تصریح قرآن به نیاز انسان به هدایت در هردوران وجود منجی رااثبات می کند

خبرگزاری شبستان: مهدویت از جمله مباحث تخصصی و اصول شیعی است که نه تنها آموزه ها و روایات، بلکه آیات شریفه قرآن بر اصالت آن صحه گذاشته اند و این امری است که نه تنها شیعیان بلکه پیروان سنی مذهب این مکتب انسان ساز نیز بر حقیقت آن اذعان دارند.
سیمای موعود آخرالزمان (عج) و منتظران حقیقی او در آشکار و نهان بسیاری از آیات وحی به خوبی ترسیم شده و در سایه حکومت او است که صالحان پس از ظلم و استضعاف، زمین را به ارث می برند.
ضرورت پرداخت و واکاوی آیات مرتبط با این آموزه در مصحف شریف ما را بر آن داشت تا با حجت الاسلام و المسلمین سیدمحمد علی داعی نژاد، مدیر مرکز آموزش تخصصی شیعه شناسی به گفت و گویی تفصیلی بنشینیم.
آنچه در ذیل می خوانید متن کامل سخنان حجت الاسلام داعی نژاد فارغ از اصول و چارچوب های متداول خبرنویسی درباره جایگاه مهدی موعود در معجزه جاوید پیامبر گرامی اسلامی یعنی قرآن است:
"وَنُریدُ أنْ نَمُنّ عَلَی الّذینَ اسْتُضْعِفُوا فِی الارْضِ وَنَجْعَلَهُمْ أئمًّْة وَنَجْعَلَهُمُ الْوارِثینَ"( آیه 5 سوره مبارکه قصص)
حتی اگر به روایات ذیل این آیه نیز توجهی نداشته باشیم در طول تاریخ هیج کس به اندازه ائمه (ع) مورد ظلم واقع نشده اند و همانا آنها وارثان حقیقی زمین به عنوان بزرگترین مظلومان تاریخ هستند.
باید توجه داشت، برخی از آموزه های اعتقادی در قرآن روشن و واضح بوده و اختلافی در وجود آنها وجود ندارد همچون اصل نماز و توحید که در قرآن با صراحت وارد شده است.

اصل مهدویت در قرآن نیازمند تاویل معصومان (ع) است
از سوی دیگر، دریافت حقایق برخی از آموزه های قرآنی نیازمند تاویل آنهم توسط توسط عالمان به قرآن و معصومان (ع) است. از جمله این آموزه های نیازمند تاویل مبتنی بر روایات، اصل مهدویت است چراکه آیات متعددی در این زمینه ذکر شده و برخی کتب تالیف شده تعداد آیات مرتبط با اصل مهدویت را بالغ بر 120 مورد ذکر می کنند.
مسئله موعود در همه ادیان مطرح است، بدین معنا که شخصی نجات بخش بشر ظهور می کند که در کتب و مباحث انسان شناسی با عنوان "فتوریسم" از آن تعبیر می شود و این یعنی اعتقاد به ظهور منجی و در تعبیر دین اسلام اعتقاد به ظهور.
این امر به دین اسلام محدود نمی شود و نام این موعود حتی در مکاتب دیگر هم آمده به عنوان مثال در آیین زرتشت " سوشیانت" و در آیین بودا به نام های "خجسته" و "فرخنده" تعبیر می شود، در عهد جدید و قدیم نیز بشارت موعود آخرالزمان داده شده است؛ به عنوان مثال عهد قدیم بر منجی جمع کننده همه امم تاکید دارد و یا در کتب عهد جدید انجیل متی فصل 24 آیه 30 تا 32 آمده است: "خواهند دید فرزند انسان را که بر ابرهای آسمان که می آید..."

حتی بدون وجود روایات اصل مهدویت با آیات قرآن اثبات می شود
ما شیعیان نیز معتقد به رجعت همزمان با ظهور هستیم؛ بنابراین حتی اگر این آیات را نداشتیم، نمی توانستیم حقیقت انکارناپذیر وجود و ظهور منجی آخرالزمان را انکار کنیم.
"وَلقَدْ کَتَبْنا فِی الزّبُورِ مِنْ بَعْدِ الذّکْرِ أنّ الارضَ یرِثُها عِبادِی‏َ الصّالِحُونَ؛ و همانا، در زبور پس از ذکر نوشتیم که زمین را بندگان شایستة من، به ارث خواهند برد".(آیه 105 سوره مبارکه انبیاء)
بنابر روایتی از امام باقر (ع) مراد از عبادالصالحون اصحاب امام زمان (عج) هستند.
باید توجه داشت در بحث مهدویت چند محور کلی مطرح است:
نخست: پایان تاریخ خوش است که در برخی اقوال از آن به مدینه فاضه و آرمان شهر تعبیر می شود؛
دوم: در پایان تاریخ زمین از قسط و عدل می شود در حالی که پیش از آن مملو از ظلم و جور بوده است؛
و سوم: در آخرالزمان امامی با نام مهدی (عج) ظهور می کند.
و اما باید بدانیم این مهم چه طور در قرآن ترسیم شده است؟ و این آیه که مستضعفان زمین را ارث می برند چگونه به امام زمان مرتبط می شود؟
"و یقول الذین کفروا لو لا انزل علیه آیه من ربه انما انت منذر و لکل قوم هاد"(آیه 7 سوره مبارکه رعد)

بنابر تصریح قرآن انسان در هر عصر و زمانی نیازمند هادی است
بنابراین آیه شریفه هر قومی یک هادی دارد که مطلق بوده و هدایت او آغشته به هیچ آلودگی علمی و عملی نیست و این هدایت خاص معصومان (ع) است.
باید توجه داشت در هر عصر و زمانی معصومی وجود دارد که ممکن است ظاهر یا غائب باشد اما غیبت او حضورش را نفی نمی کند. از طرف دیگر باید روی زمین انسانی هادی زندگی کند تا مستضعفان با هدایت او زمین را به ارث برند.
با تجمیع این آیات یعنی استمرار امامت تا به ارث بردن زمین توسط بندگان صالح و حضور ائمه در هر عصر و زمان برای هدایت بشر اصل مهدویت بدون نیاز به استناد به روایات و احادیث اثبات می شود یعنی خداوند در کلام خود این اصل و حقیقت آن را تصریح کرده است.
"وَإِذِ ابْتَلَى إِبْرَاهِیمَ رَبُّهُ بِکَلِمَاتٍ فَأَتَمَّهُنَّ قَالَ إِنِّی جَاعِلُکَ لِلنَّاسِ إِمَامًا قَالَ وَمِن ذُرِّیَّتِی قَالَ لاَ یَنَالُ عَهْدِی الظَّالِمِینَ" ( آیه 124 سوره بقره )
بنابراین آیه شریفه حضرت ابراهیم (ع) پس از پیامبری به امامت برگزیده شده و از خداوند درخواست تداوم امامت در خواندان خود را می کند؛ البته خداوند این خواسته او را رد نکرده اما شرط صالح بودن و پرهیز از ظلم را برای آن در نظر می گیرد یعنی همان عصمت که تنها به پیامبر (ص) و ائمه (ع) اختصاص دارد.
"یَأَیهَُّا الَّذِینَ ءَامَنُواْ أَطِیعُواْ اللَّهَ وَ أَطِیعُواْ الرَّسُولَ وَ أُوْلىِ الْأَمْرِ مِنکمُ‏ْ فَإِن تَنَازَعْتُمْ فىِ شىَ‏ْءٍ فَرُدُّوهُ إِلىَ اللَّهِ وَ الرَّسُولِ إِن کُنتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَ الْیَوْمِ الاَْخِرِ ذَالِکَ خَیرٌْ وَ أَحْسَنُ تَأْوِیلا"(سوره نساء آیه 59)
بنابر تصریح این آیه شریفه باید بدانیم که همه انسان ها مستقیما به خدا اتصال ندارند، اما این به معنای نفی اطاعت از رسول در هر زمان و مکان نیست، از سویی دیگر ما می دانیم که خاتم پیامبران رحلت کرده اند پس در زمان کنونی باید از چه کسی اطلاعت کرد؟
این آیه تاکید می کند که پس از پیامبر (ص) باید از اولی الامری با شرط عصمت پیروی شود و این از اعتقادات اصیل شیعی است.
و اما شبهات مطرح شده درباره این آموزه اصیل شیعی که آیات قرآن نیز به خوبی آن را تایید کرده اند:
باید توجه داشت به دلیل اعتقاد یکسان شیعه و سنی به مهدویت و ظهور منجی آخرالزمان هیچگونه سوء استفاده ای از آیات قرآن برای رد و نفی این اصل صورت نگرفته است و آنچه در این میان محل اختلاف است اعتقاد شیعیان به حی بودن امام عصر (عج) و اعتقاد اهل سنت به تولد این موعود در آینده است.

دیگر شبهات:
عقلانیت طولانی بودن عمر امام عصر (عج) و توجیه آن؟
در طول تاریخ انسان هایی بوده اند که معمر نام گرفته اند مثل پیامبران الهی نوح و خضر (ع) آنچنان که در قرآن نام و زندگی طولانی آنها تصریح شده است. علاوه بر این برخی از دانشمندانی بیولوژیست نیز مرگ را لازمه قوانین طبیعی نمی دانند.
چه طور ممکن است حضرت مهدی در 5 سالگی به امامت برسند؟
با تاملی کوتاه بر آیات 28 و 29 سوره مبارکه مریم درمی یابیم که حضرت عیسی (ع) در نوزادی به رسالت مبعوث شده اند، بنابراین، این شبهه نیز با دلایل عقلی رفع می شود.
شبهه دیگر در این میان حکمت غیبت طولانی امام عصر (عج) و عدم موکول شدن تولد ایشان همزمان با آخرالزمان است.
در پاسخ به این شبهه باید گفت امام زمان (عج) همچون خورشید نهان در پس ابر ثمرات خود را حفظ می کنند و انسان ها از وجود مبارکشان بهره مند می شوند، اگرچه ما از هدایت ظاهری امام عصر (عج) محروم هستیم اما هدایت به معنای متوجه کردن قلوب مردم به خدا در هنگام غیبت یعنی "ایصال الی الحق و الی المطلوب" ادامه دارد و لحظه ای متوقف نمی شود.
پایان پیام/