به گزارش خبرنگار سیاست خارجی خبرگزاری شبستان، مذاکرات هسته ای ایران و گروه 1+5 که قرار بود تا سوم آذر ماه به توافقی جامع برسد برای مدت 7 ماه دیگر تمدید شد اما دلیل واضحی برای این امر به رسانه ها بیان نشد.
از آنجایی که رسانه های خارجی ید طولایی در تحلیل مسائل دارند از دیروز تا امروز دلایلی را برای تمدید مذاکرات هسته ای ایران ادعا کرده اند که در زیر می خوانیم:
راشاتودی نوشت: احتمال قوی آمریکا مجددا درخواستی غیر منطقی را از ایران تقاضا کرده است که مذاکرات اخیر وین نیز به هدف نهایی خود نرسید.
«په‌په اسکوبار» تحلیلگر سر‌شناس برزیلی طی گزارشی در زمینه آخرین فعل و انفعال در مذاکرات هسته‌ای ایران در وین که امروز (سه‌شنبه) در وبگاه شبکه خبری روسی «راشاتودی» انتشار یافته است، نوشت: «توافق هسته‌ای بابت برنامه هسته‌ای ایران وارد محدوده خطر شده است.»
بر اساس این گزارش، طرف‌های درگیر نه تنها ضرب العجل ۲۴ نوامبر را از دست دادند، بلکه در مذاکرات هسته‌ای با ۲ مهلت جدید مواجه شده‌اند. یکی تاریخ ۱ مارس به عنوان زمان رسیدن به چارچوب توافق و دیگری ۱ جولای برای حصول توافق نهایی می‌باشد. در این میان ۷ ماه باقی مانده با آتش تند جنگ‌افروزان اسرائیل، عربستان جمهوری‌خواهان، مواجه خواهند شد.
همچنین روزنامه گاردین روز سه‌شنبه در گزارشی با موضوع مذاکرات جاری میان ایران و گروه ۱+۵، نوشته است که طرفین تلاش می‌کنند تا پیش از آغاز به کار کنگره جدید آمریکا، به توافقی اولیه دست یابند.
در بخشی از این گزارش آمده است: «دیپلمات‌ها در وین می‌گویند ضرب‌الاجل اولیه ۶ ژانویه، یعنی زمانی است که کنگره جدید ایالات متحده برای اولین بار پس از انتخابات ماه جاری، تشکیل جلسه می‌دهد. پس از آن تاریخ، ریاست سنا دیگر با دموکرات‌ها نخواهد بود که بخواهند از رأی آوردن طرح افزایش تحریم‌های ایران جلوگیری کنند. علاوه بر این، جمهوری‌خواهان برای آنکه رئیس‌جمهور را از حق وتو محروم کنند، تنها به جلب رأی ۱۲ سناتور دموکرات نیاز دارند (طرحی که با بیش از دو سوم آرا در سنا به تصویب برسد، امکان وتو شدن از سوی رئیس‌جمهور را ندارد).»
گاردین می‌افزاید: «تا حد زیادی به همین دلیل هم هست که محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران عنوان کرده است که می‌خواهد پیش از پایان سال جاری به توافقی بر سر چارچوب دست یابد.»
علاوه بر این، روزنامه آمریکایی «لس‌آنجلس تایمز» طی تحلیلی نوشت: احتمال دارد واشنگتن تا برای شدید کردن تحریم‌ها از گفت‌و‌گو با ایران طفره رود. بعید است این رویکرد به خاطر فقدان حمایت بین‌المللی در تضعیف اقتصاد ایران کارایی داشته باشد.
البته برخی کار‌شناسان عنوان می‌کنند که تنها راه وارد آوردن فشار بر ایران پذیرش جاه طلبی‌های هسته‌ای ایران از یک سو و بکارگیری نیروی نظامی از سوی دیگر است اما این رویکرد نیز غیر قابل تصور است.
به نوشته این روزنامه آمریکایی اشتیاق ایران در تعامل هسته‌ای می‌تواند خبر خوبی باشد و بسط دادن طرح اقدام مشترک که تاکنون این کشور آن‌را رعایت کرده است، گزینه‌ای مناسب می‌باشد.
بر اساس این گزارش، می‌توان در کنار دستیابی محدود ایران به منابع مالی مسدود شده‌اش یا اجازه دادن به صادرات نفتی کمی بیشتر، این کشور را به سوی پذیرش با محدودیت‌های بیشتر هسته‌ای برد.
در انتهای این گزارش آمده با تاکید بر ارجح بودن تداوم توافق سال گذشته در ژنو آمده است: منتقدین در این باره مدعی هستند که بسط دادن طرح اقدام مشترک این امکان را به ایران می‌بخشد تا به تحریم‌ها لطمه وارد کند اما تخفیف‌های تحریمی ناچیز بعید است به ساختار تحریم‌ها لطمه بزند. طرح اقدام مشترک با وجود تمدید تحریم‌های فعلی خود فشار مناسبی بر ایران خواهد بود. همچنین این رویکرد فرصتی برای آزمودن ایران با ارائه زمان کافی به این کشور خواهد بود و این بهترین گزینه برای آمریکا است.
همچنین، «ریچارد هاس» رئیس شورای روابط خارجی آمریکا روز سه‌شنبه در مطلبی که در نشریه فایننشال‌تایمز منتشر شد، نوشته است حتی اگر توافق نهایی ایراداتی داشته باشد، باز هم ارزش مذاکره بیشتر با ایران را دارد.
هاس با اشاره به تمدید مذاکرات، نوشته است: «این به هیچ وجه به آن معنی نیست که وقت اضافه دیپلمات‌ها را قادر می‌سازد تا موفق شوند. موانع اصلی، پرشمار و اساسی هستند.»
این دیپلمات برجسته آمریکایی مسئله میزان غنی‌سازی، بازرسی‌ها، نحوه لغو تحریم‌ها و همچنین مدت زمان اجرای توافق نهایی را اصلیترین موانع رسیدن به توافق جامع خوانده و نوشته است: «اهرم‌های طرفین کجا به موازنه می‌رسد؟ پایین آمدن قیمت نفت انگیزه ایران برای تلاش در راستای کاهش تحریم‌ها و بهبود اوضاع اقتصاد را افزایش می‌دهد. در سوی دیگر، این واقعیت وجود دارد که ایالات متحده همین الان هم به اندازه کافی در خاورمیانه مشکل دارد؛ مشکلاتی که مصالحه با ایران می‌تواند شدت برخی از آنها را بکاهد. قابل درک است که دولت باراک اوباما به دنبال تقابل نظامی با ایران و افزایش شدید قیمت نفت به تبع آن نباشد.»
وی با اشاره به محدودیت‌ها و خط قرمزهای تیم‌های مذاکره‌کننده، نوشته است: «واقعا احتمال دارد که کنگره برای افزایش تحریم‌های ایران وارد عمل شود. چنین اقدامی تنشی شدید در روابط آمریکا با اروپا ایجاد کرده و موجب می‌شود تا ایران از توافق اجتناب کند.»
هاس می‌افزاید: «اگر هنوز مشخص نیست که در ژوئن چه توافقی به دست می‌آید، دستکم می‌توان با اطمینان پیش‌بینی کرد که هر توافقی نمی‌تواند مسائل ناشی از فعالیت‌های هسته‌ای و آرمان‌های ایران را حل کند. در مقابل، حق ایران برای غنی‌سازی و انبار کردن اورانیوم غنیشده به صورت رسمی به رسمیت شناخته نمی‌شود، اما این کشور به صورت دو فاکتو به عنوان یک کشور هسته‌ای شناخته می‌شود.»
وی با بیان اینکه در مسئله شفافیت هم غرب در هر حال نمی‌تواند به اطمینان صد در صد برسد، چراکه «گشتن زیر هر سقف و زیرزمین غیرممکن است»، نوشته است: «نتیجه غیرقابل اجتناب آنکه هر توافقی که به واسطه مذاکره به دست آید، نهایتا بی‌عیب و نقض نخواهد بود. با این وجود، این توافق را نباید در مقایسه با یک توافق ایده‌آل که تمام توانمندی‌های هسته‌ای ایران را حذف می‌کند، قضاوت کرد. بلکه باید دید که جایگزین‌هایی که در صورت عدم توافق شکل می‌گیرند، چه مواردی هستند. جایگزین‌ها یا جنگ با ایران هستند یا تبدیل خاورمیانه‌ای با چندین کشور هسته‌ای، که هیچ‌یک از این‌ها چشم‌اندازی نیستند که به توافق ارجحیت داشته باشند.»
رئیس شورای روابط خارجی آمریکا با بیان اینکه توافق جامع می‌تواند فعالیت‌های هسته‌ای ایران را محدود کرده و اجازه بازرسی‌های گسترده بین‌المللی را می‌دهد، نوشته است: «این هدف محدود، اما در عین حال آرمان‌گرایانه ارزش آن را دارد که هفت ماه دیگر دنبال شود، هرچند اگر هم در پایان ماه ژوئن به همان دلایلی که توافق برای دومین بار تمدید شد، عنوان شد که به وقت بیشتری نیاز است، نباید متعجب شد.»
علاوه براین، روزنامه «کامرسانت» روسیه در تحلیلی در این رابطه نوشته است: «سنگ زیربنای اختلافات دو مسئله: جدول زمانی لغو تحریم‌ها و تعداد دستگاه‌های سانتریفوژ ایران است. کار‌شناسان هشدار داده‌اند که با توجه به درخواست کنگره آمریکا از دولت باراک اوباما برای تشدید تحریم‌ها، چه در قبال ایران و چه روسیه، این مسئله رسیدن به توافق را بسیار دشوار‌تر خواهد کرد.»
همچنین روزنامه سعودی «الشرق الاوسط» چاپ لندن، در شماره امروز چهارشنبه ادعا کرد که بر خلاف محرمانه بودن محتوای مذاکرات هسته‌ای وین، بخش‌هایی از این مذاکرات درز کرده است.
این روزنامه تمدید مذاکرات یک هفته پیش در وین میان تهران و گروه موسوم به «۱+۵» را، «شکست» تعبیر کرد و به نقل از منابعی، ادعا کرد که اخبار درز کرده نشان می‌دهد که ایران در این دور از مذاکرات تعلیق (بخش‌هایی از) فعالیت‌های هسته‌ای خود را به مدت ۳ تا ۷ سال ارائه کرده است تا اینکه بعدا سوخت‌رسانی به نیروگاه بوشهر از سر گرفته شود چرا که طبق توافق ایران با روسیه قرار است سوخت‌رسانی به نیروگاه بوشهر تا سال ۲۰۲۱ ادامه داشته باشد.
الشرق الاوسط بدون اینکه به خواسته احتمالی ایران در مقابل این اقدام اشاره کند، نوشت: این منابع توضیح دادند که دولت‌های غربی این پیشنهاد ایران را رد کردند و بر لزوم سوخت‌رسانی روسیه به ایران تأکید کردند.
این روزنامه به نقل این منابع که هویت آنان را فاش نکرد، افزود که یکی از موانع اصلی پیشرفت مذاکرات وین، این بود که ایران توقف غنی‌سازی به میزان ۵ درصد را بر این اساس که «حق قانونی»اش است و در معاهده منع گسترش سلاح‌های اتمی بر آن تأکید شده است، نپذیرفت.
الشرق الاوسط در این گزارش به جزئیات بیشتری اشاره نکرد و طرح این ادعا در همین اندازه بسنده کرد.
گفتنی است، خبرگزاری آسوشیتدپرس با اشاره به تمدید ۷ ماهه مذاکرات ایران و ۱+۵ (آمریکا، انگلیس، فرانسه، روسیه، چین بعلاوه المان) برای رسیدن به راه‌حل جامع نهایی نوشت که حتی با تمدید مذاکرات، مذاکرات هسته‌ای ایران احتمالاً با موانعی مواجه شود.
طبق این گزارش، دیپلمات‌های غربی نزدیک به مذاکرات روز سه‌شنبه (دیروز) اعلام کردند که توافقاتی بیش از تمدید مهلت مذاکرات تا ۳۰ ژوئن سال ۲۰۱۵ داشته‌اند.
بر اساس اطلاعات این دیپلمات‌ها، پیشرفت‌های حاصل آمده در مذاکرات از تجدیدنظر آمریکا و همپیمانان این کشور در مواضعشان بوده است و با این حال تقاضاهای ایران تغییرات اندکی داشته است.
آسوشیتدپرس سپس ادامه داد در حالی که دولت آمریکا ممکن است در خصوص اندازه و ظرفیت برنامه هسته‌ای ایران یک انعطاف‌هایی داشته باشد اما منتقدان قدرتمند درون آمریکا با چنین مصالحه‌هایی موافق نیستند.
اعضای کنگره‌ای که هم‌اکنون تحت کنترل جمهوری‌خواهان آمریکا درآمده است و از اول ژانویه سال ۲۰۱۵ کار خود را آغاز می‌کنند، تهدید کرده‌اند که تحریم‌های بیشتری علیه ایران تحمیل کنند و احتمالاً در این زمینه تعداد آراء کافی داشته باشند تا بتوانند تأثیر وتو «باراک اوباما» را خنثی کنند که این مسئله به طور قطع ایران را از میز مذاکرات دور می‌کند.
آسوشیتدپرس سپس ادامه داد که یک مسئله کلیدی در توافق با ایران محدود کردن برنامه غنی‌سازی اورانیوم ایران است و این در حالی است که ایران تأکید دارد که به اورانیوم غنیشده برای تولید سوخت برای رأکتورهای هسته‌ای و دیگر استفاده‌های صلح‌آمیز نیاز دارد و غرب نگران است که ایران از این غنی‌سازی برای تولید بمب استفاده کند.
پایان پیام/
«ریچارد هاس» رئیس شورای روابط خارجی آمریکا روز سه‌شنبه در مطلبی که در نشریه فایننشال‌تایمز منتشر شد، نوشته است حتی اگر توافق نهایی ایراداتی داشته باشد، باز هم ارزش مذاکره بیشتر با ایران را دارد.
ایران و گروه موسوم به 1+5 روز دوشنبه در حالی مذاکرات هسته‌ای را برای هفت ماه دیگر تمدید کردند که بر اساس توافق موقتی که سال گذشته به دست آمده بود، طرفین تا روز سوم آذر برای رسیدن به راهکار جامع زمان داشتند.
هاس با اشاره به تمدید مذاکرات، نوشته است: «این به هیچ وجه به آن معنی نیست که وقت اضافه دیپلمات‌ها را قادر می‌سازد تا موفق شوند. موانع اصلی، پرشمار و اساسی هستند.»
این دیپلمات برجسته آمریکایی مسئله میزان غنی‌سازی، بازرسی‌ها، نحوه لغو تحریم‌ها و همچنین مدت زمان اجرای توافق نهایی را اصلیترین موانع رسیدن به توافق جامع خوانده و نوشته است: «اهرم‌های طرفین کجا به موازنه می‌رسد؟ پایین آمدن قیمت نفت انگیزه ایران برای تلاش در راستای کاهش تحریم‌ها و بهبود اوضاع اقتصاد را افزایش می‌دهد. در سوی دیگر، این واقعیت وجود دارد که ایالات متحده همین الان هم به اندازه کافی در خاورمیانه مشکل دارد؛ مشکلاتی که مصالحه با ایران می‌تواند شدت برخی از آنها را بکاهد. قابل درک است که دولت باراک اوباما به دنبال تقابل نظامی با ایران و افزایش شدید قیمت نفت به تبع آن نباشد.»
وی با اشاره به محدودیت‌ها و خط قرمزهای تیم‌های مذاکره‌کننده، نوشته است: «واقعا احتمال دارد که کنگره برای افزایش تحریم‌های ایران وارد عمل شود. چنین اقدامی تنشی شدید در روابط آمریکا با اروپا ایجاد کرده و موجب می‌شود تا ایران از توافق اجتناب کند.»
هاس می‌افزاید: «اگر هنوز مشخص نیست که در ژوئن چه توافقی به دست می‌آید، دستکم می‌توان با اطمینان پیش‌بینی کرد که هر توافقی نمی‌تواند مسائل ناشی از فعالیت‌های هسته‌ای و آرمان‌های ایران را حل کند. در مقابل، حق ایران برای غنی‌سازی و انبار کردن اورانیوم غنیشده به صورت رسمی به رسمیت شناخته نمی‌شود، اما این کشور به صورت دو فاکتو به عنوان یک کشور هسته‌ای شناخته می‌شود.»
وی با بیان اینکه در مسئله شفافیت هم غرب در هر حال نمی‌تواند به اطمینان صد در صد برسد، چراکه «گشتن زیر هر سقف و زیرزمین غیرممکن است»، نوشته است: «نتیجه غیرقابل اجتناب آنکه هر توافقی که به واسطه مذاکره به دست آید، نهایتا بی‌عیب و نقض نخواهد بود. با این وجود، این توافق را نباید در مقایسه با یک توافق ایده‌آل که تمام توانمندی‌های هسته‌ای ایران را حذف می‌کند، قضاوت کرد. بلکه باید دید که جایگزین‌هایی که در صورت عدم توافق شکل می‌گیرند، چه مواردی هستند. جایگزین‌ها یا جنگ با ایران هستند یا تبدیل خاورمیانه‌ای با چندین کشور هسته‌ای، که هیچ‌یک از این‌ها چشم‌اندازی نیستند که به توافق ارجحیت داشته باشند.»
رئیس شورای روابط خارجی آمریکا با بیان اینکه توافق جامع می‌تواند فعالیت‌های هسته‌ای ایران را محدود کرده و اجازه بازرسی‌های گسترده بین‌المللی را می‌دهد، نوشته است: «این هدف محدود، اما در عین حال آرمان‌گرایانه ارزش آن را دارد که هفت ماه دیگر دنبال شود، هرچند اگر هم در پایان ماه ژوئن به همان دلایلی که توافق برای دومین بار تمدید شد، عنوان شد که به وقت بیشتری نیاز است، نباید متعجب شد.»
- See more at: http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13930905000031#sthash.aObnBbvn.dpuf
نظر شما