دکتر عبدالله بیچرانلو، استادیار گروه ارتباطات دانشگاه تهران و سرپرست پژوهشکده هنر و رسانه در گفتگوی اختصاصی با خبرنگار اجتماعی خبرگزاری شبستان گفت: در اجرای سیاست‌های گوناگون توسعه در کشوراعم سیاست های فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی،برای جلب مشارکت مردم، نقش کلیدی برای تلویزیون در نظر گرفته می شود.
وی ادامه داد: در آخرین مورد، اجرای فاز دوم هدفمندسازی یارانه‌ها را شاهد بوده‌ایم که دولت از تلویزیون به عنوان مهم‌ترین ابزار و بازوی اقناعی خود استفاده کرد.
بیچرانلو با اشاره به واکنش های گوناگون به بسیاری از برنامه‌ها یا خبرهای تلویزیون اعم از انتقادی و اعتراضی یا تقدیر و تشکر از تلویزیون توسط شخصیتهای سیاسی، فرهنگی و ... و حتی مردم عادی، خاطرنشان کرد: از این نوعواکنش ها درمی یابیم که نقش تلویزیون چقدر در فضای کشور جدی تلقی شده و به آن اهمیت داده می شود.
استادیار دانشگاه تهران خاطرنشان کرد: این موضوع، به دلیل تلقی است که از تلویزیون داریم یعنی نقش زیادی که به تلویزیون داده ایم، نمی خواهم انکار کنم که تلویزیون اثر ندارد، چرا که بسیار اثرگذار است و هنوز در کشور ما رسانه غالب و پرمخاطب است.
وی شبکه‌های ماهواره‌ای را ذیل تعریف تلویزیون به معنایعام آن دانست و گفت: در چنین فضایی که تلویزیون در کشور، رسانۀ غالب است، در هر زمان که مخاطب احساس می کند تلویزیون داخلی نیاز اطلاعاتی‌اش در حوزه های فرهنگی، سیاسی و ... را برآورده نمی کند و یا مخاطب می خواهد در موضوعات مختلف علاوه بر شبکه های داخلی،رویکردها و دیدگاه های دیگر را همبداند، سراغ تلویزیونهای ماهواره‌ای می رود. این کار، نوعی مصرف میان فرهنگی است.
سرپرست پژوهشکده هنر و رسانه با بیان اینکه در برنامه سازی، نگاه مناسبتی در پیش گرفته ایم و در مواقعی از سال (نوروز، تابستان، ماه رمضان و مناسبت‌های مشابه) مخاطب را با حجم وسیعی از برنامه های سرگرم کننده بمباران می کنیم، خاطرنشان کرد: در مقابل، در مواقعی از سال یعنی از 15فروردین تا فصل تابستان، مخاطب را رها می کنیم و بیشتر برنامه های معمولی و سریال های درجه 2 و کم کیفیت و حتی تکراری فرصت پخش پیدا می کنند.
وی اذعان داشت: در این فاصله زمانی، مخاطبی که تلویزیون بین شده و عادت کرده که اوقات فراغت خود را با تماشای تلویزیون سپری کند و سرگرم باشد از برنامه های یکنواخت و تکراری خسته شده و برای رفع نیاز خود، تلویزیون ماهواره ای را جایگزین تلویزیون داخلی می کند.
دکتر بیچرانلو ادامه داد: در مباحث نظری ارتباطات، نظریه نیازجویی و رضامندی مطرح است یعنی مخاطب در فضای رسانه ای دنبال برآورده کردن نیازهای خود است که اگر این نیاز مخاطب از طریق تلویزیون داخلی تامین نشود به سمت تلویزیونهای ماهواره ای جذب می شود.
دکتر بیچرانلو، سینما، شبکه نمایش خانگی، اینترنت، مطبوعات، شبکه های اجتماعی، بازی های رایانه ای و تلویزیون های ماهواره ای را از جمله رقبای تلویزیون برشمرد و خاطرنشان کرد: از آنجا که شبکه های تلویزیونی ماهواره ای متجانس با تلویزیون هستند به عنوان رقیب جدی تری در این عرصه محسوب می شوند.
وابستگی مخاطب به تلویزیون رویکرد اصلی در سیاست گذاری
وی با بیان اینکه در سیاست گذاری های اجتماعی یا فرهنگی نیاز مخاطب را به تلویزیون وابسته کرده ایم، بیان کرد: گذراندن اوقات فراغت، تفریح و سرگرمی مردم به تماشای تلویزیون بسیار وابسته شده است.
دکتر بیچرانلو با اشاره به روند تغییر ذائقه فرهنگی مردم اذعان داشت: در طول سه دهۀ گذشته، طبقه کمتر برخوردار جامعه به مرور زمان توانمندی و تمکن بیشتری پیدا کرده و به طور کلی وضعیت رفاه جامعه ارتقا پیدا کرد و همراه با آن نیازهای اجتماعی مردم تغییر یافت بنابراین مخاطبان در گذران اوقات فراغت و مصرف فرهنگی خود رویکردی متناسب با سبک زندگی شان پیش گرفته اند.
وی تاکید کرد: سیاست های اجتماعی ما متناسب با تغییر سبک زندگی مردم توسعه پیدا نکرد و یا نتوانست خودش را به این تغییر روند برساند و با آن تطبیق دهد و نیازهای مخاطب را به طرز اثربخش و متناسب با زیست بوم خود و متناسب با فرهنگ و ارزش های اسلامی و ایرانی پاسخگو باشد.
استادیار دانشگاه تهران با اشاره به انتظارات و توقعات سیاستگذاران از تلویزیون جمهوری اسلامی ایران، خاطرنشان کرد: همواره در دوره‌های گوناگون، از جانب سیاستگذاران، تمرکز زیادی روی تلویزیون بوده تا بتوانند با استفاده از این ابزار به نیازها و مسائل گوناگونجامعه پاسخ دهند.
دکتر بیچرانلو با بیان اینکه ما از گذشته در هر زمینه ای از تلویزیون انتظار معجزه داشته ایم، اذعان داشت: به طور مثال تلویزیون در بحث تبلیغ دینی مهم ترین ابزار دانسته می شود و یا اگر می خواهیم در حوزه ای فرهنگسازی شود و مردم یکسری الگوها را پیش بگیرند دست به دامن تلویزیون می شویم و حتی در حوزه اقتصادی و جلب مشارکت مردم در فضای سیاسی انتظار داریم تلوزیون نقش اصلی را ایفا کند، در حالی که به دلایل گوناگون، اعم از دلایل مروبط به ذات تکنولوژی تلویزیون و نیز حرفه‌ای نبودن برخی سطوح تولید و پخش تلویزیونی در ایران، تاثیر این رسانه، محدود است و نمی توان از آن انتظار معجزه داشت.
پایان پیام/
نظر شما