، گمان می کند که برای خوردن و خوابیدن آفریده شده است. وقتی چنین فردی پای صحبت های حضرت فاطمه زهرا (س) می نشیند، متوجه می شود که او را عبد یعنی بنده خدا خطاب می کند.
در هنگام سخنرانی حضرت زهرا (س) در خطبه فدکیه وقتی ایشان می خواستند توجه مخاطبان خود را به یک نکته جلب کنند از عباراتی نظیر خانم ها و آقایان، خواهران و برادران، شنوندگان عزیز، مستعمین گرامی و حضار محترم استفاده نمی کنند بلکه می فرمایند شما بندگان خدا یعنی نگاه حضرت زهرا(س) به امثال من و شما این است که ما باید در مسیر بندگی خدا حرکت کنیم. در این خصوص می توان مثال های مختلفی زد؛ همانند افرادی که در همان روز اول ورود به دانشکده پزشکی خود را همدیگر را پزشک یا دکتر صدا می کنند یا همان روز اول ورود به دانشکده فنی خود را مهندس می نامند زیرا می دانند مسیری که در آن قدم نهاده اند در نهایت به پزشک شدن یا مهندس شدن ختم می شود.
منطق شخصیت هایی نظیر حضرت فاطمه زهرا (س) این است که انسان ها در زندگی دنیایی خود باید راهی را انتخاب کنند که نهایت آن بندگی خداست. انسان جاهل چنین امری را نمی فهمد و اصلا به این مسئله اعتنایی نمی کند.
یک روز خانمی از حضرت فاطمه زهرا (س) سوالی می پرسد و حضرت(ع) جواب می دهند. آن خانم بلافاصله می گوید من یک سوال دیگر هم دارم. حضرت باز جواب می دهند. این سوال و جواب ها ادامه پیدا می کند تا اینکه آن خانم سوال نهم خود را می پرسد. حضرت قبل از پاسخگویی می فرمایند من هر چقدر وقت می گذارم تا با پاسخ به سوالات شما اطلاعات خود را بالا ببرم، خداوند ثواب بسیار زیادی به من می دهد. این امر می تواند هم زمینه سازی به منظور درس آموزی و علم آموزی جدی باشد یا پشت کردن به علم باشد. حضرت می توانستند بفرمایند کار و زندگی دارم یا فردا بیا و... و. اما حضرت با یک جمله زمینه را برای پرسش های بعدی وی نیز فراهم کردند. منطق شخصیت هایی همانند حضرت فاطمه زهرا (س) این است که افراد جامعه باید پیوسته بر دانایی شان افزوده شود و حتی اگر کسی به من رجوع کند هر تعداد پرسشی که داشته باشد به خاطر اینکه وی جزیی از جامعه است و باید آگاهی پیدا کند، با حوصله به وی جواب می دهم. یک نقل قول دیگر از این روایت داریم که آن خانم متوجه پاسخ های حضرت زهرا (س) نمی شدند و سوال دوم همان سوال اول بود اما متوجه پاسخ حضرت نشده بود.
کسانی می توانند با حضرت فاطمه زهرا (س) که مشوق یادگیری است، همراه شوند که عقل خود را به کار بیندازد، اهل استدلال های درست باشند، برای یادگیری دلیل بیاورند نه برای یاد نگرفتن و طفره رفتن از یاد گرفتن.
نظر شما