مولانا و شمس یک روح اند در دو بدن

به گزارش خبرگزاری شبستان، نشست علمی «شمس و مولانا» با حضور جمعی از استادان و مولوی پژوهان کشور و چهره‌هایی چون مهدخت معین استاد زبان و ادبیات فارسی و فرزند استاد معین، توفیق سبحانی مولانا پژوه، فاطمه مهاجرانی سخنگوی دولت، سید حسن امین پژوهشگر حکمت اسلامی، اردشیر صالح پور استاد هنرهای نمایشی و نادر قشقایی هنرمندِ مجسمه ساز در تالار اجتماعات شهید مطهری(ره) انجمن برگزار شد.

محمود شالویی، رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی در ابتدای این نشست طی سخنانی گفت: این محفل به نام نامیِ جلال الدین محمد مولوی و مراد او شمس تبریزی منعقد شده است، به این بهانه در این جا گردهم آمده‌ایم تا بهره‌مند شویم از سخنرانی و سخندانیِ جناب دکتر میر جلال الدین کزازی؛ همچنین در این آیین، کتاب زندگی نامه و خدمات علمی، فرهنگی و ادبی استاد کزازی که به همت انجمن آثار و مفاخر فرهنگی منتشر شده است نیز رونمایی خواهدشد.

شالویی در ادامه سخنان خود اظهار کرد: خوشبختانه با همراهی دو تن از عزیزان در انجمن آثار و مفاخر فرهنگی؛ آقای دکتر کیانوش کیانی و خانم دکتر نادره جلالی گفت و گوی تفصیلی در حوزه تاریخ شفاهی با استاد دکتر کزازی انجام شده است که به زودی در قالب کتابی تحقیقی و پژوهشی در اختیار جامعه علمی و ادبی ایران قرار خواهد گرفت.

مشاور وزیر فرهنگ در بخش دیگری از سخنان خود گفت: به یقین، مولانا نقش مهم و تاریخی در عصر خود و در زمانه ما داشته و دارد. مولوی در روش، مردِ «عقل» و در منش، انسانی به تمام معنا «عاشق» است. عشقی که جز او برای کسی دیگر حاصل نشده است، ازاینرو فهم این «عشق» و سختی‌ها و مشقت‌های آن برای دیگران قابل فهم نیست.

شالویی در ادامه تصریح کرد: خوشبختانه به همت انجمن آثار و مفاخر فرهنگی در سال گذشته مجسمه‌ای فاخر از حکیم نظامی ساخته شد و در میدان ونک تهران نصب گردید. امسال نیز این توفیق حاصل شد تا مجسمه‌ای با شکوه از جلال الدین مولوی به ارتفاع حدود ۱۰ متر در یکی از میادین پرتردد تهران؛ میدان محمدیه، نصب شود. در حقیقت هردو مجسمه، آثار هنریِ استاد نادر قشقایی هنرمند برجستهِ مجسمه‌سازی هستند.

مشاور وزیر فرهنگ در پایان گفت: تصویری که از مولانا به صورت مجسمه ساخته شده است، نزدیک‌ترین و پارسی‌ترین صورت از این حکیم و شاعر برجسته ایرانی است.

دریایِ خروشان مولانا

در ادامه میرجلال الدین کزازی چهره ماندگار زبان و ادب فارسی به ایراد سخن پرداخت. او در ابتدای سخنان خود اظهار کرد: سخن از دو چهره شگفت آور، خردآشوب و اندیشه خو در پهنه فرهنگ و ادب ایران است. دو هنگامهِ مَرد که در گونه خویش بی‌ماننداند؛ مولانا و شمس تبریزی.

او اضافه کرد: بارها از من پرسیده‌اند که شمس با مولانا چه کرد؛ یا اینکه کدامیک از این دو از دیگری برتر است؛ این‌ها پرسش‌هایی بنیادین است.

کزازی در ادامه تأکید کرد: نکته مهم این است که مولانا و شمس بدون تردید دو تن‌اند، اما به راستی می‌توان گفت که اینان یک تن‌اند. اگر شمس نمی‌بود، مولانایی پدید نمی‌آمد و اگر مولانا نبود، شمس، نام و آوازه‌ای نمی‌یافت.

چهره ماندگار زبان و ادب فارسی افزود: پیوند این دو با یکدیگر، پیوندی است از گونه دیگر؛ یکی، علت وجودی دیگری است. بیهوده نیست که مولانا در دوری از شمس، دیوانی ستبر می‌سرآید؛ شیفته در کوی و برزن می‌گردد و گمشده خود را می‌جوید؛ چرا که نیمی از او، از او گسسته است.

کزازی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: چندین سال پیش از آن رو که پیوند نابِ میان شمس و مولانا را به روشنی آشکار کنم، از نگاره و انگاره‌ای بهره جستم، که گسترش هم یافت؛ آن، این بود که گفتم که مولانا دریا بود، دریایی پهناور، ژرف و ناپدید، اما آرام و بی‌هیچ تاب و تپش. شمس با این دریا چه کرد! دریایی که آن را با دریای نمادین و آیینی می‌سنجیم.

استاد بازنشسته دانشگاه علامه طباطبائی تأکید کرد: شمس تبریزی، سنگی به بزرگیِ البرز کوه در دریای مولانا افکند، این دریا بر شورید و توفید و امواج او به هر سو افشانده شد. این دریا هرگز آرام نگرفت و همواره تپنده است و هنوز نیز چنین است.

چهره ماندگار زبان و ادب فارسی در پایان گفت: مولانا سال‌هاست که به جهانِ جاوید شتافته است، اما دریای او همچنان خروشان است.

اجرای برنامه موسیقایی نی نوازی  و آواز ایرانی با هنرنمایی استادان منوچهر غیوری و  فاضل جمشیدی نیز از دیگر بخش‌های این نشست علمی بود.

درپایان این رویداد نیز با حضور استادان حاضر در نشست، پس از اهدای نشان زرین و لوح تقدیر انجمن آثار و مفاخر فرهنگی به استاد میرجلال الدین کزازی، از کتاب زندگی نامه و خدمات علمی، فرهنگی و ادبی ایشان که از سوی معاونت علمی پژوهشی و انتشارات انجمن منتشر شده است، رونمایی شد.