به گزارش خبرنگار اندیشه خبرگزاری شبستان، برنامه زاویه به تهیه کنندگی علیرضا حائری، چهارشنبه شب، 5 تیرماه، مطابق معمول هر هفته به روی آنتن شبکه چهار سیما رفت.
این برنامه که کاری است از گروه معارف و اندیشه شبکه چهار سیما، این هفته در مناظره ای میان حجت الاسلام والمسلمین احمد واعظی، رییس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم و سعید عدالت نژاد، استاد دانشگاه درباره مباحثی نظیر: ماموریت اصلی حوزه های علمیه در فرآیند تحول علوم انسانی، مزیت نسبی نهاد حوزه علمیه نسبت به سایر نهاد های علمی برای تولی گری امر تحول در علوم انسانی مناظره صورت گرفت.
بر پایه این گزارش، حجت الاسلام احمد واعظی، در این برنامه با اشاره به مفهوم و شاکله علوم انسانی گفت: علوم انسانی در تصویری موثق شامل همه رشته های علوم اجتماعی به علاوه اقتصاد، فرهنگ، روان شناسی و ... می شود و در واقع علومی که با انسان سر و کار دارد.
وی ادامه داد: علوم انسانی جدیدالظهور نیستند و در تمام تاریخ تفکر با آنها رو به رو بوده ایم، ضمن اینکه این سوال مطرح است که اساسا علوم انسانی چه اهمیتی دارد و کارکردهایش چیست که در پاسخ به این پرسش باید گفت علوم انسانی در واقع تولید فکر می کند، جهت داده و آرمان سازی می کند، حال با توجه به این بافت علوم انسانی، این علوم تمدن ساز می شوند و در حقیقت پشت تمدن های بشری علوم انسانی نهفته است.
حجت الاسلام واعظی با گریز به علوم انسانی رایج در غرب و ویژگی آن تصریح کرد: علوم انسانی رایج در غرب علوم انسانی خاصی است یعنی علومی که تمدن غربی جلوه آن است، در این مرحله با یک واقعیت مواجه می شویم که علوم انسانی فقط علوم انسانی در غرب نیست و در هرجا که انسان بوده و هست این علوم نیز وجود دارد.
رییس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم با اشاره به نقش و جایگاه و تاثیر حوزه های علمیه در باب علوم انسانی عنوان کرد: سوال اول آن است که آیا می توان بدیلی برای علوم انسانی غربی داشت که ساحت آن در کلیات با غرب متفاوت است، چراکه در برخی جزئیات مشترکاتی نیز وجود دارد.
وی در این راستا افزود: به اعتقاد من زمانی که توجه به علوم انسانی موجود می شود، باید ویژگی های دیگری را مد نظر قرار دهیم، از جمله خصوصیاتی که بر علوم انسانی غربی مترتب است، همچون اینکه علوم انسانی غرب ارزش پیچ و فرهنگ پیچ است.
حجت الاسلام واعظی افزود: در مورد علوم انسانی به خصوص علوم اجتماعی نکته دیگری وجود دارد بر این مبنا که این علوم تنها توصیفی نیستند بلکه توصیه ای و تجویزی اند، ضمن این که علوم انسانی اهمیت دارند چون تمدن ساز هستند و پشتوانه مناسبات اجتماعی اند و غایات و آرمان های اجتماعی را مشخص می کنند، بنابراین با قبول این موارد علوم انسانی موجود غرب هویت، مبانی و ارزش های خاص خود را دارد.
رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم با بیان اینکه در غرب نیز افرادی علوم انسانی را نقد می کنند، ابراز کرد: به هر صورت آنچه در حوزه علوم انسانی در جامعه ما باید مورد توجه قرار گیرد، دوری از شعار است.
وی ادامه داد: نباید با علوم انسانی به شکلی شعارگونه برخورد کنیم به این مفهوم که همان طور که تعصب و تحجر به علوم انسانی رایج وجود دارد، به همان صورت شعارزدگی در باب علوم انسانی اسلامی می تواند مایه تخریب باشد اما قطعا آنچه که می خواهد به عنوان علوم انسانی اسلامی ارائه شود قطعا زحمت عظیم علمی را می طلبد.
حجت الاسلام واعظی یادآور شد: من در حوزه تحول علوم انسانی به عنوان مولفه تمدن ساز قائل به تفکیک میان حوزه و دانشگاه نیستم، ضمن آنکه حوزه در برخی موارد در حال حاضر بالفعل است؛ فعلیتی که باید بروز شود، مثلا اگر فلسفه یکی از شاخه های علوم انسانی است می توان ضمن بازگویی میراث علمی گذشتگان در این دانش، اندیشه های نو نیز ایجاد کرد که به این امر نیاز داریم.
این محقق تصریح کرد: بنابراین در حوزه های علمیه در بخش هایی از علوم انسانی فعلیت وجود دارد که باید به آن نگاه تمدنی شود و معطوف به نیازهای جامعه اسلامی باشد.
رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم با بیان اینکه گاهی برخی انتظاراتی غیرواقعی از حوزه ها دارند، عنوان کرد: البته این مسئله فقط به حوزه منوط نمی شود، و در مورد برخی نهادهای دیگر علمی نیز مصداق دارد اما مسئله آن است که نمی توان انتظار داشت در مدت کوتاهی کار جدید و نوین ارائه شود.
وی بیان کرد: در حوزه و دانشگاه در برخی موارد هنوز به تفاهم نرسیده ایم، مشکل در دانشگاه آن است که شیفتگی به علوم انسانی غرب وجه غالب است و تعداد کسانی که گرایش به طرح نو افکندن دارند، محدود است.
حجت الاسلام واعظی همچنین در مورد مشکل حوزه در رابطه با علوم انسانی اسلامی خاطرنشان کرد: متاسفانه گاها بدفهمی از علوم انسانی اسلامی در حوزه وجود دارد یعنی برخی فکر می کنند تنها با تکیه بر روش نقلی صرف می توانند علوم انسانی اسلامی ارائه هایش ایجاد شده است اما آنچه مهم است دوری از سطحی نگری در این حوزه است.
پایان پیام/
نظر شما