اشاره: بی شک یکی از هوشمندانه ترین راه حل ها برای خنثی نمودن پُراپاگاندای ضدانقلاب و اسلام گریزان در نفی ایده ها و عقائد اسلامی و تقابل با تهاجم فکری غرب بر جوانان و جامعه اسلامی ایده مترقی کرسی های آزاد اندیشی است. ایده ای که اگر خوب و صحیح پا بگیرد می رود تا قطعیت علوم انسانی وارداتی غرب در دانشگاه ها را هم به باد تمسخر و نقد بگیرد. طرح برای اولین بار توسط راصد کل انقلاب اسلامی، رهبر عزیز انقلاب اسلامی مطرح گردیده است. لذا اگر خواست در راه تحقق این ایده گامی برداشته شود باید به مبداء آن توجه نمود.
یادداشت ذیل مجموعه ای است از گزیده های سخنان فرمانده فکری انقلاب اسلامی، شبستان در راه عمل به وظیفه تبلیغی اش و برای افزایش ضریب نفوذ این داده آن را به مخاطبان عزیز ارائه می نماید؛ باشد زمینه ساز ساخت صحیح کرسی های آزاد اندیشی در فضای دانشگاهی، ان شاء الله.
مقام معظم رهبری از دیرباز بر ایجاد آزاداندیشی در دانشگاه‌ها تأکید داشتند. در بیانات معظم له آمده است: براى پیدا کردن عقل جمعى، چاره‌اى جز مشاوره و مناظره نیست و بدون فضاى انتقادى سالم و بدون آزادى بیان و گفتگوى آزاد با حمایت حکومت اسلامى و هدایت علما و صاحب‌نظران، تولید علم و اندیشه دینى و در نتیجه، تمدن‌سازى و جامعه‌پردازى، ناممکن یا بسیار مشکل خواهد بود. براى علاج بیمارى‌ها و هتاکى‌ها و مهار هرج و مرج فرهنگى نیز بهترین راه، همین است که آزادى بیان در چارچوب قانون و تولید نظریه در چارچوب اسلام، حمایت و نهادینه شود.
به نظر مى‌رسد که هر سه روش پیشنهادى شما یعنى تشکیل 1) کرسى‌هاى نظریه‌پردازى 2) کرسى‌هاى پاسخ به سؤالات و شبهات و 3) کرسى‌هاى نقد و مناظره، روش‌هایى عملى و معقول باشند و خوب است که حمایت و مدیریت شوند به نحوى که هر چه بیشتر، مجال علم، گسترش یافته و فضا بر دکان‌داران و فریب‌کاران و راهزنان راه علم و دین، تنگ‌تر شود.
باید تمهیداتى اندیشید و قواعدى نوشت. باید تولید نظریه و فکر، تبدیل به یک ارزش عمومى در حوزه و دانشگاه شود و در قلمروهاى گوناگون عقل نظرى و عملى، از نظریه‌سازان، تقدیر به عمل آید و به نوآوران جایزه داده شود و سخنان‌شان شنیده شود تا دیگران نیز به خلاقیت و اجتهاد، تشویق شوند. باید ایده‌ها در چارچوب منطق و اخلاق و در جهت رشد اسلامى با یکدیگر رقابت کنند و مصاف دهند تا جهان اسلام، اعاده هویت و عزت کند و ملت ایران به رتبه‌اى جهانى که استحقاق آن را دارد بار دیگر دست یابد.
من بر پیشنهاد شما مى‌افزایم که این ایده چه در قالب مناظره‌هاى قانون‌مند و توأم با امکان داورى و با حضور هیئت داورى علمى و چه در قالب تمهید فرصت براى نظریه‌سازان و سپس نقد و بررسى ایده آنان توسط نخبگان فن و در محضر وجدان علمى حوزه و دانشگاه، تنها محدود به برخى قلمروهاى فکر دینى یا علوم انسانى و اجتماعى نیز نماند بلکه در کلیه علوم و رشته‌هاى نظرى و عملى (حتى علوم پایه و علوم کاربردى و …) و در جهت حمایت از کاشفان و مخترعان و نظریه‌سازان در این علوم و در فنون و صنایع نیز چنین فضایى پدید آید و البته براى آنکه ضریب علمى بودن این نظریات و مناظرات، پایین نیاید و پخته‌گویى شود و سطح گفت‌وگوها نازل و عوامانه و تبلیغاتى نشود، باید تمهیداتى اندیشید و قواعدى نوشت.
ایده‌ای برای آغاز دوران خلاقیت و تولید
اینجانب با چنین طرح‌هایى همواره موافق بوده‌ام و از آن حمایت خواهم کرد و از شوراى محترم مدیریت حوزه علمیه قم مى‌خواهم تا با اطلاع و مساعدت مراجع بزرگوار و محترم و با همکارى و مشارکت اساتید و محققان برجسته حوزه، براى بالندگى بیشتر فقه و اصول و فلسفه و کلام و تفسیر و سایر موضوعات تحقیق و تألیف دینى و نیز فعال کردن نهضت پاسخ به سؤالات نظرى و عملى جامعه، تدارک چنین فرصتى را ببینند.
از شوراى محترم انقلاب فرهنگى و به ویژه ریاست محترم آن نیز مى‌خواهم که این ایده را در اولویت دستور کار شورا براى رشد کلیه علوم دانشگاهى و نقد متون ترجمه‌اى و آغاز دوران خلاقیت و تولید در عرصه علوم و فنون و صنایع و به ویژه رشته‌هاى علوم انسانى و نیز معارف اسلامى قرار دهند تا زمینه براى این کار بزرگ به تدریج فراهم گردد و دانشگاه‌هاى ما بار دیگر در صف مقدم تمدن‌سازى اسلامى و رشد علوم و تولید فناورى و فرهنگ، قرار گیرند. بى‌شک هر دو نهاد از طرح‌هاى پیشنهادى فضلای دانشگاهى و حوزوى و از جمله طرح شما، استفاده خواهند کرد تا با رعایت همه جوانب مسئله، جنبش پاسخ به سؤالات، مناظرات علمى و نظریه‌پردازى روشمند را در کلیه قلمروهاى علمى حوزه و دانشگاه، نهادینه و تشویق کنند. امیدوارم که مراحل اجرای این ایده، دچار فرسایش ادارى نشده و تا پیش از بیست و پنجمین سالگرد انقلاب، نخستین ثمرات مهم آن آشکار شده باشد.
وقتى انسان مىبیند دشمن چه مىخواهد بکند، مىفهمد که باید در داخل چهکار کند
اینجا بحث بعدى را مطرح مىکنم که چون بحث قبلى طول کشید، مجبورم کوتاه عرض کنم. چند شعارى که ما در این دو سه سال دادهایم، همه در جهت مبارزه با فساد بوده است چون فساد در جامعه رخنه ایجاد مىکند. شعارهاى دیگر، جنبش عدالت‌خواهى –در بلندمدت– جنبش نرمافزارى و جنبش تولید علم بوده است البته جنبش تولید علم، بدون پیشرفت علم ممکن نیست. بدون پیشرفت علم، در این دنیاى متنوع نمىشود رقابت کرد و پیش رفت؛ حتما پیشرفت علم لازم است. این، وظیفه دانشگاه‌ها و دانشجویان و اساتید را بسیار سنگین مىکند. جنبش آزادهاندیشى که چند ماه قبل مطرح شد، اصرار بر مسئله اشتغال –که در دو سه سال اخیر در این زمینه خیلى تلاش شده است– و اصرار بر تقویت پول ملى، از شعارهایى است که ما در این چند سال روى آنها تکیه کردیم و براى هر کدام حساب خاصى باز شد و به فضل الهى حرکت خاصى در دستگاه‌هاى مربوط به آنها آغاز گردید. وقتى انسان مىبیند دشمن چه مىخواهد بکند، مىفهمد که باید در داخل چه کار کند.
دنبال حرف نو و پیدا کردن حرف نو حرکت کنید
مسئله آزاداندیشىاى که ما گفتیم، ناظر به این است. باید راه آزاداندیشى و نوآورى و تحول را باز گذاشت، منتهی آن را مدیریت کرد تا به ساختارشکنى و شالودهشکنى و بر هم زدن پایههاى هویت ملى نینجامد. این کار، مدیریت صحیح لازم دارد. چه کسى باید مدیریت کند؟ نگاه‌ها فورا مىرود به سمت دولت و وزارت علوم و…؛ نه، مدیریت‌اش با نخبگان است، با خود شماست، با اساتید فعال، دانشجوى فعال و مجموعههاى فعال دانشجویى. حواستان جمع باشد! دنبال حرف نو و پیدا کردن حرف نو حرکت کنید اما مراقب باشید که این حرف نو در کدام جهت دارد حرکت مىکند؛ در جهت تخریب یا در جهت ترمیم و تکمیل، اینها با هم تفاوت دارد. این وظیفهاى است به عهده خود شماها. امثال بنده که مسئول هستیم البته مسئولیت‌هایى داریم و شکى نیست در این زمینهها، اما کار، کارِ خود شماهاست. گمان نکنید که نهضت آزاداندیشى و حرکت تحول و شجاعت در کارهاى گوناگون را، به جاى شما که دانشجو هستید یا محقق هستید یا استاد هستید، ممکن است مسئولان دولتى یا بنده بیاییم انجام بدهیم؛ نه، من نقشم این است که بیایم بگویم این کار را خوب است بکنیم. نهضت نرمافزارى و جنبش نرمافزارى و نهضت تولید علم را ما مطرح کردیم؛ الان حدود ده سال مىگذرد و امروز یک غوغایى راه افتاده است. چه کسى این را راه انداخته؟ من که یک کلمه بیشتر نگفتم. این کار را شما کردید؛ محقق ما، جوان ما و استاد ما؛ تحول از این قبیل است.
میدان دادن به دانشجو براى اظهارنظر و تحقق کرسی‌های آزاداندیشی
یکى دیگر از کارهایى که باید در زمینه مسایل گوناگون اجتماعى و سیاسى و علمى انجام بگیرد، میدان دادن به دانشجوست براى اظهارنظر. از اظهار نظر هیچ نباید بیم‌ناک بود. این کرسى‌هاى آزاداندیشى که ما گفتیم، در دانشگاه ها باید تحقق پیدا کند و باید تشکیل بشود. اگر چنانچه بحث‌هاى مهم تخصصى در زمینهى سیاسى، در زمینههاى اجتماعى، در زمینههاى گوناگون حتى فکرى و مذهبى، در محیط‌هاى سالمى بین صاحبان توان و قدرت بحث مطرح بشود، مطمئناً ضایعاتى که از کشاندن این بحث‌ها به محیط‌هاى عمومى و اجتماعى ممکن است پیش بیاید، دیگر پیش نخواهد آمد. وقتى که با عامه مردم، افراد مواجه می‌شوند، همه نمی‌توانند خودشان را حفظ کنند.
منبع: «نشریه آوای نهاد- نهاد نمایندگی ولی فقیه در دانشگاه ها»
پایان پیام/
نظر شما