به گزارش خبرنگار شبستان، در ادامه دومین دور از سلسله نشست های الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت نشست "تاملی در برخی از مولفه های تاریخی و تمدنی ایران و اسلام در توسعه و پیشرفت" سه شنبه، 30 آبان ماه با حضور علی اکبر ولایتی، مشاور مقاقم معظم رهبری در امور بین الملل در دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران برگزار شد.
ولایتی گفت: بر اساس مطالعاتی که در رابطه با فرهنگ و تمدن اسلامی داشتم به منحنی ای رسیدم که نمونه آن را در جای دیگری ندیده ام.
وی ادامه داد: بر اساس این منحنی فرهنگ و تمدن اسلامی از اواخر قرن دوم بتدریج روندی صعودی را تجربه می کند و در قرن سوم تا پنجم هجری به اوج خود می رسد، از نیمه دوم قرن پنجم و نیمه اول قرن ششم دچار نزول می شود، این منحنی در قرون نهم و دهم مجددا صعود دارد و در قرن یازدهم و دوازدهم سقوط تندی را از سر می گذراند و پس از آن در قرن سیزدهم روندی رو به رشد را تجربه می کند.
مشاور مقام معظم رهبری در امور بین الملل تصریح کرد: در منحنی ای که ترسیم شد حوزه های مختلف مورد توجه قرار گرفته و درجه بندی شد، همچنین منحنی هر حوزه مشخص و از ترکیب آنها منحنی کاملی به دست آمد.
وی با بیان اینکه رشد فرهنگ و تمدن در ایران به نسبت دیگر ممالک اسلامی پررنگ تر بوده است، اظهار کرد: اینکه بیاییم و در حوزه شناخت، تمدن اندیشمندان و دانشمندان را مورد توجه قرار دهیم اهمیتی فراوان دارد، وقتی به این حوزه توجه می کنیم مشخص می شود که در ایران این تمدن از همه جلوتر بوده است و این دیدگاه سوپر ناسیونالیستی نیست.
ولایتی با اشاره به خدمات بوعلی سینا به ایران و اسلام عنوان کرد: بوعلی سینا نه تنها در حوزه طب بلکه در باب فلسفه نیز نخبه و برگزیده بود به نحوی که در فلسفه کتاب عمیق "شفا" و در پزشکی "قانون" را به رشته تحریر در آورد و اعتبار و درجه علمی آثار او به حدی بودکه برای مثال کتاب قانون بوعلی تا 600 سال به عنوان متن پزشکی در شرق و غرب تدریس می شد، ضمن آنکه بر اساس برخی نقل قول ها بعد از اختراع دستگاه چاپ، نخست کتب عهدین و تورات و انجیل و پس از آن قانون ابن سینا به لاتین ترجمه می شد.
وی با بیان اینکه امروز بیش از 70 درصد از کتاب قانون همچنان معتبر است و هیچ کتابی در تاریخ پزشکی نیست که چنین عظمتی داشته باشد، افزود: بوعلی در حوزه نجوم نیز کشفیاتی داشت، به نحوی که ابن سینا در فصل هیات کتاب شفای خود به نجوم می پردازد و در خلال یکی از بحث های خود به بحثی قدیمی اشاره می کند که در آن درباره جایگاه فلک زهره و عطارد سخن رفته است.
ولایتی ابراز کرد: ابن سینا می گوید من زهره را مثل خالی بر صورت خورشید رصد کردم، این کشفی از سوی بوعلی بود و خرده ای در برابر نجوم بطلمیوس که معتقد بود زمین مرکز عالم است و عالم به صورت 9 فلک است، گویی این کره شیشه ای است و خورشید و ستاره ها مثل گل میخ هایی به این ره شیشه ای چسبیده اند و چون این ستاره ها به آن چسبیده اند همه با هم گردش دارند و می گردند و بر همان اساس می گفتند، خورشید فلک چهارم، زهره فلک سوم، عطارد دوم و ماه فلک اول است.(1)
توانایی انحصاری اسلام در انگیزه سازی برای علم
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام تاکید کرد: اساسا طبیعت اسلام فرهنگ زایی و تمدن زایی است و اسلام تعابیر متعددی در این باب دارد و من با صراحت می گویم که هیچ دینی جز اسلام در رابطه با علم زایی و فرهنگ زایی نیست که در انسان برای علم جویی انگیزه ایجاد کند.
وی با اشاره به تاثیر جنگ های صلیبی و حمله مغولان بر فرهنگ و تمدن اسلامی ایرانی گفت: کشیشی مسیحی در آن دوران به خیابان آمد و مدعی شد در خواب حضرت عیسی (ع) از من خواسته که بیت المقدس را از شر کفار (مسلمانان) نجات دهیم و پاپ آن زمان دستور جهاد داد و این گونه بسیاری از افرادی که فقیر و آسمان جل بودند به سرزمین های مسلمین به این بهانه برای کسب غنائم و ثروت حمله بردند.
ولایتی گفت: جنگ های صلیبی 179 سال به طول انجامید و آثار مخربی داشت، ریچارد شیردل پادشاه انگلیس نوشته بود که در معبد سلیمان تا زانوهای ما در خون مسلمین بود و آنان این طور قتل عام کردند و در اواسط جنگ های صلیبی بود که مغول ها حمله کردند و در نیشابور که در آن زمان دو کرور معادل یک میلیون نفر جمعیت داشت، تاختند.
وی تاکید کرد: تدبیر و سیاست گذاری حکومت ها همواره در تمدن اسلامی وقت، تاثیر می گذاشت و اگر حکومتی مقتدر بود دشمنان را دفع می کرد و هر وقت دچار ضعف بود از عهده دفع آنان بر نمی آمد.
مولفه های پررنگ ایرانی در تمدن اسلامی
ولایتی با طرح این پرسش که مؤلفه های فرهنگی در ایران چه نقشی در تمدن اسلامی دارند، گفت: مؤلفه های فرهنگی ایرانیان نقشی پررنگ در تمدن های اسلامی داشتند که یکی از آن ها اطاعت ایرانیان از ائمه(ع) است.
مشاور مقام معظم رهبری درا مور بین الملل با بیان اینکه ورود اسلام به ایران سبب شد تا علم آموزی در ایران از حالت طبقاتی خارج شود، تصریح کرد: فردوسی داستانی در شاهنامه دارد که در آن انوشیروان برای جنگ به پول نیاز داشت، کفشگری پول داشت و حاضر شد به او پول بدهد به شرطی که انوشیروان اجازه دهد تا فرزند او تحصیل کند، اما انوشیروان زیر بار این قرض نمی رود تا این سنت را نشکند که تنها فرزندان بزرگان و اشراف زادگان اجازه تحصیل داشته باشند.
وی ادامه داد: در آن دوران 13 هزار عنوان کتاب پزشکی و حدود 4 میلیون نسخ خطی در تمدن اسلامی وجود داشت که قریب یک سوم کتب خطی از آن ایرانیان بود و این نشانه آن است که علم‌آموزی در جهان اسلام محدود نبوده است.
ولایتی خاطرنشان کرد: تعدد حضور دانشمندان در دوره‌ای در دربار از افتخارات امیران محسوب می‌شد به طور مثال 400 شاعر در دربار محمود غزنوی به سر می‌بردند و 11 مدرسه نظامیه در تمدن اسلامی فعال بود.
پی نوشت:
1- بوعلی در دفاع از نظر گروهی از این افراد استدلال می کند که فلک زهره باید میان فلک خورشید و زمین قرار داشته باشد و سپس در پاسخ به نظر مخالفانی که معتقد بودند در صورت این ادعا باید به طور منظم شاهد گذر زهره از مقابل قرص خورشید باشیم می نویسد دلیل بر این امر وجود ندارد چرا که اگر این دو فلک زاویه ای با هم داشته باشند این رویداد هر بار تکرار نخواهد شد و در مواقع خاصی رخ خواهد داد ضمن آن که من زهره را چون قطره سیاهی در مقابل قرص خورشید دیده ام.
پایان پیام/
نظر شما