حجت الاسلام والمسلمین محمدجواد رودگر، رئیس پژوهشکده دین پژوهی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با اشاره به تاثیرات مخرب معنویت های نوظهور به خبرنگار شبستان گفت: دو دهه است که ما با معنویت های نوظهور یا جنبش های معناگرا، عرفان های بدلی و کاذب در کشور مواجه هستیم.
وی ادامه داد: عمدتا اگر بخواهیم ریشه های این مواجهه را با چنین جریان ها و جنبش های نوپدید مقایسه کنیم، به نیاز فطری بشر به معنویت و پوشاندن خلاء روحانی و وجودی در افراد می رسیم.
حجت الاسلام رودگر اظهار کرد: امروز، در جامعه جهانی به سر می بریم که فضای دیجیتال بر ما حاکم است و با پدیده های صنعتی مواجه هستیم؛ از سوی دیگر جامعه ما به سمت عوامل آسایش زا در حرکت است.
تلاش فطری انسان برای رسیدن به آسایش و آرامش
رئیس پژوهشکده دین پژوهی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی تصریح کرد: انسان درپی آرامش توامان با آسایش است؛ لذا وقتی فرد می بیند علی رغم آسایش هایی که دارد، نیازهای درونی و سرشتی همراه او است که این نیازها با تکنولوژی و فناوری پاسخ داده نمی شود، به دنبال چاره می رود چراکه این حوزه به معنویات انسان باز می گردد و مسئله ای است که تکنولوژی قادر نیست آن را پاسخ گوید.
وی با اشاره به دوران دفاع مقدس و فضای خاص جامعه در آن دوران بیان کرد: فضای روحانی منبعث شده آن سال ها جامعه را به سمتی سوق داد که در پی تعالی معنوی برآمد، اما بعدها در قالب یک سلسله جریان ها با برخی تکثرگرایی ها مواجه شدیم.
حجت الاسلام رودگر عنوان کرد: در نتیجه این مسائل و عواملی چون مصرف گرایی و مصرف زدگی برای برخی افراد تضاد شخصیتی ایجاد کرد، زمانی از تعالی و زهد و معنویت و روز دیگر در پی آسایش مبتنی بر مصرف گرایی، این روند متضاد به نوعی رشد کاریکاتوری انجامید، بنابراین عده ای در پی ترویج فرق و جریان های انحرافی برآمدند، البته نقش نظام سلطه در رابطه با مسائل یاد شده نیز جای بحث دارد چراکه نظام مند در پی تقویت این فرق برآمد.
رئیس پژوهشکده دین پژوهی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی تاکید کرد: در غرب ظهور عرفان واره ها و همراهی مردم با آنها یک سری دلایل و در شرق اسلامی به ویژه ایران معنای دیگری دارد، در نتیجه می بنیم که آنها برای ابلاغ اندیشه های خود به جامعه ادبیات مدرن، نرم و رمانتیک و حتی روایات و تماثیل اسلامی و کلام بزرگان را استفاده می کنند.
تاثیر سوء قبض و بسط های مدیریت فرهنگی
وی گفت: مدیریت فرهنگی جامعه هم با قبض و بسط های خود این چنین اندیشه هایی را دامن زده است، به عنوان مثال برای کوئیلو جلسات سخنرانی برگزار شد و ... و این تبلیغ بود که چگونه افرادی که تفکرشان زیرسوال است از سوی مسئولان فرهنگی مورد تایید هستند.
حجت الاسلام رودگر با بیان در مجموع ما با چنین جریان هایی مواجه هستیم، ابراز کرد: برخی از این جریان ها جنبه روشنفکری و دانشگاهی و برخی جنبه توده ای عمومی دارند و نهایتا برخی ترکیبی هستند، متاسفانه ما نیاز را می شناسیم اما عوامل برآورد را خیر، بنابراین همواره در تطابق نیاز و پاسخ، دچار مشکل می شویم.
وی با بیان اینکه اصل دین گرایی و خداگرایی و خداباوری فطری است، گفت: ما عرفان اصیل اسلامی که ویژگی صادق و پویا بودن را داراست، صحیح و با ادبیات جدید معرفی و تولید نکرده ایم، باید جاذبه ای نوین باشد تا نسل جوان ما با این جریان اصیل همراه شود.
حرکت تدریجی از تهاجم فرهنگی به ناتوی فرهنگی
حجت الاسلام رودگر ادامه داد: دشمن توانسته است از این زبان استفاده کند کسی که از تهاجم تا ناتوی فرهنگی پیش رفته از همه ابزارها بهره گرفته از ادبیات داستانی، نمایشی، هنرهای تجسمی تا سینما و تلویزیون و فضای مجازی و ... در راستای رسیدن به هدفش بهره برده است.
این محقق با بیان اینکه ما نتوانسته ایم از این قالب های نوین بهره بگیریم، تصریح کرد: از این نظر است که تاکنون نتوانسته ایم معارف و معنوی و عرفانی را ارائه کنیم حال آنکه آنها استفاده کردند و این امتیازشان محسوب می شود، البته ما نیز حرکت هایی داشته ایم اما صحیح نبوده است.
وی اظهار کرد: ما حتی در نظام رسانه ای خود نیز به تعبیری رویکردی خنثی داریم، به عنوان مثال مستندهای ما به جای رد و نفی، تبلیغ و تبیین می کند، نیروهای کارآمد تربیت نکرده ایم و ادبیات موثر تولیده نکرده ایم، و در متن خطابه ها به نیازهایی از این صنف پاسخ نگفته ایم.
حجت الاسلام رودگر تاکید کرد: مقولاتی از این دست و جریان های معناگرای نوپدید شریعت گریزند و بایدها و نبایدهایی که در فرهنگ و اخلاقی عرفانی ما است را ندارند آنها از عشق و کشف و شهود استفاده کرده اند، اما با ترور معنایی، معنای مدنظر خود را به آنها دادند و از این طریق عده ای را فریب دادند، این موارد همه از عدم مهندسی و مدیریت معنویت در جامعه ما نشات می گیرد، دشمن نیز در این شرایط بیکار ننشسته است و از این وضع بهره می برد.
وی بیان کرد: به نظر می رسد بیشتر جوانان و در سطوح آموزش متوسطه تحت تاثیر این فرق هستند و دانشجویان در مقطع کارشناسی، چراکه هنوز ابعاد بینشی و معرفتی نسبت به مقولاتی از این قبیل را ندارند و شاکله منطقی در این باب در آنها شکل نگرفته است، به هر حال شبهات و سوالات در این باره بسیار است؛ ما نیز کار دقیقی انجام نداده ایم که این خلاء ها باعث گرفتاری می شود و تضاد گفتاری رفتاری میان مدعیان معناگرا و عرفان و سیر و سلوک دیده می شود.
حجت الاسلام رودگر با بیان اینکه کار نکردن در این موارد بهتر از اشتباه کار کردن است، خاطرنشان کرد: این دفاع اشتباه و بد از عرفان اسلامی یعنی آب به آسیاب دشمن ریختن، در این راستا باید از افراد زبده که با عرفان و فقه و احکام اسلامی آشنا هستند، گروهی تشکیل شده و نظام مند کارهای پژوهشی کارکردی و عمل گرایانه انجام شود و سریع برای اثرگذاری در متن جامعه به برنامه تبدیل شود، این امر همچنین به پشتوانه همه جانبه در عرصه رسانه ای نیاز دارد تا اطلاع رسانی وسیع صورت گیرد.
پایان پیام/
نظر شما