خبرگزاری شبستان - تبریز: همراهی آیت الله شهید قاضی طباطبایی، اولین شهید محراب با نهضت امام خمینی(ره) و سرسختی در مبارزات پیش از پیروزی انقلاب اسلامی، رژیم شاهنشاهی و ساواک را مستأصل کرده بود، به قدری که لقب "خمینی آذربایجان" را به وی داده بود.
برای آشنایی با ابعاد شخصیتی آیت الله قاضی طباطبایی با آیت الله محسن مجتهد شبستری، نماینده ولی فقیه در آذربایجان شرقی و امام جمعه تبریز به گفتگو نشستیم.
پدر شهید قاضی طباطبایی از مخالفان سرسخت رضاخان بود
شهید آیت الله سید محمدعلی قاضی طباطبایی در خاندان بسیار بزرگ سادات علوی که در کتاب های تاریخ ما به «سادات عبد الوهابیه» معروف و مشهورند، به دنیا آمد. خاندان بسیار وسیع آل امیرعبد الوهاب، از ذریه امام حسن مجتبی(علیه السلام) و از نسل حسن مثنی و از اولاد ابراهیم طباطبایی هستند که از چند قرن پیش در آذربایجان سکونت اختیار کرده اند.
اعضای این خاندان هریک در مراتب خود از موقعیت ممتاز علمی، فقهی، اجتماعی و سیاسی برخوردار بوده اند و در این چند قرن خدمات بسیار ارزشمندی به جامعه اسلامی در حوزه فقاهت و عرفان اسلامی و ترویج شریعت و اجرای احکام اسلامی و اداره مسند قضاوت اسلامی، ارایه کرده اند و عمری در شکوه و جلال و عزت زیسته اند. پدر بزرگوار آیت الله قاضی طباطبایی مرحوم حاج سید باقر قاضی از عالمان برجسته و وارسته و از مخالفان سرسخت رضاخان و دودمان پلید پهلوی بود. موقعیت ممتاز این خاندان به شهید آیت الله قاضی طباطبایی از دوران طفولیت و نوجوانی جایگاه خاصی بخشیده بود.
وی شانزده ساله بود که همراه پدر بزرگوارش ابتدا به تهران سپس به مشهد مقدس تبعید شد و از آنجا مبارزات وی با رژیم پهلوی آغاز شد و به اشتهارش بیش از پیش کمک کرد.
تحلیلگر زبده مسایل سیاسی
پدر معظم ما مرحوم آیت الله میرزا کاظم شبستری با خاندان قاضی طباطبایی از قدیم حشر و نشر داشتند. بنده نیز مکرر خدمت ایشان رسیده بودم، لطف وی شامل حال ما بود و با هم انس و الفت داشتیم. من در قم مشغول تحصیل بودم و هر وقت به قم می آمدند در منزل علامه طباطبایی اقامت می گزیدند و ما خدمت شان می رسیدیم، افزون بر آن در پاسخ به دعوت و اشتیاق ایشان، بنده هر وقت به تبریز سفر می کردم به ملاقات وی می رفتم و ساعاتی خوش و به یاد ماندنی در کنار هم داشتیم.
صرف نظر از اینکه ما خود مشتاق طرح این نوع مباحث بودیم، از هیچ فرصتی برای افشاگری سیاست های ضد دینی و خیانت های پهلوی غفلت نمی کرد. مسایل سیاسی را بسیار خوب تجزیه و تحلیل می کردند. از کانال های مختلف اخبار و اطلاعات دقیق جمع آوری می کردند، آنها را بسیار خوب به هم ربط می دادند، آینده را بسیار خوب پیش بینی می کردند و در عین برخورداری از ادب و متانت و عفت کلام و رفتار، از صراحت لهجه و شجاعت کم نظیر بر خوردار بودند و مسایل را بی پروا و عریان و بی پرده در اختیار ما می گذاشتند. در مجالست ها روی دو زانو می نشستند. حتی اگر یک کودک هم وارد اتاق می شد به احترام آن کودک، تمام قامت به پای او بلند می شدند و احترام می کردند.
لقب شهید قاضی در گزارش ساواک!
می دانید پیش از پیروزی انقلاب اسلامی مردم آذربایجان از مراجع تقلید متعدد پیروی می کردند که بعضی از آقایان مراجع گرچه در ظاهر امر، همراه و همسوی حضرت امام خمینی(ره) بودند، اما در باطن موافق راه امام نبودند. از سوی دیگر گروه ها و تشکل های مختلف مذهبی و غیر مذهبی و التقاطی فعالیت می کردند. آیت الله قاضی طباطبایی(ره) به حضرت امام و روش مبارزاتشان اعتقاد و اعتماد کامل داشت و همه را به پیروی از خط امام دعوت می کرد و انصافا در رهبری نیروهای انقلابی پیرو امام خمینی(ره) بسیار موفق عمل می کردند. اینکه می بینید ساواک در گزارش های خود به وی لقب «خمینی آذربایجان» را می دهد؛ این حرف بی مبنایی نیست. آنها با تجزیه و تحلیل علمی به این نتیجه رسیده بودند که وی خط امام را در آذربایجان رهبری می کند.
امروز خوشبختانه اسناد ارزشمندی از دستگاه اطلاعاتی رژیم پهلوی منتشر شده است که انقلابیون اصیل و غیر اصیل را مشخص می کند. این اطلاعات ثابت می کند شهید آیت الله قاضی طباطبایی از خط مشی مبارزاتی امام خمینی(ره) پیروی می کرد و از علمای محترم آذربایجان کسانی که اصول مبارزاتی حضرت امام را قبول داشتند وی را همراهی می کردند و با اینکه اندک بودند بر اکثریت سازشکار غلبه داشتند و ابتکار عمل در دست پیروان امام (ره) بود.
رهبری آن نهضت با روحانیت و به پیشآهنگی شهید آیت الله قاضی طباطبایی بود و مایه حقیقی بصیرت و اقتدار مردم و سبب پیروزی قیام 29 بهمن تبریز، اسلام و مشی مبارزاتی امام خمینی(ره) بود.
مجتهد تمام عیار در فقه و اصول
یکی از شگفتی های شخصیت شهید قاضی طباطبایی تحقیقات گسترده و ژرف کاوی های آن فقیه مسلم در گستره فقه و علوم اسلامی و تاریخ اسلام و تألیفات و تصنیفات متعدد و ارزشمندشان است که با بیانی رسا و قلمی توانا و شیوا و نثری استوار به جامعه اسلامی عرضه شده است. با آنکه آن همه گرفتاری و رنج و حرمان تبعید و زندان و رهبری مردم که مستلزم صرف وقت و حضور در جلسات و حشر و نشر با مبارزان بود، توفیقات بسیار ارزشمند و کم نظیری در تحقیقات و تألیفات داشتند که تا چند دهه می تواند منبع تحقیق و واکاوی محققان علوم اسلامی باشد. بی‌تردید آیت الله قاضی طباطبایی در فقه و اصول مجتهد تمام عیار بودند.
آثار شهید محراب ساماندهی شود
با اینکه هم اکنون 36 سال از شهادت آن فقیه مبارز سپری شده است عشق و محبت مردم در سطح چشمگیر و قابل تحسین به شخصیتش گره خورده است. اما عامه مردم و به خصوص نسل دوم و سوم انقلاب هنوز از جلالت و شأن فقهی و مبارزات و قدرت قلم و از ابعاد شخصیت وی آگاهی شایسته ندارند.
افزون بر اینکه وی قلمی شیوا و شیرین و رسا داشتند، عالمی عامل و صاحب فکر و اندیشه بودند. برخی از تألیفات شهید قاضی طباطبایی مخاطب خاص دارد، برخی دیگر برای عموم نوشته شده است و اکنون تقریبا تمام تألیفات وی چه آنها که یکی دو بار چاپ شده است و چه هنوز چاپ و منتشر نشده تقریبا همه نایاب است. به نظر می رسد که لازم است این آثار ارزشمند دسته بندی و به صورت موضوعی ساماندهی و چاپ و منتشر شود. در این صورت است که مقام علمی و فکری آن فقیه بزرگ و اثر گذار و تحول آفرین برای عموم مردم روشن خواهد شد و گامی ارزشمند در توسعه فرهنگ اسلامی برداشته خواهد شد.
نحوه شهادت آیت الله قاضی طباطبایی
شهید قاضی طباطبایی در 10 آبان 1358 شمسی، مصادف با عید سعید قربان، نماز عید را اقامه و در خطبه نماز می گوید: "كه را تهدید به قتل می كنند، من از شهادت نمی ترسم و آماده ام و از خدا می خواهم."
در همان روز، بعد از اقامه نماز مغرب و عشاء در راه مراجعت به منزل توسط منافقین در خیابان مورد اصابت گلوله های ناجوانمردانه قرار می گیرد. جسد غرق در خون ایشان به بیمارستان منتقل می گردد، ولی ایشان به آرزوی دیرینه خود كه همان شهادت در راه اسلام باشد، نایل می گردد.
آیت الله قاضی پس از شهادت استاد مطهری بارها گفته بود: ای كاش من هم مثل استاد مطهری، روزی شربت شهادت بنوشم.
گزارش از بیت اله احمدی
نظر شما