خبرگزاری شبستان: تحول علوم از مباحثی است که مورد تاکید رهبری است؛ با روی کار آمدن دولت جدید انتظار دنبال کردن این مقوله از جانب دولتمردان و اهتمام به آن همچنان پابرجا مانده است؛ در این راستا با حجت الاسلام محمدجواد نوروزی، دکترای علوم سیاسی و عضو هیات علمی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) گفتگویی انجام داده ایم که مشروح آن در ذیل می آید:
دولت در تحول علوم چه تاثیری می تواند داشته باشد و چه انتظاری می توان از دولت تدبیر و امید که تازه کار خود را شروع کرده است، داشت؟
بدون تردید تحول علم در هر جامعه می تواند موجب رشد و پیشرفت آن باشد و انتظاری که از آمد و شد دولت ها می رود - با توجه به آرمان رشد و تعالی در جامعه - همه دولت ها با هر سیلقه و گرایش مناسب است در راستای این هدف گام بردارند؛ از دولت جدید که با انرژی و پتانسیلی برآمده از رای مردم، روی کار آمده این است که تمامی تلاش و مساعی خود را در جهت پیشرفت کشور به کار گیرد. اعتقاد ما این است از عوامل موثر در قدرت هر کشور، توسعه علمی آن است. به تعبیر دیگر علم تولید قدرت می کند. بنابراین جامعه و دولت اسلامی باید این مساله را سرلوحه همه اهداف خود قرار دهد و کوشش کند جامعه از این آرمان دور نگشته و تولید علم بنا بر رشد تصاعدی که در دهه اخیر حاصل شده، استمرار پیدا کند.
تحول علوم تا چه اندازه می تواند در پیشرفت کشور و عملی شدن الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت اثرگذار باشد؟
ما وقتی الگوی پیشرفت اسلامی ایرانی را در نظر می گیریم، این الگو دارای شاخصه های مشخص است؛ یکی از شاخصه های پایه ای، رشد علم و عقلانیت است که بر سایر شاخصه هایی همچون عدالت خواهی، ولایت مداری، مشارکت مردمی و ... سایه افکنده است. وقتی روند رشد جوامع دیگر را در نظر می گیریم، مشاهده می کنیم، رشد، تعالی، پیشرفت و حرکت جوامع به سوی دست یابی به تمدن است؛ حتی رشد غربی، زمانی این توسعه و حیات تمدنی به وقوع پیوسته که شاهد رشد شگرف علم در حوزه های مختلف بوده ایم. بنابراین میان دو متغیر توسعه علمی و فکری و پیشرفت جامعه، ارتباط مستقیم با یکدیگر داشته و بدون آن سخن گفتن از الگو و توسعه تمدن سخنی گزاف و بیهوده است.
آزاداندیشی و اهتمام دولت به بحث آزاداندیشی و برپایی کرسی های آن چه تاثیری می تواند در تولید و تحول علوم داشته باشد؟
دستیابی به رشد و توسعه علمی نیازمند بسترهای اجتماعی و علمی است که از هر دولتی با هر سلیقه و گرایشی انتظار می رود این زمینه ها را در جهت توسعه علمی و در نهایت دست یابی جامعه به الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت فراهم کند؛ در جهت بستر سازی علمی می توان به این نکته اشاره کرد که محیط علمی باید محیط پژوهش و دانش و روح جستجوگری باشد؛ جوانه های علمی در جامعه ای اجازه رشد و ظهو رو بروز پیدا می کند که از فضای آزاد اندیشی همراه با برخورد منصفانه و علمی، روحیه نقادی، خلاقیت علمی و امنیتی باشد. توقع می رود در جامعه اسلامی به ویژه محیط های علمی اعم از حوزه و دانشگاه، این بستر فراهم باشد. در مقام آسیب شناسی و حاکمیت سیاست زدگی در محیط های علمی و کشانده شدن سیاسی در این محیط ها، وجود این مسائل ناهنجار می تواند ما را از رشد علمی و آزاداندیشی و تبادل علمی و برخورد نقادانه با یافته های علمی بازبدارد؛ رواج این سیاست زدگی در محیط آزاد اندیشی با یکدیگر ناسازگار است.
دولت باید تلاش کند که محیط علمی را با محیط های سیاسی مانند رفتارهای حزبی، مخلوط نکرده و حریم هر یک را نگه دارد و محیط علمی فضایی باشد برای پژوهش های علمی؛ منازعات سیاسی نباید در محیط علمی که به مفهوم غلط سیاست زدگی است، راه پیدا کنند.
دستیابی به هر گونه پیشرفت مستلزم اهتمام جامعه به علم و تولید دانش در جامعه است و تولید دانش مستلزم بسترهای اجتماعی و فرهنگی است و این بسترها از مسائل مهمی است که از هر دولتی انتظار می رود فراهم کند. امیدواریم همان گونه که رهبری بحث تولید و تحول علم را در اولویت قرار دادند، دولت جدید با نصب العین قرار دادن این مساله، جامعه را در ذیل اهداف آرمانی قرار داده و کمک و مدد و مساعدت کند تا جامعه بتواند هر چه سریعتر به الگوی پیشرفت اسلامی ایرانی دست یابد. در این راستا دولت می تواند از آسیب های بالقوه ای که این مساله را از اولویت خارج می کند، برخورد کند.
پایان پیام/
نظر شما