خبرگزاری شبستان، تولید و تحول علوم انسانی از موارد کلیدی در پیشرفت و صعود کشور به قلل علم و سعادت است؛ با توجه به اینکه دولت ها نیز می توانند در این باره نقش آفرین باشند در این زمینه با حجت الاسلام والمسلمین محسن غرویان، عضو هیئت علمی جامعه المصطفی (ص) العالمیه گفتگویی انجام داده ایم که از نظرتان می گذرد:
با توجه به روی کار آمدن دولت یازدهم، این دولت تازه نفس چه اقداماتی می تواند در زمینه تحول و تولید علوم انسانی که رهبری بارها در دیدارهای مختلف بر آن تاکید داشته اند، انجام دهد و چه انتظاری در این راستا از دولت می رود؟
این دولت، دولت تدبیر و امید است و یکی از مصادیق تدبیر همین است که زمینه های تحقیق و پژوهش در علوم مختلف و فناوری در کشور فراهم شود و این مهم هم در حوزه علوم انسانی باید اتفاق بیفتد و هم در علوم تجربی؛ در این راستا عمدتا حوزه های علمیه و دانشگاه هایی که به صورت تخصصی در زمینه علوم انسانی فعالیت می کنند، می توانند نقش آفرین باشند.
دولت باید امکاناتی در اختیار آنها قرار دهد که محقق و پژوهشگر بیشتری تربیت کنند، مقالات علمی و کتاب هایی که نوآوری در آنها باشد به افراد ارائه شود تا زمینه های پژوهشی بیشتری فراهم شود. حوزه ها می توانند در این خصوص به ویژه به تحول علوم فلسفه، کلام، سیاست، اقتصاد و فلسفه مضاف، کمک کنند.
همچنین این دولت، دولت امید است؛ امید را چه کسانی باید در جامعه فراهم کنند؟ به نظر من این پژوهشگران و نخبگان هستند که افق های جدیدی را در ساحت های مختلف علم باز می کنند و راه آینده را نشان می دهند و موجب امید مردم می شوند. اینها احتیاج به اتاق فکر دارند. دولت باید اتاق فکری داشته باشد و از بهترین متخصصان و کارشناسان حوزه های مختلف علمی و پژوهشی استفاده و بودجه لازم را تبیین کرده و بخشی از درآمد کشور چه نفتی و غیرنفتی را در این راستا هزینه کند.
دولت در زمینه تحول علوم برای علمی شدن الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت چه اقداماتی می تواند انجام دهد؟
در این راستا مهمترین اقدام، عزم و اراده دولت بر گسترش فضاهای علمی و پژوهشی است که اگر آن عزم باشد، - که هست- آن اتاق فکرها باید تشکیل و پس از آن استعدادیابی شده و نیروها هدایت شوند و در زمینه ای مختلف پیشرفت و تولید همه جانبه کشور گام بردارند. امروز این فرار مغزها برای این اتفاق می افتد که نیروهای جوان مستعد ما فکر می کنند در کشور زمینه پیشرفت فراهم نیست و با سد روبه رو هستند بنابراین به کشورهای دیگر می روند و ثمرات فکری و علمی خود را در اختیار آنها قرار می دهند.
دولت باید قوانین دست و پاگیر در این زمینه را برداشته و برای این مغزها امکانات زندگی آبرومندانه فراهم کرده و با در اختیار قرار دادن رفاه نسبی به این افراد، بستری فراهم کند که آنها نیروی خود را وقف آبادانی و پیشرفت کشور خود کنند. بنابراین معتقدم باید ابتدا اتاق فکر را داشته باشیم چرا که ما الگوی اسلامی ایرانی در دست داریم؛ پتانسیل آن در نظریه پردازان و کارشناسان علمی هست اما باید مدیریت شود. متاسفانه ما ضعف مدیریتی در این زمینه داریم. این مدیریت باید از سوی دولت انجام شود و خروجی آن را در راهکارهای ارائه شده از این اتاق فکرها ببینیم.
چه فعالیت هایی این تولید و تحول علوم را سرعت بخشیده و روند آن را تسریع می دهد؟
سرعت در امور مختلف متفاوت و نسبی است؛ در مواردی همچون مسائل علمی و تحولات سرعت نباید ما را از عمق و کیفیت غافل کند. نباید توقع انجام سریع در این گونه تحولات را داشته باشیم. البته این به معنای غفلت نیست که تحول علوم را ناممکن بدانیم. به نظر می رسد مقدمات این تحول در ظرف یک تا دو سال باید فراهم شود و حرکت به سمت تحول و هماهنگی را با حرکت جهانی علم و فناوری آغاز کنیم، پس از آن ثمرات بتدریج ظاهر می شود.
برای به بار نشستن این ثمرات چه باید کرد؟
یکی از اقدامات، این است که دولت فراخون عمومی داشته باشد و از همه داشمندان ایرانی که در سراسر جهان زندگی می کنند، دعوت به عمل آورده و از آنها دلجویی و استمداد شود و دست به دست هم دهند؛ ( مانند این حرکت زیبای اخیر مشهد که در زمینه فیزیولوژی، علم طب و جراحی های قلب که کار بسیار پسندیده ای بود و بسیاری از دانشمندان از سراسر جهان آمدند و از پیشرفت ایران در زمینه علم شگفت زده شدند) ما چنین حرکتی در زمینه های مختلف باید انجام دهیم تا ایران مورد توجه و نگاه اندیشمندان مختلف دنیا قرار گیرد. هر چند خود این رفت و آمدها به ایران می تواند آثار وضعی بابرکتی داشته باشد.
اهتمام دولت به برپایی کرسی های آزاداندیشی آیا می تواند تاثیری در تولید و تحول علوم انسانی داشته باشد؟
رهبر معظم انقلاب سال ها پیش در قم و در دیدار با اساتید مختلف دانشگاه و حوزه، دو بحث جنبش نرم افزای و کرسی های آزاداندیشی را مطرح کردند اما متاسفانه آنچنان که باید به خواسته ایشان توجه نشد. این موضوع باید جدی گرفته شود. تبادل رای و مناظرات علمی بهترین راه برای رسیدن به افق های نو است. یکی از مشکلات در این زمینه بروکراسی های زیادی است که وجود دارد و قوانین دست و پا گیر که باید برداشته شود. به هر حال ما صاحب تئوری و فکر، کم نداریم اما باید میدان به آنها شده و تریبون در اختیار آنها قرار گیرد و آراء در فضایی منطقی نقد و بررسی شود.
پایان پیام/
نظر شما