معنی « قدر » چیست ؟/قدر قلب ماه رمضان است

حجت الاسلام عباسعلی باباگل زاده کارشناس فرهنگی و مذهبی درگفتگو با خبرنگار شبستان با اشاره به عظمت شب های قدر گفت: شب قدر همان شبی است که در تمام سال شبی به خوبی و فضیلت آن نمی‌رسد و عمل در آن بهتر است از عمل در هزار ماه و در آن شب تقدیر امور سال رقم می‌خورد.

معنی " قدر " چیست ؟
وی اظهار کرد: همانگونه که از لفظ قدر پیداست، به معنی اندازه مقدار است، چنان که در قرآن آمده، قد جعل الله لکل شی ء قدرا، خداوند برای هر چیزی اندازه ای تعیین کرده است. از آیات و روایات استفاده می شود که شب قدر، به این جهت قدر نامیده شده است که چون جمیع مقدرات بندگان در تمام سال در آن شب تعیین می شود. خداوند در آیه سه و چهار سوره دخان می فرماید: انا انزلناه فی لیله مبارکه انا کنا منذرین فیها یفرق کل امر حکیم ما آن قرآن را در شبی پر برکت نازل کردیم، ما همواره انذار کننده بوده ایم، در آن شب که هر امری بر اساس حکمت خداوندی، تدبیر ، تعیین و جدا می گردد. در واقع این بیان هماهنگ با بسیاری از روایات است که می گوید در آن شب مقدرات یک سال انسان ها تعیین می شود. از قبیل ارزاق، سر آمدن عمرها، ولادت و... در آن شب مقدس و مبارک تفریق و تبیین می شود.

وی تصریح کرد: در بعضی از آیات قرآن قدر به معنی منزلت، شرافت، عظمت و بزرگی خداوند هم آمده است مانند آیه ما قدروا الله حق قدره، آنان بزرگی عظمت خدا را آن گونه که باید بشناسند نشناختند، همانطور که لیله القدر هم در کلام ونوشته بعضی به لیله العظمت " معنی شده است. بنابر این، شب قدر یعنی شب با شرافت، شب بزرگ و با عظمت، عظمت بدان جهت که قرآن در آن نازل شده است و فضیلت عبادت آن برابر با هزار ماه عبادت در دیگر ایام سال است.
 

حجت الاسلام باباگل زاده خاطر نشان کرد: همچنین قدر به معنی ضییق وتنگ هم آمده است یعنی در آن شب از کثرت ملائکه روی زمین، زمین ضییق و تنگ می شود، تنزل الملائکه و الروح فیها باذن ربهم من کل امر، فرشتگان و روح که اعظم ملائکه است در آن شب به اذن پروردگار شان برای تقدیر هر کار نازل می شوند. پس در حقیقت شب قدر، شب تقدیر امور است، در یک حدیثی از امام باقر (ع) در مورد آیه انا انزلناه فی لیله مبارکه، سوال می پرسند حضرت در پاسخ می فرمایند: در شب قدر، هر چیز از خیر وشر وطاعت ومعصیت یا ولادت مولودی یا مرگ کسی یا روزیی که در آن سال تا شب قدر سال آینده مقدر می شود، آنچه درآن شب مقدر شود و قضا و حکم خداوند برآن تعلق گیرد، حتمی است ولی مشیت و خواست الهی در آن محفوظ و دخالت تام دارد (شیخ صدوق ثواب الاعمال ص 67)
 

در فضلیت شب قدر ازحضرت امام زین العابدین (علیه السلام ) روایت شده که فرمود: خدا به رسول خود حضرت محمد (صلى الله علیه و آله و سلم ) گفت: آیا مى دانى براى چه شب قدر از هزار ماه برتر است ؟ اظهار داشت : نه
خداوند فرمود: براى این که در این شب، فرشتگان و روح به اذن بارى تعالى هر امرى را فرود مى آورند.

قدر قلب ماه رمضان است
این کارشناس فرهنگی افزود: در روایتى مى خوانیم که حضرت امام صادق (علیه السلام ) فرمود: از کتاب خدا استفاده مى شود که شماره ماه هاى سال نزد خداوند، دوازده ماه است و سر آمد ماه ها، رمضان است و قلب ماه رمضان ، لیلة القدر است.
 

وی با بیان اینکه مطالب و روایات در خصوص شب های قدر و فضائل آن بسیار زیاد اما همین قدر توجه داشته نمائیم که این ایام و لیالی نورانی را قدر بدانیم واز برکات آن استفاده کنیم  خاطر نشان کرد: چون شبی به خوبی و فضیلت شب قدر نمی‌رسد. این شب، شب نزول قرآن، شب فرود آمدن ملائکه و روح نیز نام گرفته است. عبادت در شب قدر برتر از عبادت هزار ماه است. در این شب، مقدرات یک سال انسان‌ها و روزی‌ها، عمرها و امور دیگر مشخص می‌شود. ملائکه در این شب بر زمین فرود می‌آیند، نزد حضرت امام زمان مهدی موعود (عج) می‌روند و آنچه را برای بندگان مقدر شده بر ایشان عرضه می‌دارند. شب‌زنده‌داری و تلاوت قرآن و مناجات و عبادت در این شب، بسیار توصیه و تأکید شده است.

شب های قدر کدام شب است
وی تصریح کرد:یکی از این سه شب ماه مبارک رمضان، شب نوزدهم، بیست ویکم، و بیست وسوم شب قدر است حسان ابن ابی علی گفت : از حضرت امام صادق در باره شب قدر سوال کردم، امام فرمودند شب قدر را در بین شبهای نوردهم بیست ویکم و بیست وسوم طلب کن . یقینا امام معصوم می داند شب قدر کدام است اما به جهت عظمت شب های ماه مبارک رمضان و شب قدر می خواهند مردم بیشتر از فضای معنوی واعمال خیر در این شب ها استفاده کنند که در این زمینه از حضرت امام علی (ع) روایت است که فرمود: اگر آن شب را برای شما آشکار و تعیین می کرد، فقط به دنبال اعمال وفضائل آن شب می رفتید و شب های دیگر را فراموش می کردید. دراصول کافی روایت از حضرت امام صادق علیه السلام داریم که حضرت فرمودند: التقدیر فی لیله تسع عشره، و الابرام فی لیله احدی وعشرین، والامضاء فی لیله ثلاث عشرین. تقدیر امور در شب نوزدهم و ابرام درشب بیست و یکم و امضاء در شب بیست وسوم است درواقع اینگونه احادیث بیانگر آن است که روزه داران ومسلمین از هر سه شب برای انجام امور معنوی استفاده نمایند.

اعمال شب های قدر
این کارشناس مذهبی با بیان اینکه عبادت دعا نیایش و انجام هر عمل و کار نیک در این شب برابر هزارماه، گفت: برای اینکه مومنین روز دار، بهتر بتوانند از فیوضات این شب ها بهره مند شوند اعمال ویژه ای در این خصوص وارد شده که نباید از انجام آن غافل باشیم.

1- مستحب است به نیت شب قدر به قصد تقرب به در گاه الهی غسل کرد وبا بدنی خوش بو وطهارت به سوی نیایش و راز ونیازبا خدا رفت.
 

2- دو رکعت نماز با یک سلام از اعمال مشترک شب های قدر است که مانند نماز صبح خوانده می شود با این تفاوت که در هر رکعت بعد از حمد هفت مرتبه سوره توحید بخواند وبعد از سلام هفتاد مرتبه استغفرالله و اتوب الیه بگوید.

3- انجام مراسم قرآن به سر گرفتن که نوعا در مساجد و اماکن متبرکه با حضور پرشور مردم انجام می گیرد.

4- تلاوت قرآن کریم، تدبر و تفکر در آیات قرآن، البته قرائت سوره هایی مانند سوره روم، عنکبوت، یس و دخان بیشتر تاکید و سفارش شده است.

5- توبه و استغفار از گناهان گذشته و تصمیم بر ترک گناه درآینده و در واقع یعنی بازگشت حقیقی بسوی خداوند متعال وآشتی با حضرت حق.

6- از موارد سفارش شده زیارت حضرت ابا عبد الله الحسین علیه السلام است اگر چه از راه دور. همچنین صلوات فرستادن بر محمد وآل محمد (ص).

7- خواندن نمازهایی که در خصوص این شب وارده شده است. ولی افرادی که نماز قضا در ذمه دارند تاکید شده که نمازهای قضای واجب را به جای آوردند. و اعمال دیگری که در این فرصت گنجایش بیان آن نیست و در کتاب مفاتیح الجنان ذکر گردیده است. 

پایان پیام/