کرونا و فراموشی سنت مصافحه در مساجد

هوالطیف 
کرونا و فراموشی سنت های اسلامی در مسجد 
    یکی از آسیبهای اجتماعی در مساجد شیعیان پس از کرونا ترک سنت حسنه مصاحفه (دست دادن) نمازگزاران پس از هر نماز است. 
   مصافحه پس از هر نماز جماعت، به‌ویژه در میان شیعیان، ریشه در آموزه‌های دینی و اخلاقی اسلام دارد. اگرچه به‌طور مستقیم در احادیث تأکید خاصی بر انجام مصافحه پس از نماز جماعت نیامده، اما احادیث متعددی به اهمیت و فضیلت مصافحه به‌طور کلی اشاره کرده‌اند. این احادیث در ترویج محبت، بخشش گناهان، و تقویت روابط مؤمنان نقش دارند. 
پیامبر اکرم (ص): "إِذَا تَلَاقَی المُسْلِمَانِ فَتَصَافَحَا وَ تَحَابَّا نَزَلَتْ بَیْنَهُمَا مِائَةُ رَحْمَةٍ تِسْعَةٌ وَ تِسْعُونَ لِأَشَدِّهِمَا حُبّاً لِصَاحِبِهِ." 
وقتی دو مسلمان یکدیگر را ملاقات کنند و مصافحه کنند و محبت نمایند، صد رحمت بین آن‌ها نازل می‌شود که ۹۹ قسمت آن به کسی می‌رسد که محبت بیشتری به دیگری دارد. (وسائل الشیعة، ج ۱۲، ص ۱۲۰) 
همچنین پیامبر اکرم (ص)فرمودند : 
"مَا مِنْ مُسْلِمَیْنِ یَلْتَقِیَانِ فَیَتَصَافَحَانِ إِلَّا غُفِرَ لَهُمَا قَبْلَ أَنْ یَفْتَرِقَا." هیچ دو مسلمانی نیست که یکدیگر را ملاقات کنند و مصافحه کنند، مگر آنکه پیش از جدا شدن، گناهانشان آمرزیده شود. (کنز العمّال، حدیث ۲۴۸۵۹) 
امام صادق (ع) فرمودند : "إِذَا لَقِیَ أَحَدُکُمْ أَخَاهُ فَلْیُصَافِحْهُ، فَإِنَّ اللَّهَ یَدُهُ عَلَیْهِمَا." 
هرگاه یکی از شما برادرش را ملاقات کرد، باید با او مصافحه کند، زیرا دست خداوند بر آن دو است. (کافی، ج ۲، ص ۱۷۹) 
همچنین امام باقر (ع) فرمودند : "تَصَافَحُوا، فَإِنَّهُ یُذْهِبُ بِالسَّخِیمَةِ." 
با یکدیگر مصافحه کنید که این کینه‌ها را از بین می‌برد. (کافی، ج ۲، ص ۲۰۶) 
لذا در خصوص مصافحه پس از نماز جماعت می توان چنین نتیجه گیری کرد؛  اگرچه در احادیث، انجام مصافحه پس از نماز جماعت به‌صراحت ذکر نشده است، اما سنت رایج در میان شیعیان مبتنی بر همین احادیث کلی در مورد مصافحه و ایجاد محبت میان مؤمنان است. مصافحه پس از نماز، فرصتی برای تقویت روابط اجتماعی و مذهبی است که با روح آموزه‌های دینی کاملاً سازگار است. 
این عمل همچنین در راستای تحقق مفاهیمی چون اخوت اسلامی و ارتباط قلبی میان نمازگزاران قرار می‌گیرد. اما متاسفانه در دوران کرونا آنقدر شیعیان را از خطر انتقال کرونا ترساندند تا این سنت الهی بکلی فراموش شد. از نمازگزاران مومن و انقلابی مساجد انتظار می رود با توجه به اهمیت موضوع برای احیای این سنت الهی اقدام کنند. 
محمدرضا ابن الدین حمیدی 

سی ام دیماه ۱۴۰۳