به گزارش خبرنگار سرویس اندیشه خبرگزاری شبستان، در کانال تلگرامی مصطفی دلشاد تهرانی، عضو هیئت‌علمی دانشگاه قرآن و حدیث در سلسله مطالبی با عنوان تعصب ورزیدن بر اخلاق بر اساس خطبۀ قاصعه امیرالمومنین امام علی(ع) آمده است:
امیرالمومنین امام علی (ع) در خطبۀ قاصعه پس از بیان این امر که اگر چاره ای جز تعصّب ورزیدن نیست، باید تعصب ورزیدن انسان بر اخلاق باشد، سفارش کرده است که انسان‌ها بر ۱۰ چیز در زندگی بایستند و از آن عدول نکنند:
1- پاسداشت حق همسایگی و امان
2- پاسداشت عهد‌ها و پیمان ها
3- پذیرفتاری نیکی گسترده
4- نافرمانی از خودبزرگ بینی
5- دست یافتن به فضیلت و برتری
6- بازايستادن از ستم
7- بزرگ شمردن گناه خون ریزی
8- دادن دادِ مردمان
9- فروخوردن خشم
10- پرهیز‌نمودن از تباهکاری در زمین
در ادامه دهمین و آخرین مورد؛ پرهيز از تبهکاری در زمین را شرح می دهیم:
«فَتَعَصَّبُوا لِخِلاَلِ الْحَمْدِ مِنَ الاجْتِنَابِ الْفَسَادِ فِي الاْرْضِ»؛ نهج‌البلاغه، خطبۀ قاصعه/ پس تعصّب بورزيد براى خوى‌هاى پسنديده، مانند پرهیز از تبهکاری در زمین.
فساد مقابل صلاح و افساد مقابل اصلاح است که معنای گوهری آن تباهی و تبهکاری است، و گستره معنایی آن بسیار است و هر گونه نابسامانی و خرابکاری و افراط و نادرستی را در بر می‌گیرد و شامل تبهکاری در عرصه اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، و جز این‌ها می‌شود، و در قرآن کریم و روایات نیز این گستره مطرح شده است.
بنابراین هر گونه اقدامی که به نابسامانی و خرابکاری در عرصه‌های مختلف زندگی انسان‌ها منجر شود، افساد و تبهکاری در زمین است و موجب امنیت شکنی و آسیب‌دیدگی امنیت می‌شود و باید از آن پرهیز نمود.
این امر در عرصه حکومتی حساسیت بیش‌تری می‌یابد و چنان‌چه تبهکاری در حکومت راه یابد میزان آسیب آن به امنیت، بسیار بسیار زیاد است، مانند تصمیم‌گیری‌های نادرست و کارشناسی‌نشده، میدان‌دادن به ناشایستگان، اسراف کردن در هزینه‌ها و حیف و میل دارایی‌ها، زد و بندهای حکومتی و رشوه دادن‌ها و ستادن‌ها، زیر پا گذاشتن قوانین و دور زدن آنها، اخلاق شکنی‌ها و بی‌اخلاقی‌ها و دیگر تبهکاریها.
امیرالمومنین امام علی(ع) در این باره هشدارها داده و نسبت به آن سخت حساس بوده است. آن حضرت(ع) در ضمن خطبه‌ای فرموده است :«وَ قَدْ عَلِمْتُمْ أَنَّهُ لَا يَنْبَغِي أَنْ يَكُونَ الْوَالِيَ عَلَى الْفُرُوجِ وَ الدِّمَاءِ وَ الْمَغَانِمِ وَ الْأَحْكَامِ وَ إِمَامَةِ الْمُسْلِمِينَ الْبَخِيلُ فَتَكُونَ فِي أَمْوَالِهِمْ نَهْمَتُهُ وَ لَا الْجَاهِلُ فَيُضِلَّهُمْ بِجَهْلِهِ وَ لَا الْجَافِي فَيَقْطَعَهُمْ بِجَفَائِهِ وَ لَا الْخَائِفُ لِلدُّوَلِ فَيَتَّخِذَ قَوْماً دُونَ قَوْمٍ وَ لَا الْمُرْتَشِي فِي الْحُكْمِ فَيَذْهَبَ بِالْحُقُوقِ وَ يَقِفَ بِهَا دُونَ الْمَقَاطِعِ وَ لَا الْمُعَطِّلُ لِلسُّنَّةِ فَيُهْلِكَ الْأُمَّة»/ نهج‌البلاغه، کلام ۱۳۱
شما نیک دانسته‌اید که نباید بر ناموس‌ها و خون‌ها و درآمدها و داوری‌ها و زمامداری مسلمانان، بخیل چیره باشد که در این صورت در دارایی‌های آنان حریص گردد، و نه نادان تا با نادانی خود گمراهشان گرداند، و نه درشتخوی که با درشتی خود پیوند میان آنان را ببُرد، و نه بیدادگر که در رساندن دارایی‌ها ستم روا دارد و به مردمی ببخشد و مردمی را محروم سازد، و نه آن که در حکم رشوه ستاند و اهل داد و ستد در قوانین باشد تا حقوق را پایمال کند و آن را چنان که باید نرساند، و نه فروگذارنده راه و رسم و اخلاق نبوی که با این کار امت را به پرتگاه نابودی کشاند.
هرگونه از این تبهکاریها امنیت را در عرصه‌های مرتبط با آن به شدّت آسیب می‌زند، و مهمترین اقدام در حکومت این است که با نظارت تمام جلوی تبهکاری در حکومت از جانب هرکس که باشد، گرفته شود و هیچ مسامحه‌ای در این باره روا نگردد تا امنیت به درستی حفظ شود.
نظر شما