به گزارش خبرنگار شبستان، آیت الله مجتبی تهرانی چهارشنبه 13 مهر در جلسه درس اخلاق خود گفت: بحث راجع به مربیان یعنی کسانی است که می خواهند روش رفتاری و گفتاری به دیگران بدهند و گفتیم که مربی باید شرایطی داشته باشد که مهمترین آنها این است که باید ابتدا خود را ساخته و تربیت کرده باشد که اگر چنین نباشد یا بی فایده است یا مضر.
وی افزود: همچنین گفتیم که فرد باید خود را در جمیع ابعاد وجودی اش یعنی عقل و قلب و نفس تربیت کرده باشد ولی آنچه مقدم است این است که باید بعد نفسانی خود را که عبارت است شهوت، غضب و رحمت ساخته باشد.
آیت الله مجتبی تهرانی با بیان اینکه انبیاء برای دعوت به دنیا نیامده اند گفت: انبیاء آمده اند که جلوی افسارگسیختگی نفس انسان را بگیرند زیرا نفس انسان اینطور است که هیچگونه حد و مرزی در زمینه خواسته های شهوانی، غضبی و وهمی برنمی دارد بنابراین انبیا می خواهند نفس انسان را محدود کنند.
این استاد اخلاق با اشاره به موارد و مصادیق افسارگسیختگی نفس انسان گفت: اولین موردی که انسانها به آن مبتلا هستند مساله مال است انسان نباید مال را از هر راهی تسهیل کند. این مساله یکی از نقاط ضعف انسان است در روایتی از امام صادق آمده است که شیطان انسان را احاطه می کند نسبت به هر چیزی و وقتی او را خسته کرد چون شخص به یک مال می رسد شیطان می جهد و پس گردن او را می گیرد و او را رها نمی کند.
آیت الله تهرانی نقطه ضعف دوم انسان را مقام و جاه و ریاست دانست و گفت: این نقطه ضعف در رابطه با نیروی غضب است و در مباحث اخلاقی می گویند که از لذت هم لذتمندتر است به همین جهت کسانی که به حب جاه مبتلا هستند مال را فدا می کنند تا به ریاست برسند.
فقیه عالیقدر جهان تشیع شهوت جنسی را نقطه ضعف سوم دانست و گفت: انسان نباید مهار شهوت خود را مهار کند و آن را از هر طریق اشباع کند به همین دلیل انبیاء آمده اند تا این قوه را نیز مهار کنند و در راه صحیح بیندازند.
وی ادامه داد: وی با اشاره به لزوم پرهیز از افراط و تفریط در مقابله با قوای شهوانی غضبی و وهمی گفت: یک وقت نباید فرد به افراط و تفریط بیفتد زیرا انبیا نیامده اند که جلوی تسهیل مال را بگیرند یا نیامده اند که جلوی نکاح را بگیرند زیرا در کانون انسان این قوا وجود داد و خداوند آنها را قرار داده بنابراین آنها خیر محض هستند اما این هم در کنارش وجود دارد هدف و درخواست انسان بی نهایت است بنابراین انبیا آمده اند تا جلوی بی بندوباری را بگیرند.
آیت الله تهرانی با اشاره به اینکه در معارف اسلامی ابتدا مساله بازاراندیشی را مطرح می کنند به عنوان مثال یکی از آیات شریفه قرآن که در فقه نقش اساسی دارد که این آیه است که خداوند می فرماید: اموال خود را بینتان به صورت باطل مصرف نکنید مگر اینکه تجارتی باشد که دو طرف بر آن راضی باشند کسانی که اهل دقت هستند روح این آیه اول بازدارندگی است زیرا ابتدا می گویند نخورید و مصرف نکنید و سپس با الا استثناء می کند یعنی ابتدا بازدارندگی و سپس راه صحیح را مطرح می کند.
این استاد اخلاق دعوت به نکاح را برای جلوگیری از زنا و فجور دانست و گفت: در نتیجه برای دعوت به نکاح هم یک جنبه بازدارندگی مطرح است و خداوند می فرماید: جلوی فجور را بگیرد پس نباید کسی بگوید که خدا می خواهد این قوا را در انسان از بین ببرد زیرا اگر اینطور بگویید مخالف نظام امت است.
این استاد اخلاق ادامه داد: دلیل اینکه خداوند به دنبال بازدارندگی نفس انسان است این است که انسان از یک طرف دارای این قواست و از طرف دیگر حس احتیاج به زندگی جاودانه در او وجود دارد یعنی در وجودش هیچگاه فنا را نمی خواهد و وقتی می بیند در دنیا از جاودانگی خبری نیست درمی یابد که دنیای دیگری وجود دارد بنابراین فرو رفتن در مال و جاه و ... انسان را از این حس بازمی دارد. در نتیجه انبیا می خواهند انسان را مودب به ایات الهی کنند تا این حس را در او شکوفا کند.
وی با اشاره به روایتی از امام علی (ع) گفت ایشان می فرمایند: نفوس انسانها بی بندوبار و آزاد هستند ولی دست های عقل است که آنها را مهار می کند و جلوی بی بندوباری اش را می گیرد تا آلوده نشود به آن چه که نه شرع می پسندد نه عقل.
این مرجع تقلید ادامه داد: در روایات وقتی از امام صادق سوال شد که راه رسیدن به راحتی چیست فرمودند: اینکه با خواسته های نفسانی خود مخالفت کنید و سپس پرسید کی این راحتی را می یابد حضرت پاسخ دادند در اولین روزی که به سمت بهشت روانه می شود.
پایان پیام/
نظر شما